Bà Nguyễn Nga – Kts. Quy hoạch đô thị, người đề xuất Dự án “Bảo tồn, Cải tạo, Phát triển Cầu Long Biên và khu vực liên quan, trung tâm thủ đô Hà Nội” đặt câu hỏi trước việc Bộ GTVT vừa có văn bản lấy ý kiến các bộ liên quan và UBND TP Hà Nội về 3 phương án xây mới và di dời cầu Long Biên.
Theo bà Nga, 3 phương án đưa ra của Bộ GTVT sử dụng hình ảnh của dự án “Bảo tồn, Cải tạo, Phát triển Cầu Long Biên và khu vực liên quan, trung tâm thủ đô Hà Nội” của bà, đều đi ngược với ý tưởng bảo tồn của Dự án
Bà Nga cho biết: “Quan điểm của tôi là các di tích lịch sử cần phải được bảo vệ, giữ gìn, tôn tạo, khai thác và phát triển. Các di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh nhằm phục vụ đắc lực đời sống tinh thần cho người dân là nhiệm vụ then chốt hàng đầu. Chúng ta phải giữ nguyên vẹn các yếu tố kiến trúc còn lại của cầu (các nhịp, dầm thép, mố cầu) nhằm giữ lại một phần ký ức lịch sử đã qua. Bảo tồn 9 nhịp cầu phải ở nguyên trên cầu, không thể di dời xuống bãi giữa; Bảo tồn không có nghĩa là xây mới, nhái lại hình dáng cũ; Bảo tồn không có nghĩa là chắp vá hình dáng và công năng, nửa cũ nửa mới”.
Bà Nga tính toán: “Để hiện thực hóa dự án này, kinh phí sẽ không quá 2.500 tỷ đồng và đang được triển khai để sử dụng nguồn vốn ODA Chính phủ Pháp hoặc từ Tổ hợp Đầu tư Pháp – Việt ; hoàn toàn không sử dụng ngân sách nhà nước. Thời gian thực hiện tối đa là 3 năm và có thể bắt đầu cải tạo ngay cả khi tàu hỏa và xe máy chưa được chuyển sang cầu khác”
Song theo bà Nga, cả 3 phương án đề xuất bởi Bộ GTVT đều động chạm đến một vấn đề rất tế nhị như việc dùng ODA Nhật để làm một cây cầu mới thay thế cầu Long Biên mà Chính phủ Pháp đã đề xuất tài trợ ODA từ 10 năm qua. Phải chăng, Bộ GTVT muốn phá vỡ mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Pháp và Việt Nam đã được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề xuất?
Chúng ta tự hỏi sự toan tính nào khiến cho Bộ GTVT đưa ra những phương án cực kỳ tốn kém và phức tạp để xóa đi ký ức hào hùng của cả một dân tộc?, bà Nga đặt câu hỏi.
Cũng theo bà Nga, phương án tháo dỡ cầu Long Biên đã được Bộ GTVT đề xuất từ cách đây nhiều năm. Họ muốn tháo dỡ để thay thế bằng cây cầu với châm ngôn “xây dựng lại…. đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.
Chính phủ Pháp đã đề xuất tài trợ 60 triệu Euro để cải tạo nguyên trạng cây cầu Long Biên thành di tích văn hóa – lịch sử của Hà Nội từ 10 năm nay nhưng Bộ GTVT chỉ muốn sử dụng cầu Long Biên như môt cầy cầu giao thông Công dụng và cũng có ý kiến cho rằng 60 triệu Euro (tương đương 1.800 tỷ đồng) chỉ đủ để cải tạo theo cách làm quốc tế chứ không đủ để cải tạo theo cách làm của Việt Nam . Vì thế phía Việt Nam đã bỏ qua đề xuất của Chính phủ Pháp.
Bộ GTVT đã có được nguồn ODA Nhật để xây dựng mới cây cầu đường sắt ở cách cầu Long Biên 186m về phía thượng lưu sông Hồng. Có lẽ Bộ GTVT muốn tháo dỡ cầu Long Biên để sử dụng chính trục cầu cũ cho việc xây cầu mới, tránh phải chi khoản kinh phí giải tỏa mặt bằng để chi vào việc khác?
Bà Nga cho hay, cầu Long Biên đã xuống cấp trầm trọng ở mức báo động từ sau năm 2010, có nguy cơ sập xuống bất cứ lúc nào. Việc cải tạo là đương nhiên và cấp bách. Kinh phí cũng như công nghệ đã sẵn sàng để tránh sự sụp đổ gây tai nạn lớn trên sông Hồng. Chỉ cần sự tỉnh thức của toàn dân vì quyền lợi của dân tộc chứ không phải quyền lợi của một nhóm.
