Trong quá trình nghiên cứu khảo sát các giá trị di sản văn hóa trên địa bàn xã Ích Hậu - Lộc Hà, cán bộ Bảo tàng Hà Tĩnh đã phát hiện một ngôi mộ cổ tại thôn thống Nhất.Ngôi mộ cổ nằm trên cánh đồng Ràng, thuộc thôn Thống Nhất, xã Ích Hậu, được đắp bằng đất, bồi đắp tự nhiên qua hàng trăm năm nay. Mộ chôn theo hướng Đông - Tây, dài 8m, rộng 6m. Phía trước mộ có tấm bia đá thanh cổ màu xanh đen, hình chữ nhật, cao 50cm, rộng 30cm, mặt trước khắc ghi 7 chữ Hán cổ.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa và người dân địa phương cho biết, đây là ngôi mộ cổ của quan Đông các Đại học sỹ Trần Đức Mậu. Ông thi đậu Tiến sỹ khoa thi Nhâm Thìn (1472), niên hiệu Hồng Đức, năm thứ 3, đời vua Lê Thánh Tông (1470-1504).
Hiện ở xã Ích Hậu còn có đền thờ ông cùng các tư liệu cổ như: văn bia, câu đối, sắc phong cùng một số tài liệu, hiện vật liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của ông đối vương triều nhà Lê.
Một ngôi mộ cổ thời Lê vừa được phát hiện tại xã Ích Hậu, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh.Ngôi mộ được các chuyên gia bảo tàng Hà Tĩnh phát hiện tại cánh đồng Ràng, thuộc thôn Thống Nhất, xã Ích Hậu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh.
Ngôi mộ cổ được đắp bằng đất, trải qua hàng trăm năm, ngôi mộ được bồi đắp tự nhiên. Mộ chôn theo hướng theo hướng Đông - Tây, có kích thước chiều dài 8m, chiều rộng 6m, nằm kề cận con đường liên thôn của xã.
Phía trước mộ có tấm bia đá thanh cổ màu xanh đen, hình chữ nhật có kích thước cao 50cm, rộng 30cm, mặt trước khắc ghi 7 chữ Hán cổ.
Ngôi mộ cổ nói trên là của quan Đông Các Đại học sỹ Trần Đức Mậu. Ông là Tiến sỹ thi đậu khoa thi Nhâm Thìn (1472), niên hiệu Hồng Đức, năm thứ 3, đời vua Lê Thánh Tông (1470-1504).
Ngoài ra, tại xã Ích Hậu, còn lưu giữ nhiều tư liệu cổ, như: văn bia, câu đối, sắc phong cùng một số các tài liệu hiện vật liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Tiến sĩ Trần Đức Mậu đối triều Lê vào thế kỷ XV.
Hiện, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh đang tiến hành lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
