Số liệu từ tàu thăm dò Venus Express của Cơ quan Nghiên cứu vũ trụ châu Âu (ESA) cho thấy rằng núi lửa có thể phun trào tại hành tinh được coi là “Anh em song sinh của Trái Đất”.
Một nghiên cứu mới đây đã tiết lộ bí mật về sao Kim, một hành tinh được bao phủ bởi đám mây dày đặc và nhiệt độ bề mặt là 900 độ F (tương đương 482.2 độ C), đã làm cho việc nghiên cứu về nó trở nên khó khăn trong quá khứ. Và sự phát hiện mới này có thể giúp các nhà khoa học hiểu nhiều hơn việc Trái đất hoạt động như thế nào.
Venus Express là con tàu thăm dò của Cơ quan Nghiên cứu vũ trụ châu Âu đã quay xung quanh Trái Đất hơn 8 năm, trước khi bị biến mất hoàn toàn vào tháng 12 vừa rồi, đã cung cấp bằng chứng mới về việc địa chất của Sao Kim đang hoạt động với những vụ phun trào núi lửa ở một số điểm tại nhiệt độ hơn 1500 độ F.
 |
| Núi lửa trên sao Kim vẫn có thể “thức giấc”? |
Các nhà khoa học cho rằng đây thực sự là một điều thú vị. Sao Kim được biết đến là “Con quỷ song sinh với Trái Đất” nhờ vào sự tương đồng về thành phần, kích thước và tiềm năng hoạt động núi lửa của nó.
Các nhà khoa học đã biết đến sao Kim có quá khứ về sự hoạt động của núi lửa, nhưng không rõ ràng và sống động. Đầu năm 1990, Cloud- một radar trên tàu vũ trụ Magellan đã cho thấy bề mặt sao Kim xuất hiện những ngọn núi trông giống như núi lửa trên Trái đất. Magellan cũng cho thấy có khoảng hàng ngàn hố thiên thạch trên bề mặt sao Kim. Tuy nhiên, không ai biết chắc chắn rằng các vụ phun trào núi lửa đã thực sự dừng lại hay chưa.
Trong năm 2010, Venus Express đã phát hiện một số lượng nhiệt dư thừa từ ba điểm trên bề mặt cho thấy dung nham đã tuôn chảy mới đây tương đương với 2,5 triệu năm về trước. Nhưng đó là thực tế của ngày hôm qua. Trong năm 2012, tàu thăm dò ghi nhận được sự gia tăng nhanh chóng, sau đó là giảm dần trong không khí của sunfur dioxide, một chất khí phun ra từ núi lửa.
Các điểm nóng mới đã được xác định. Các nhà khoa học cho biết điều này rất quan trọng. Chúng ta luôn có lý do để nghĩ rằng núi lửa trên sao Kim có thể hoạt động trở lại, vì nó quá giống với Trái đất. Tuy nhiên, cũng có vài điểm không giống với hành tinh của chúng ta như không có dấu hiệu của sự kiến tạo địa tầng, các quá trình hình thành lớp vỏ xung quanh bề mặt Trái đất.
Điều này làm hấp dẫn các nhà địa chất, những người muốn tìm hiểu tại sao hai thế giới lại theo hai con đường khác nhau như vậy. Chúng ta thực sự không biết quá trình kiến tạo bắt đầu trên Trái Đất được diễn ra như thế nào. Nếu tìm hiểu được sao Kim, chúng ta sẽ hiểu về Trái Đất.
Trên hành tinh của chúng ta, núi lửa phổ biến nhất ở ranh giới giữa các mảng kiến tạo, vàng đai lửa Thái Bình Dương là một ví dụ điển hình cho điều này. Tuy nhiên các mảng kiến tạo không nhất thiết là cần cho sự hoạt động của núi lửa. Trong thực tế, sao Kim có thể dễ dàng có núi lửa hoạt động giống như Trái đất của chúng ta.
Thật không may, con tàu thăm dò Venus Express đã không còn tồn tại, các nhà khoa học sẽ không biết thêm được bất cứ điều gì đang diễn ra tại sao Kim. Tuy nhiên, một số thiết bị thăm dò sao Kim mới đang được xem xét bởi cơ quan không gian của thế giới. Trong đó, thiết bị VERITAS được đề xuất với nhiệm vụ lập bản đồ bề mặt với độ phân giải chưa từng có và tìm kiếm các vụ phun trào núi lửa có độ nhạy hơn nhiều so với những gì Venus Express có thể đạt được.
Vào mùa thu năm nay, NASA sẽ quyết định về thiết bị thăm dò này trong cuộc chạy đua cho sự ra mắt cuối cùng. Và trong vòng vài năm sau đó, sao Kim sẽ đem đến cho chúng ta nhiều bí mất ẩn giấu trong nó.
Hải Nam (Theo Nationalgeographic)
