Phenol- chất phát hiện trong mẫu cá nục tại một kho đông lạnh ở Quảng Trị, và các dẫn xuất của phenol là các chất độc hại gây nhiều tổn thương cho các cơ quan và hệ thống khác nhau nhưng chủ yếu là tác động lên hệ thần kinh, hệ thống tim mạch và máu.
Tin tức trên báo Tuổi trẻ, mẫu cá nục lấy từ trong kho đông lạnh của một cơ sở thu mua hải sản tại huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị) vừa được cơ quan chuyên môn của Sở y tế tỉnh này phát hiện có chất phenol, là chất cực độc...
Chiều 10/6, ông Trần Văn Thành, giám đốc Sở Y tế Quảng Trị, xác nhận vừa có báo cáo gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc phát hiện chất phenol trong mẫu cá nục đông lạnh lấy tại một cơ sở thu mua hải sản tại huyện Vĩnh Linh.
Theo báo cáo này, cơ quan chuyên môn của Sở Y tế Quảng Trị vừa có kết quả xét nghiệm 6 mẫu cá lấy tại kho đông lạnh của bà L.T.T. (trú thị trấn Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh).
Trong ba mẫu cá nục thì có một mẫu được chủ cơ sở thu mua trước thời điểm xảy ra cá chết hàng loạt và hai mẫu được thu mua sau thời điểm cá chết hàng loạt tại Quảng Trị.
Kết quả, cơ quan chuyên môn xác định mẫu cá nục lấy sau thời điểm cá chết hàng loạt có chất phenol với hàm lượng 0,037mg/kg. Đây là chất cực độc và cấm dùng trong thực phẩm.
Ông Thành cho biết đã chỉ đạo lấy tiếp các mẫu cá đông lạnh ở các kho khác để kiểm nghiệm, đồng thời tiêu hủy số cá nục có chất phenol này.
Chiều 10/6, trao đổi với PV Báo Giao thông, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, đã nhận được thông tin phát hiện chất cực độc trong 70 tấn cá nục đông lạnh tại Quảng Trị. Theo ông Phong, hoạt động kiểm nghiệm cá trước khi lưu thông ra thị trường là yêu cầu bắt buộc, thường xuyên tại các tỉnh miền Trung ngay sau khi xảy ra sự cố cá chết hàng loạt do nhiễm độc từ cuối tháng 4.
"Đây là lô hàng đầu tiên bị phát hiện mất an toàn. Trước đó, Cục chưa nhận được địa phương nào báo cáo cá nhiễm độc. Tất cả các lô sản phẩm nếu phát hiện vấn đề không an toàn đều bị xử lý tiêu hủy ngay tại địa phương", ông Phong nhấn mạnh.
Nhằm đảm bảo sức khỏe cho mọi người, Sở Y tế đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo các ngành cho phép tiêu thụ 5 lô hàng có kết quả đạt yêu cầu và tiêu hủy 30 tấn cá nục có chứa chất cực độc.
Bàn về chất độc Phenol đã được tìm thấy trong lô cá nục đông lạnh tại Quảng trị, chuyên gia hóa học, GSTS Trần Hồng Côn cho biết độc tính của hóa chất này còn phụ thuộc ở dạng đơn hay hợp chất. Nếu là hợp chất thì độc tố sẽ tăng hàm lượng đối với thực phẩm khô là cao, nếu là dạng hợp chất poly phenol thì mức độc nâng lên rất nhiều. "Phenol không có trong môi trường bình thường, chỉ xuất phát trong quá trình sản xuất công nghiệp như: luyện than cốc (cốc hóa), lọc dầu...", GS Trần Hồng Côn cho biết.
Phenol và các dẫn chất như cresyl (acid cresylic) là những chất rất thông dụng trong công nghiệp (hoá hữu cơ, chất dẻo, hoá dược) và dễ tẩy uế, sát khuẩn (dung dịch 1%). Ngộ độc cấp xẩy ra do uống dung dịch đậm đặc với mục đích tự tử hoặc do uống nhầm.
Phenol và các dẫn xuất của phenol là các chất độc hại gây nguy hiểm cho sức khoẻ con người và mọi sinh vật sống. Trên góc độ môi trường phenol và các dẫn xuất của phenol được xếp vào loại chất gây ô nhiễm. đây là nhóm tương đối bền, có khả năng tích luỹ trong cơ thể sinh vật và có khả năng gây nhiễm độc cấp tính, mãn tính cho con người.
Khi xâm nhập vào cơ thể các Phenol nói chung và Clophenol nói riêng gây ra nhiều tổn thương cho các cơ quan và hệ thống khác nhau nhưng chủ yếu là tác động lên hệ thần kinh, hệ thống tim mạch và máu. Liều nguy hiểm: từ 2 - 5gam. Liều gây chết: trên 10gam. Tác dụng ăn mòn tại chỗ và ức chế chuyển hoá.
Các triệu chứng ngộ độc Phenol: buồn nôn, nôn, đau bụng, viêm dạ dày - ruột cấp tính, khát nước, ra mồ hôi nhiều, nhịp tim nhanh; khó thở, rối loạn thần kinh (bứt rứt, mê sảng, co giật, hôn mê), nhịp thở nhanh.
Có methemoglobin trong máu và tăng thân nhiệt (tới trên 40oC) khi ngộ độc các dẫn xuất có nitơ. Tan huyết nếu ngộ độc polyphenol, suy giảm hô hấp.
Hoại tử chậm chạp và không đau ở niêm mạc da.
Tiếp theo là khả năng suy gan (vàng da) hoặc suy thận (thiểu -vô niệu).
Khi một người bị ngộ độc phenol mà cho thêm vào trong nuớc tiểu một vài giọt chlorua sắt III thì sẽ có màu lục tím.
Trẻ em bị ngộ mạn tính qua da bởi hexachlorphen sẽ bị bệnh não thoái hoá bao myelin lan toả.
