Oan sai của ông Chấn, ông Nén đã được gọi là "thấu trời xanh"; oan sai của ông Long cũng được xếp vào hàng hiếm. Và tới lượt "tử tù" Hồ Duy Hải, ngày phán quyết liệu bao giờ sẽ tới?
Vừa qua, việc ông Hàn Đức Long (57 tuổi, trú tại thôn Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, Bắc Giang) - người từng 4 lần bị tuyên án tử hình về các tội "Giết người" và "Hiếp dâm trẻ em" bất ngờ được trả tự do vào chiều ngày 20/12 sau 11 năm ngồi tù đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Được biết, tối cùng ngày, ông Long đã được cán bộ Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Bắc Giang đưa về bàn giao cho xã Phúc Sơn - nơi gia đình ông sinh sống.
Trước trường hợp của ông Long, cách đây chưa lâu, dư luận cũng "rúng động" trước hai vụ oan sai thấu trời của "người tù thế kỷ" Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) và ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang). Với ông Nén, sau 17 năm 5 tháng 5 ngày ngồi tù vì bị kết án oan trong cả hai vụ giết người, ông Nén mới được trả lại quyền công dân. Còn với ông Chấn, sau 10 năm ngồi tù vì bị khép vào tội "Giết người", "Cướp tài sản", đến giữa tháng 4/2015, nỗi oan mới cơ bản được khép lại khi ông được Tòa án Nhân dân Tối cao tổ chức xin lỗi công khai.
Hai ông Nguyễn Thanh Chấn và Huỳnh Văn Nén |
Điểm trùng hợp trong vụ án của ông Chấn và ông Nén chỉ đến khi hung thủ thực sự ra đầu thú thì bản án dành cho hai công dân này mới được hủy bỏ. Hai bản án oan này cũng được đánh giá là hy hữu và chưa từng có trong lịch sử tố tụng Việt Nam. Sau đó, tới vụ oan sai của "tử tù" Hàn Đức Long, dư luận lại càng thấy hy hữu hơn khi "tử tù" được minh oan sau hơn 11 năm trời, hung thủ thật sự vẫn còn chưa có dấu hiệu "lộ diện".
Và từ bản án hy hữu của ông Hàn Đức Long, nhiều ý kiến cũng đề cập tới một vụ án có nhiều tình tiết tương đồng mà hiện hiện "tử tù" vẫn đang trong giai đoạn chờ phán quyết. Đó là trường hợp của Hồ Duy Hải (ngụ tại huyện Thủ Thừa, Long An) - người bị tòa phúc thẩm TAND tối cao (nay là TAND cấp cao) tại TP.HCM tuyên mức án tử hình bởi tòa cho rằng Hải là hung thủ gây ra cái chết của hai nữ nhân viên Bưu điện Cầu Voi - Long An.
Đầu tháng 12/2014, Hội đồng thi hành án tỉnh Long An đã có quyết định thi hành án đối với Hồ Duy Hải. Tuy nhiên, ngày 4/12/2014 (chỉ một ngày trước ngày dự kiến thi hành án), theo đơn đề nghị khẩn thiết của gia đình Hồ Duy Hải, hội đồng thi hành án đã hoãn thi hành với tử tù này để các cơ quan tố tụng xem xét lại bản án.
Ông Hàn Đức Long và "tử tù" Hồ Duy Hải |
Hồi tháng 6, báo Người lao động đưa tin, bà Lê Thị Nga - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã cùng đoàn công tác xuống trại tạm giam Long An để gặp Hồ Duy Hải và đã có bản báo cáo dài 10 trang về vụ việc. Trong báo cáo, bà Nga có chỉ ra những vi phạm trong tố tụng như thu thập chứng cứ, vật chứng vụ án cũng như công tác giám định, việc sử dụng thời gian của Hồ Duy Hải có nhiều mâu thuẫn nhưng chưa được các cấp tòa làm rõ.
Trao đổi thông tin về vụ án, ông Lê Quang Hùng - Phó Chánh án TAND tỉnh Long An cho biết, đến nay vẫn chưa thấy hướng dẫn hay kết luận gì về vụ án này.
“Các đoàn công tác, các đoàn kiểm tra của các cơ quan tố tụng cũng đã rút hồ sơ lên xem, đã về Long An để tiếp xúc với Hồ Duy Hải, nhưng kết luận thế nào thì đến nay chúng tôi vẫn chưa biết” - ông Hùng nói.
TAND tỉnh Long An cũng đã làm công văn gửi TAND tối cao đề nghị trả lời rõ về tình trạng pháp lý của Hồ Duy Hải xem có oan hay không oan, có giám đốc thẩm hay không giám đốc thẩm để tòa này trả lời đơn khiếu nại của gia đình Hải?“Chúng tôi đã gửi công văn một tháng nay rồi, đến giờ cũng chưa nhận được hướng dẫn của TAND tối cao. Chúng tôi vẫn đang chờ” - ông Hùng cho biết.
Phát biểu tại phiên thảo luận ngày 20/3/2015 về vụ án này, ông Ngô Văn Hiến - Ủy viên UB Tư pháp của QH đã nhận định: "Các bản án kết tội chỉ căn cứ vào lời khai của Hải. Nghiên cứu cả quá trình qua các lần khai của Hải tôi thấy rất nghi ngờ. Những cái đáng nhẽ không nhớ thì lại nhớ rất chi tiết, những cái cần nhớ thì mãi sau này mới thấy có hướng lái cho phù hợp với biên bản hiện trường" - (Báo Lao động đưa thông tin - PV).
Và cho đến nay, sau 23 tháng được tạm hoãn thi hành án tử hình, đến nay vẫn chưa có cơ quan nào trả lời chính thức về số phận của "tử tù" Hồ Duy Hải. Và theo đó, sự may mắn liệu có đến được với "tử tù" này hay không vẫn còn là một câu để ngỏ.
Vũ Đậu