"Người dân vi phạm quy định pháp luật phải xử lý còn hình thức, cách thức như thế nào để kết hợp giữa tính giáo dục và tính nghiêm minh thì cần cân nhắc", ông Kiên nói.
Việc xử phạt của TP Cần Thơ là đúng
UBND TP Cần Thơ vừa quyết định xử phạt hành chính 90 triệu đồng với ông Nguyễn Cà Rê (38 tuổi, ở phường An Hòa, quận Ninh Kiều, Cần Thơ) vì đã đổi 100 USD tại một tiệm vàng không được phép thu đổi ngoại tệ. Ông Rê đồng thời cũng bị tịch thu gần 2,3 triệu đồng đã đổi được.
Trao đổi với PV bên hành lang Quốc hội sáng nay, ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, hành vi mua bán ngoại tệ của ông Rê vi phạm quy định của pháp luật và việc UBND TP Cần Thơ ra quyết định xử phạt là đúng.
"Việc người dân vi phạm quy định pháp luật phải xử lý còn hình thức xử lý, cách thức như thế nào để kết hợp giữa tính giáo dục và tính nghiêm minh của pháp luật thì cần cân nhắc", ông Kiên nói.
Ông Nguyễn Đức Kiên.
Theo quan điểm của ông Kiên, nếu có sự tham gia ngay từ ban đầu của cơ quan chuyên môn là Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước TP Cần Thơ sẽ tốt hơn.
"Nếu chỉ có các lực lượng chức năng khác, họ phải xử lý theo luật và việc xử lý đó là đúng.
Chúng ta cứ quen hay nói với nhau vì tình hay lỗi như thế làm gì đến mức phạt đó, hoặc người dân có thói quen... tuy nhiên, theo tôi không nên nói như vậy, bởi khi xây dựng một Nhà nước pháp quyền phải hoạt động theo luật.
Đối với cơ quan có thẩm quyền ở đây có khuyết điểm khi chưa tuyên truyền rõ cho người dân về các quy định của pháp luật nên cần rút kinh nghiệm", ông Kiên nêu rõ.
Ông Kiên nhấn mạnhh: "Không thể nói chúng ta, mọi người đều mua bán như thế, bởi nếu đều làm thì xây dựng luật làm gì và việc làm này là trái pháp luật".
Đồng quan điểm, đại biểu Hoàng Văn Cường, Hiệu phó trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội cho hay, căn cứ theo quy định của pháp luật, dù mua bán 10 USD hay 100 USD tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ cũng bị xử phạt.
"Việc cá nhân đổi ngoại tệ với nhau không nói làm gì, nhưng đây là cửa hàng kinh doanh vàng bạc nên phải chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về việc cấm mua bán ngoại tệ khi không được phép", ông Cường nói.
Vị ĐBQH này nhấn mạnh, thành công của chúng ta trong việc quản lý tỷ giá ngoại hối, nhất là tỷ giá đồng USD trong thời gian qua chính do việc quản lý mua bán ngoại tệ, không để USD hóa.
Luật sư cho rằng nên xử phạt cảnh cáo
Luật sư Nguyễn Anh Thơm (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho hay, xét về mặt pháp luật, UBND TP Cần Thơ ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 90 triệu đồng đối với ông Nguyễn Cà Rê là không sai.
Bởi trong quy định xử phạt hành chính đối với cá nhân bán ngoại tệ cho tổ chức không được phép đổi ngoại tệ thì không có quy định về số lượng ngoại tệ bán ra nhiều hay ít, tất cả đều bị xử phạt từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
Tuy nhiên, theo luật sư Thơm, xét về thực tế ông Rê chỉ bán cho cửa hàng 100 USD là chưa nghiêm trọng nên xử phạt lên đến gần 40 lần tang vật vi phạm quá nghiêm khắc.
Luật sư cho rằng, Luật Xử phạt vi phạm hành chính 2012 quy định tại Điều 21 các hình thức xử phạt hành chính bao gồm: Cảnh cáo; Phạt tiền (hình phạt chính).
Trong đó, hình thức xử phạt cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo.
Do đó, theo quan điểm của luật sư, trong trường hợp ông Nguyễn Cà Rê chỉ cần xử phạt hành chính cảnh cáo là có căn cứ, phù hợp với thực tế trong sự việc này.
"Ở đây, chúng ta chỉ cần xử phạt các cửa hàng thu đổi ngoại tệ không được phép. Bởi lẽ, các cửa hành kinh doanh vàng bạc này khi thành lập đều có ý thức rõ việc mua bán ngoại tệ là trái phép.
Tuy nhiên, vì lợi nhuận đã bất chấp pháp luật nên cần thiết phải xử phạt nghiêm minh theo quy định của pháp luật", luật sư Thơm nói.
Luật sư Nguyễn Công Thành (Hà Nội) nhìn nhận, rất khó để một người dân có thể xác định đâu là một điểm thu mua ngoại tệ có giấy phép.
"Họ chỉ đơn giản là tìm đến địa điểm gần nhất có thể thực hiện giao dịch này. Chưa kể, bản thân ông Rê cũng thừa nhận không phải lần đầu mình bán USD ở tiệm vàng mà chỉ gặp rắc rối ở lần đi đổi tờ tiền 100 USD", ông Thành nêu.
Vị luật sư nhận định, việc đổi tờ 100 USD được người nhà đưa cho chỉ đơn thuần là một giao dịch dân sự và người dân có thể không nắm được pháp lệnh về ngoại hối cũng như những quy định về giao dịch ngoại tệ.
"Đổi 100 USD được hơn hai triệu đồng mà bị xử phạt 90 triệu đồng mặc dù đúng về mặt pháp luật nhưng thực sự chưa hợp lý", ông Thành chia sẻ quan điểm.
Điểm a, khoản 3 điều 24 Nghị định 96/2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng nêu rõ: phạt 80 - 100 triệu đồng đối với hành vi mua bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép đổi ngoại tệ.
Điểm a, khoản 8 điều 24 áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu số ngoại tệ, đồng Việt Nam đối với hành vi vi phạm