Theo Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, từ năm 2001 đến nay, có hơn 840 vụ lộ, mất bí mật nhà nước. Trong đó, có nhiều tài liệu thuộc danh mục Tuyệt mật, Tối mật.
 |
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm. Ảnh: Quochoi.vn |
Chiều 25/10, Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV bắt đầu với nội dung nghe Bộ trưởng Bộ Công An Tô Lâm trình bày tờ trình về Dự thảo Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, hiện thể chế khái niệm bí mật nhà nước còn chung chung, phạm vi theo từng cấp độ chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn, đối tượng chưa đảm bảo tính khả thi, trình tự thủ tục còn thiếu, chưa đảm bảo công khai minh bạch, chưa đảm bảo tính quốc tế, trách nhiệm nghĩa vụ cơ quan tổ chức cá nhân chưa cụ thể, dẫn tới việc chủ quan mất cảnh giác.
Theo Bộ trưởng Tô Lâm, từ năm 2001 đến nay, đã phát hiện hơn 840 vụ lộ, mất bí mật nhà nước. Trong đó có nhiều tài liệu thuộc danh mục Tuyệt mật, Tối mật liên quan đến đường lối, chủ trương, Chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước.
Hình thức lộ, mất bí mật nhà nước chủ yếu là qua thông tin, liên lạc, báo chí, xuất bản, quan hệ quốc tế...Một trong những nguyên nhân của việc lộ, mất nêu trên là do hệ thống pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước còn chưa đồng bộ; các chế tài xử lý còn thiếu và yếu chưa bảo đảm tính răn đe; việc xử lý vi phạm còn nể nang, thiếu chủ động.
Người đứng đầu ngành công an cũng cho rằng, việc xây dựng và ban hành Luật Bảo vệ bí mật nhà nước nhằm tạo khuôn khổ pháp lý đầy đủ, vững chắc cho công tác bảo vệ bí mật nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Bảo đảm tốt các quyền con người, quyền công dân; phòng ngừa lộ, mất bí mật nhà nước; nghiêm cấm các hành vi lợi dụng hoặc lạm dụng bảo vệ bí mật nhà nước để che dấu hành vi vi phạm pháp luật.
Dự thảo Luật phân loại bí mật nhà nước thành 3 cấp độ: Tuyệt mật, Tối mật và Mật. Tiêu chí phân loại dựa theo hậu quả nếu bí mật bị lộ, mất.
Dự thảo Luật quy định cụ thể thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước, trong đó Tuyệt mật: 30 năm; Tối mật: 20 năm; Mật: 10 năm. Thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước được gia hạn nếu việc giải mật gây nguy hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc.
Báo cáo thẩm tra dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, ông Võ Trọng Việt - Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nêu rõ, một số ý kiến tán thành quy định về thời hạn và việc gia hạn thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước trong dự thảo Luật để bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân theo quy định của pháp luật.
Có ý kiến cho rằng, bí mật nhà nước độ Tuyệt mật thường liên quan đặc biệt đến an ninh quốc gia, lợi ích quốc gia, dân tộc, nên thời hạn bảo vệ cần quy định dài hơn (có thể là 50 hoặc đến 60 năm) hoặc không nên xác định thời hạn giải mật. Ý kiến khác đề nghị bổ sung loại bí mật nhà nước bảo vệ không thời hạn.
Báo cáo thẩm tra cũng nêu rõ ý kiến cho rằng, dự thảo Luật cần quy định cụ thể việc giải mật, tiêu hủy bí mật nhà nước để bảo đảm việc đầu tư, sử dụng các nguồn lực bảo vệ bí mật nhà nước có hiệu quả, không lãng phí. Ý kiến này cũng đề nghị việc tiêu hủy bí mật nhà nước cũng cần có tiêu chí cụ thể để làm căn cứ quyết định việc tiêu hủy bí mật nhà nước.
Mặt khác, việc tiêu hủy bí mật nhà nước chỉ phù hợp với các tài liệu, vật chứa bí mật nhà nước, không phù hợp với bí mật nhà nước là thông tin. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu thiết kế lại khoản 1 Điều 23 để bảo đảm chặt chẽ, rõ ràng hơn và có tính khả thi, đồng thời tránh việc tiêu hủy tùy tiện.
Cũng theo ông Võ Trọng Việt, sau phần trình bày của Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đa phần các ý kiến đồng ý với dự thảo Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước.
Đức Hòa (tổng hợp)
