Sau khi xảy ra sự việc cá tự nhiên, cá nuôi lồng chết hàng loạt trên sông Bưởi (thuộc địa phận huyện Thạch Thành), tỉnh Thanh Hóa đã có báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ.Ngày 9/5, thông tin từ UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết, đã gửi báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ về việc cá chết hàng loạt trên sông Bưởi. Theo nội dung bản báo cáo nêu: "UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ tỉnh Thanh Hóa xác định nguyên nhân và mức độ ô nhiễm và biện pháp xử lý môi trường nước sông Bưởi. Giao Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Thanh Hóa, Công an tỉnh Hòa Bình tiến hành điều tra vụ việc xử lý theo quy định của pháp luật".
Ngoài ra, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đề nghị Thủ tướng Chính Phủ giao UBND tỉnh Hòa Bình kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với Nhà máy mía đường Hòa Bình; công khai thông tin các nguồn thải vào lưu vực sông Bưởi và phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa xác định mức độ thiệt hại đến môi trường do nhà máy gây ra, để có biện pháp hỗ trợ các hộ dân nuôi cá lồng trên địa bàn huyện Thạch Thành bị thiệt hại.
Hỗ trợ kinh phí cho tỉnh Thanh Hóa thực hiện xử lý triệt để ô nhiễm môi trường nguồn nước sông Bưởi đảm bảo chất lượng nước cho nhân dân ổn định sản xuất và sinh hoạt.
Trước đó, như Báo Công lý đã thông tin, vào ngày 4/5, nhiều người dân xã Thạch Lâm (khu vực thượng lưu sông Bưởi) ra sông giặt giũ thì phát hiện nhiều loại cá nhỏ chết nổi dạt vào bờ.
Tiếp những ngày sau, hiện tượng cá chết hàng loạt đã lan rộng xuống các xã hạ lưu như: Thạch Quảng, Thành Mỹ, Thành Vinh của huyện Thạch Thành. Tính đến ngày 7/5, tổng số lượng cá chết của các hộ nuôi cá lồng đã trên 17 tấn (chưa tính cá tự nhiên).
Theo biên bản làm việc ngày 5/5, giữa Sở TN&MT Thanh Hóa và Sở TN&MT Hòa Bình với phía lãnh đạo nhà máy đường Hòa Bình (đóng tại xã Tân Mỹ, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình), bước đầu xác định nguyên nhân gây ô nhiễm dòng sông Bưởi là do xả thải của nhà máy.
Cụ thể, trong thời gian từ 15/3 đến 25/4/2016, nhà máy đã xả nước thải chưa qua xử lý trực tiếp ra sông Bưởi với lưu lượng 250m3 - 300m3/ngày đêm.
Cũng sau khi tiếp nhận và xác minh sự việc, phía chính quyền địa phương các xã bị ảnh hưởng đã khuyến cáo người dân không nên ăn cá chết và sử dụng nguồn nước bị ô nhiễn để sinh hoạt và cho gia súc uống.
Chiều ngày 9/5, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ vụ cá chết trên sông Bưởi (huyện Thạch Thành) và sông Bạch Bạng (huyện Tĩnh Gia).
Theo báo cáo, từ ngày 4/5, trên sông Bưởi đoạn giáp xã Ân Nghĩa (huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình) chảy dọc địa bàn xã Thạch Lâm, huyện Thạch Thành, xuất hiện hiện tượng nước sông đổi màu đen lục, sủi bọt, có mùi hôi, cá trên sông chết hàng loạt (cá nuôi lồng và cá tự nhiên), gây thiệt hại nghiêm trọng cho các hộ nuôi cá lồng. Tính đến sáng ngày 7/5, số lượng cá chết của các hộ nuôi cá là 17.385 kg, số lồng cá chết là 73/109 lồng của 32/49 hộ, chưa tính lượng cá tự nhiên chết.
Nguyên nhân cá chết bước đầu được xác định là do việc xả thải của nhà máy Mía Đường Hòa Bình, đóng trên địa bàn Cụm công nghiệp Lạc Sơn, xã Tân Mỹ (tỉnh Hòa Bình). Trong thời gian từ ngày 15/3 đến 25/4/2016, nhà máy này đã xả nước thải chưa qua xử lý trực tiếp ra sông Bưởi với lưu lượng 250m3-300m3/ngày đêm.
Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền khẳng định, đây sự cố môi trường rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe, đời sống của nhân dân dọc sông Bưởi (15 xã huyện Thạch Thành và 7 xã huyện Vĩnh Lộc). Đồng thời, Phó chủ tịch UBND tỉnh cho biết, đã chỉ đạo chính quyền địa phương hỗ trợ kịp thời để đảm bảo đời sống hàng ngày cho nhân dân; có Chính sách hỗ trợ lâu dài cho các hộ dân bị thiệt hại. Tổ chức thu gom, tiêu hủy toàn bộ số cá chết đảm bảo vệ sinh môi trường, tiếp tục thực hiện các biện pháp để hạn chế thiệt hại do ô nhiễm môi trường nước sông Bưởi. Đồng thời, giao cơ quan chức năng tiến hành điều tra vụ việc trên, xử lý vi phạm theo pháp luật…
Về vụ việc cá chết bất thường ở khu vực cửa sông Lạch Bạng (huyện Tĩnh Gia), ngày 5/5, một số hộ nuôi cá lồng trên âu thuyền sông Lạch Bạng cho cá ăn. Đến 8 giờ, họ phát hiện cá có hiện tượng thiếu ô xy và bắt đầu chết. Đến 10 giờ cùng hiện tượng cá chết dừng.
Theo thống kê, khu vực âu thuyền có 20 hộ dân nuôi cá lồng nhưng chỉ có 4 hộ có cá chết với khối lượng khoảng 1,5 tấn. Nguyên nhân ban đầu xác định do việc ô nhiễm do tàu thuyền ra vào cảng gây ra. Khu vực này là âu neo đậu thuyền, việc nuôi cá lồng là tự phát. Trước đó, ngày 20/7/2012, UBND tỉnh đã có văn bản về việc di chuyển các lồng cá đến khu vực quy hoạch để đảm bảo an toàn giao thông cho tàu thuyền trú bão. UBND tỉnh sẽ chỉ đạo quyết liệt di dời toàn bộ số lồng cá nuôi của bà con ngư dân khu vực này.
Để giải quyết dứt điểm ô nhiễm môi trường nước sông Bưởi, UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ tỉnh Thanh Hóa xác định nguyên nhân và mức độ ô nhiễm, có biện pháp xử lý môi trường nước sông Bưởi; Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Thanh Hóa, Công an tỉnh Hòa Bình tiến hành điều tra vụ việc xử lý theo pháp luật; UBND tỉnh Hòa Bình kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường đối với nhà máy Mía Đường Hòa Bình, phối hợp UBND tỉnh Thanh Hóa xác định mức độ thiệt hại đến môi trường do nhà máy này gây ra, có biện pháp hỗ trợ các hộ dân nuôi cá lồng bị thiệt hại trên địa bàn huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa.
Tỉnh Thanh Hóa cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ kinh phí để thực hiện xử lý triệt để ô nhiễm môi trường nguồn nước sông Bưởi đảm bảo chất lượng nước cho nhân dân ổn định sản xuất và sinh hoạt.
