Khu nhà tập thể Kim Liên, Nguyễn Công Trứ được hoàn thành đầu những năm 1960, thời điểm đó, 2 khu tập thể này thuộc loại "cao cấp" của Hà Nội.
Ở giai đoạn 1954-1965, nếu khu tập thể Hàm Tử Quan có đặc điểm là làm bằng gỗ, thứ vật liệu dễ tìm thời đó, với khu phụ, bể nước, chậu rửa, bàn giặt bằng gạch xây, niên hạn sử dụng tạm thời thì khu tập thể Kim Liên là khu nhà ở đầu tiên được bố trí theo hình thức tiểu khu.
Có thể nói, vào những năm 60, các khu nhà tập thể Kim Liên, Nguyễn Công Trứ được xem là kiểu căn hộ “siêu sang” thời bấy giờ vì các khu nhà ở được bố trí xây dựng theo phong cách kiến trúc hiện đại, có khu vệ sinh, khu bếp ngay phía trong. Chính mẫu nhà ở này đã làm thay đổi quan niệm của người dân về việc bố trí khu vệ sinh trong không gian sinh hoạt gia đình. Lối bài trí phòng theo kiểu dần khép kín (tức là mấy hộ chung công trình vệ sinh công cộng) hoàn toàn mang màu sắc của cuộc sống hiện đại. Hơn nữa, hệ thống cơ sở hạ tầng như cửa hàng lương thực, bách hóa, chợ, Ủy ban, trường mẫu giáo… được bố trí ngay gần các khu nhà ở giúp người dân sinh hoạt tiện lợi.
Các khu nhà hiện đại thời bấy giờ là niềm mơ ước của biết bao người vì các căn hộ “siêu sang” này chỉ được phân cho cán bộ Nhà nước, không có “suất” cho dân lao động.
Các dãy nhà tập thể Kim Liên được xây cao tầng, bố cục chạy dài và song song. Sau đó tập thể Nguyễn Công Trứ cũng được xây dựng hoàn chỉnh theo hình mẫu này, có trường mẫu giáo, nhà trẻ, có cửa hàng bách hóa với mặt chính quay ra đường Nguyễn Công Trứ, mặt quay vào trong là nhà ăn, cửa hàng giải khát. Giữa các khối nhà có cây xanh, sân chơi cùng hạ tầng hoàn chỉnh.
Khu tập thể Kim Liên là khu nhà ở đầu tiên được bố trí theo hình thức tiểu khu, có nhóm nhà, có hệ thống nhà trẻ, mẫu giáo, trường học, sân vận động, cửa hàng bách hóa.
Diện tích của các căn hộ trong từng khu nhà được bố trí khác nhau. Ở tập thể Kim Liên, mỗi tầng bao gồm 4 loại phòng với các diện tích: 10, 12, 20 và 24m2, sạch sẽ và kiên cố. Nền nhà được lát bằng gạch hoa. Khu sinh hoạt chung được bố trí phân chia thành khu tắm, nấu nướng và vệ sinh. Cửa ra vào của các khu nhà được làm từ gỗ dày và được bọc thêm khung bằng sắt.
Một khoảng sân rộng được sử dụng làm nơi sinh hoạt công cộng và nơi vui chơi của trẻ nhỏ trong khu tập thể.
Trong nhiều năm trở lại đây, các khu nhà tập thể này bị xuống cấp trầm trọng. Hơn nữa, do số lượng người trong các khu tập thể tăng lên nên người dân thường cơi nới thêm các chuồng cọp ngay phía ban công của tòa nhà để mở rộng không gian sinh hoạt nên không gian “nguyên bản” của các căn hộ tập thể kiểu mẫu thập kỷ 60 cũng bị phá vỡ.
Kiến trúc ô thoáng cầu thang của khu nhà vẫn được giữ nguyên theo năm tháng
Lối cầu thang dẫn vào khu nhà thấp đến mức chạm đầu người do sau nhiều lần cải tạo mặt nền, phần chân cầu thang được nâng lên
Hành lang khu tập thể hẹp và tối.
Một gian bếp kiểu cũ chưa được cải tạo có diện tịch khoảng hơn 3 m2. Trước đây, cứ 4 gia đình thì chung nhau một khu vệ sinh và bếp rộng khoảng 15m2. Tuy nhiên, đến những năm 1995, phần không gian chung này được chia nhỏ và phân đều cho các hộ gia đình.
Một căn hộ còn giữ nguyên được nền gạch màu đỏ nâu nguyên bản từ những năm 60.
Cửa ra vào của các căn hộ được làm bằn gỗ dày, bọc thêm khung thép dạng hoa văn
Do cầu thang khu nhà được thiết kế phía trong nên không gian cầu thang bị tối
Tập thể Nguyễn Công Trứ cũng được xây dựng hoàn chỉnh theo hình mẫu tập thể Kim Liên nhưng hiện nay khu này bị xuống cấp trầm trọng.
Đặc trưng của các khu nhà tập thể kiểu cũ ở Kim Liên, Nguyễn Công Trứ là phần thượng được lợp bằng mái ngói.
Bà Thọ (người đã sống ở tập thể hơn 50 năm) đang kể lại với ông Nguyễn Mạnh Cường (tổ trưởng tổ dân phố) về những ngày đầu bà chuyển đến ở khu tập thể. Theo bà Thọ, và những năm 1960, việc được sống trong căn hộ ở tập thể Kim Liên và Nguyễn Công Trứ là niềm mơ ước của rất nhều người vì nó thuộc loại hiện đại, đẹp nhất thời bấy giờ.
Nhưng nay, cả 2 khu tập thể "cao cấp" khi xưa đã xuống cấp, nhều hộ gia đình phải cơi nới, làm chuồng cọp để mở rộng không gian căn hộ.
Là một trong những công trình cùng tuổi với tập thể Kim Liên, tập thể Nguyễn Công Trứ, Công viên Thống Nhất (quận Đống Đa) là một trong những công trình tiêu biểu của Thủ đô Hà Nội. Trong ký ức của nhiều người dân nơi đây, công viên Thống Nhất luôn gắn với thời thanh xuân hăng say lên đường xây dựng, bảo vệ quê hương đất nước. Công trình này như một biểu tượng sinh động cho khát vọng hòa bình.
Có một thời gian, Công viên Thống Nhất mang tên công viên Lê Nin. Tuy nhiên, từ khi vườn hoa Chi Lăng được đặt tên công viên Lê Nin, công viên Thống Nhất dùng lại tên cũ.
Công viên Thống Nhất được xây dựng nên từ hàng chục vạn ngày công của thanh niên Hà Nội từ cuối năm 1958 đến tháng 5/1961
Với hồ nước trong xanh và những tán cây rợp bóng mát, Công viên ngày nay là nơi vui chơi, giải trí, điểm hò hẹn, giao lưu của rất nhiều thế hệ
Không gian sạch sẽ, thoáng mát, các hoạt động vui chơi giải trí đa dạng, phong phú là điểm đặc trưng của công viên này
Theo Đức Thuận - Vũ Đậu (Người đưa tin)
