Một sự việc hi hữu, hiếm gặp là ông Nguyễn Xuân Thâm, giáo viên một trường trên địa bàn huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh sau 2 lần kết hôn, hiện đang có 2 bà vợ hợp pháp. Xung quanh sự việc này có nhiều câu chuyện pháp lý và đời thường khá bi hài, cười ra nước mắt và khó giải quyết.
Bà Lê Thị Loan (SN 1972), trú tại thôn Ngọc Lau, xã Hương Vĩnh, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh phản ánh, ngày 8/2/2017 bà cùng với ông Nguyễn Xuân Thâm (SN 1958), trú tại xã Hương Vĩnh, huyện Hương Khê (ông Thâm đang là giáo viên một trường trên địa bàn huyện) được UBND xã Hương Vinh cấp Giấy chứng nhận kết hôn số 07.
Từ đó tới nay, giữa vợ chồng ông Thâm và bà Loan sống rất tình cảm và hạnh phúc với nhau. Bất ngờ, ngày 3/4/2018, UBND xã Hương Vĩnh có giấy mời vợ chồng này lên nhà văn hóa cộng đồng của xã để làm công tác tư tưởng và đề nghị họ thuận tình ly hôn (?!).
Lý do, ngày 27/4/2018, TAND huyện Hương Khê có Văn bản số 67/CV-TA do ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Chánh án ký gửi UBND xã Hương Vinh với nội dung: Đề nghị UBND xã Hương Vĩnh theo thẩm quyền tiến hành thu hồi hoặc hủy bỏ Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn giữa ông Nguyễn Xuân Thâm và bà Lê Thị Loan.
Bà Loan trao đổi với PV.
Nguyên nhân là do trước khi kết hôn với bà Loan, ông Thâm đã kết hôn với bà Bùi Thị Ứng, trú tại xóm Vĩnh Đại, xã Hương Vinh. Tuy nhiên, trong quá trình chung sống không hạnh phúc nên ngày 5/1/2017, vợ chồng ông Thâm và bà Ứng đã có đơn gửi Tòa án Nhân dân (TAND) huyện Hương Khê xin thuận tình ly hôn.
Sau 2 lần hòa giải thành, ngày 24/1/2017, TAND huyện Hương Khê có quyết định công nhận thuận tình ly hôn với cặp vợ chồng này do thẩm phán Lê Văn Phú ký.
15 ngày sau khi quyết định thuận tình ly hôn có hiệu lực pháp luật thì ông Thâm đến UBND xã Hương Vinh đăng ký kết hôn với người vợ thứ 2 là bà Loan.
Tuy nhiên, ngày 24/11/2017, TAND cấp cao tại Hà Nội đã có Quyết định giám đốc thẩm số 26/2017/HNGĐ-GĐT với nội dung: “Hủy toàn bộ quyết định thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự số 04/2017/QĐST-HNGĐ ngày 24/1/2017 của TAND huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh giữa nguyên đơn là ông Nguyễn Xuân Thâm và bà Bùi Thị Ứng. Giao hồ sơ cho TAND huyện Hương Khê xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm đúng quy định của pháp luật”.
Nguyên nhân hủy là do “Vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng quy định tại khoản 1, điều 212 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015”. Cụ thể, ngày 16/1/2017, TAND huyện Hương Khê đã lập biên bản ghi nhận sự tự nguyện ly hôn của các đương sự. Ngày 18/1/2017 (2 ngày sau), bà Ứng có đơn xin thay đổi ý kiến về việc thuận tình ly hôn, bà không đồng ý ly hôn với ông Thâm. TAND huyện Hương Khê đã nhận đơn của bà Ứng, nhưng lại không xem xét mà tiếp tục căn cứ vào biên bản sự tự nguyện ly hôn giữa các đương sự lập ngày 16/1/2017 để giải quyết cho ly hôn.
Nhưng tại khoản 1, điều 212 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định: “Hết thời hạn 7 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà không có đương sự nào thay đổi ý kiến về sự thỏa thuận đó thì thẩm phán chủ trì phiên hòa giải phải ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự”.
Việc làm của thẩm phán Lê Văn Phú là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng dân sự. Việc làm này kéo theo một sự việc bi hài, hi hữu, khó giải quyết cho các bên tới hôm nay.
Giấy chứng nhận kết hôn giữa bà Loan và ông Thâm.
Như vậy, sau khi quyết định công nhận thuận tình ly hôn giữa ông Thâm và bà Ứng bị tòa án cấp cao hủy thì đương nhiên mối quan hệ giữa 2 người này là vợ chồng hợp pháp. Nhưng, lúc này, ông Thâm đã đăng ký kết hôn với bà Loan tại UBND xã Hương Vĩnh nên mối quan hệ vợ chồng giữa ông Thâm và bà Loan cũng là vợ chồng hợp pháp. Như vậy, cùng một lúc ông Thâm có 2 bà vợ là bà Ứng và bà Loan.
Trao đổi với PV, bà Loan bức xúc cho biết, bà và ông Thâm kết hôn trên tinh thần tự nguyện và đúng pháp luật. Từ khi kết hôn tới nay, hai vợ chồng bà sống tình cảm và hạnh phúc, nhưng bị chính quyền nhiều lần mời lên vận động ly hôn khiến uy tín, danh dự và cuộc sống của họ bị ảnh hưởng, đảo lộn.
“Tôi và anh Thâm kết hôn với nhau đúng pháp luật, sống tình cảm, hạnh phúc và không có ý định ly hôn. Ai sai thì người đó phải chịu, chứ không thể bắt chúng tôi ly hôn được”, bà Loan cho biết thêm.
Ông Đặng Quang Huy, Chủ tịch UBND xã Hương Vĩnh cho biết, sự việc giữa ông Thâm, bà Loan và bà Ứng là rất hi hữu tại địa phương. Việc xã tổ chức và cấp giấy chứng nhận đăng ký kết hôn cho ông Thâm và bà Loan là đúng pháp luật và hiện đang đang có giá trị pháp lý. Xã mời ông Thâm và bà Loan lên làm việc để thông báo nội dung công văn của TAND huyện Hương Khê chứ hoàn toàn không có ý “buộc” họ phải ly hôn.
Ông Huy cũng khẳng định: “Xã không có thẩm quyền và thực tế không thu hồi hoặc không hủy giấy chứng nhận kết hôn của ông Thâm và bà Loan. Nếu xã có tổ chức đăng ký kết hôn sai thì thẩm quyền thu hồi và hủy là của cấp trên. Nhưng, chúng tôi không sai”.
PV đã liên hệ làm việc với bà Trịnh Thị Thiên, Chánh án TAND huyện Hương Khê để xác minh, làm rõ sự việc. Tuy nhiên, liên quan đến vấn đề trên bà Thiện có câu trả lời rất khó hiểu: “Việc hôn nhân, tình cảm liên quan đến quyền bình đẳng, liên quan đến nhân quyền nên tôi không trả lời được và không ủy quyền cho ai để trả lời”.
Xuân Chinh