Điều 292 quy định về tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông của Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2015 sẽ áp dụng sau 1/7/2016 đang gây tranh luận.
Mới đây, LS Trần Vũ Hải đặt vấn đề: “Vậy điều gì sẽ xảy ra sau 1/7/2016 đối với FB và Mark tại Việt nam? Nếu FB tiếp tục cung cấp dịch vụ mạng xã hội và thu quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam mà không có giấy phép tại Việt Nam, Mark sẽ bị khởi tố theo điều 292 khoản 3 và khoản 4 điều 292 BLHS 2015, có thể bị phạt đến 5 tỷ đồng". Cũng theo LS này: "Nếu Mark không bị khởi tố theo điều 292, sẽ là bất công cho những người Việt vì cung cấp dịch vụ mạng xã hội ở Việt Nam mà không xin được giấy phép hoặc làm không đúng giấy phép..."
 |
Bài đăng trên trang cá nhân của luật sư Trần Vũ Hải về vấn đề Facebook có vi phạm pháp luật tại Việt Nam hay không nhận được hàng nghìn lượt chia sẻ và bình luận. |
Trước vấn đề trên, PV đã có cuộc trao đổi cùng Luật sư Nguyễn Thanh Hà – văn phòng luật sư SB Law. LS Hà nhận định: “Theo quy định của pháp luật Việt Nam, cụ thể là theo quy định tại Nghị định 72 về quản lý thông tin trên mạng Internet thì các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài khi cung cấp thông tin công cộng qua biên giới có người sử dụng tại Việt Nam hoặc có truy cập từ Việt Nam cần tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan của Việt Nam. Như vậy Facebook là một mạng xã hội có hoạt động tại Việt Nam thì phải tuân thủ pháp luật tại Việt Nam.
Nghị định trên cũng quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp cung cấp mạng xã hội là phải có ít nhất 01 hệ thống máy chủ đặt tại Việt Nam đáp ứng việc thanh tra, kiểm tra, lưu trữ, cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và giải quyết khiếu nại của khách hàng đối với việc cung cấp dịch vụ theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông.
Nếu đối chiếu với các quy định nêu trên thì hiện nay, Facebook chưa đáp ứng các điều kiện để có thể kinh doanh và cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, ví dụ như chưa có Giấy phép cung cấp mạng xã hội và cũng theo tôi được biết thì họ không đặt máy chủ tại Việt Nam.
Trở lại Điều 292 của Bộ luật hình sự 2015 có quy định là khi cung cấp trò chơi điện tử và sàn giao dịch thương mại điện tử thì cần phải có giấy phép mới được thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam, hiện tại, với nền tảng của Facebook, họ cung cấp cả trò chơi điện tử, cả sàn thương mại điện tử, nếu chiểu theo quy định tại Điều 292 thì Facebook có thể vi phạm pháp luật Việt Nam.”
Tuy nhiên, nếu điều đó thành hiện thực sẽ ít nhiều tác động đến những cá nhân chuẩn bị khởi nghiệp. Dễ nhận thấy điều khoản này tác động đến tâm lý của các bạn khởi nghiệp, tâm lý lo sợ mình cung cấp các dịch vụ công nghệ thông tin mà có Doanh thu từ 500 triệu đồng trở lên hoặc thu lợi bất chính là có thể vướng vào trách nhiệm hình sự.
Vậy nên, theo quan điểm của LS Nguyễn Thanh Hà: “Quốc hội khoá mới nên xem xét huỷ bỏ điều 292 Bộ luật hình sự để tạo tâm lý yên tâm cho cộng đồng start up Việt Nam. Bên cạnh đó, nếu tại thời điểm luật có hiệu lực, từ 1/7/2016, quốc hội chưa kịp xem xét điều luật thì tôi cũng kính mong các cơ quan chức năng khi xem xét các vụ việc liên quan tới điều 292 thì rất cần sự thận trọng và cố gắng thể hiện tinh thần hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp mà Chính phủ mới đang tích cực ủng hộ.”
Nhìn từ khía cạnh khác, LS Giang Hồng Thanh cho rằng hiện tại quy định trên đang dẫn đến những cách hiểu khác nhau, thậm chí từ cả những người hành nghề trong lĩnh vực pháp luật. Theo đó, có người hiểu rằng với Điều luật 292 ai cũng có thể bị xử phạt hình sự khi cung cấp các dịch vụ lên mạng mà không xin phép. Còn một số khác lại hiểu là chỉ đơn vị sử dụng các ứng dụng này vào mục đích kinh doanh mới phải xin phép.
Do vậy, “các cơ quan chức năng rất cần thiết phải sớm ban hành những văn bản dưới luật để hướng dẫn áp dụng Điều 292 nói trên sao cho ai cũng có thể hiểu một cách thống nhất, chính xác nội dung điều luật, tránh tình trạng vì hiểu sai do điều luật được thiết kế không rõ ràng mà vi phạm pháp luật”, LS Thanh bày tỏ.
Hoài An
