Khoảng rằm tháng 6 (âm lịch), là thời điểm thủy triều rút mạnh nhất trong năm. Lớp cát bị kéo ra xa, phát lộ dấu tích các con tàu cổ đã tồn tại ở Bình Sơn hàng thế kỷ nay. Người ta tin rằng hàng chục con tàu cổ đã bị đánh đắm dạt vào vùng biển này. Thế nên cứ đến hẹn lại lên, lúc những mảnh gốm sứ vỡ lộ ra dưới lớp cát biển, là thời điểm báo hiệu những tháng ngày không yên ả tại thánh địa tàu đắm Bình Sơn bắt đầu...
Bí mật những con tàu đánh cắp cổ vật
Theo phản ánh của người dân thôn Châu Tân, xã Bình Châu (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi), khoảng gần một tuần nay, xuất hiện nhiều chiếc tàu lạ quần thảo quanh vùng biển của thôn. Ngoài những chiếc tàu cá loại nhỏ, còn có một số tàu hút cát chuyên dụng. Tất cả các tàu đều trang bị hệ thống máy bơm hút, thổi cát loại lớn. Những người có mặt trên các tàu đều ăn vận giống ngư dân và có cả thợ lặn chuyên nghiệp.
Anh Nguyễn Văn C. (49 tuổi, trú xã Bình Châu) cho biết: “Sáng 28/7, tôi nhìn thấy một chiếc tàu cá ở xã bên đến vùng biển gần bờ ở thôn Châu Tân bơm, hút cát. Lúc đầu, tôi cứ tưởng là họ khai thác cát nhưng khi tôi chèo thuyền thúng đi câu thì thấy mấy người này không hề lấy một hạt cát nào mà chỉ bơm cát dưới biển lên tàu rồi sàng lọc liên tục. Lúc này, tôi biết chắc 100% là họ đến đây săn cổ vật rồi. Nhưng không chỉ có chiếc tàu trên mà ngay chiều hôm đó xuất hiện thêm 3, 4 tàu nữa, trên mỗi tàu có khoảng 5-7 người cũng đem theo máy bơm tới đây hút cát, tìm kiếm cổ vật”.
“Mấy hôm nay, cứ sáng sớm ở vùng biển thuộc thôn Châu Tân lại có khoảng 4 chiếc tàu neo đậu cách bờ khoảng 10m, nổ máy xình xịch, bắt đầu thổi cát, lặn tìm cổ vật. Lúc cao điểm có đến bảy chiếc tàu loại nhỏ, với trên 50 nhân công chia nhau xới tung mặt nước để tìm kiếm cổ vật. Nhân công trên tàu một số người tôi biết mặt, họ ở xã Bình Hải, chuyên đi làm cát thuê. Còn lại phần lớn đều là người từ nơi khác đến. Ngoài ra, trên tàu còn có những thợ lặn chuyên nghiệp, có cả bình dưỡng khí, trông dáng vẻ với cách ăn nói thì là người ở Bình Định hay Phú Yên chứ không phải dân Quảng Ngãi”, anh Nguyễn Văn Hòa, ngư dân xã Bình Châu cho hay.
 |
| “Đạo tặc” lộng hành trục vớt cổ vật trái phép tại vùng biển gần bờ xã Bình Châu (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi). |
Cũng theo người dân địa phương thì những chiếc tàu cá công suất nhỏ đua nhau thổi cát lặn tìm cổ vật suốt mấy ngày qua. Theo quan sát của người dân, đội ngũ săn cổ vật đã vớt được một số cổ vật, tuy nhiên họ chỉ lấy những cổ vật còn khá nguyên vẹn, bỏ lại những mảnh vỡ trên bãi biển. Không chỉ quần thảo ở vùng biển gần bờ thuộc xã Bình Châu mà ở xã Bình Phú (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) 4-5 ngày qua cũng xuất hiện khoảng 20 ngư dân, mang theo phương tiện đi trên 3, 4 chiếc tàu cá loại nhỏ đến săn tìm cổ vật.
Ông Trần Văn Tiến (61 tuổi, ngư dân xã Bình Châu) bức xúc cho biết: “Gọi Bình Châu là thánh địa tàu đắm cũng đúng mà thánh địa cổ vật cũng đúng. Bởi hơn 100 năm trước, người dân trong vùng đã nghe ông cha kể về những con tàu đắm dạt vào vùng biển này. Thậm chí, chính chúng tôi cũng đã vớt được vô số gốm sứ trong lúc kéo lưới. Bây giờ hầu như nhà nào trong thôn cũng còn giữ vài món làm kỷ niệm. Thời gian gần đây, khi người ta kéo nhau về đây săn tàu đắm, cổ vật, thì chúng tôi mới chú ý đến giá trị của những món cổ vật này”.
“So với cùng kỳ năm ngoái thì tình hình năm nay không phức tạp bằng. Tuy nhiên, việc 4-5 chiếc tàu hút cát ngày đêm gầm rú quanh vùng biển gần bờ của thôn đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân trên địa bàn. Hoạt động của những người này lại diễn ra tương đối công khai, coi thường luật pháp. Vì thế, nếu không sớm giải quyết triệt để thì nguy cơ nhiều người đổ xô về đây trục vớt cổ vật như tháng Tám năm ngoái, chỉ là chuyện sớm hay muộn mà thôi”, lão ngư Tiến chia sẻ.
“Đạo tặc” hoành hành bất chấp lệnh cấm
Chiều 1/8, Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh Quảng Ngãi, gồm sở VH-TT&DL, lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ngãi và chính quyền địa phương đã đến hiện trường để kiểm tra. Bất chấp sự có mặt của lực lượng chức năng, các tàu cá công suất nhỏ vẫn ngang nhiên dùng máy bơm hút cát, lặn tìm cổ vật ở khu vực cách bờ khoảng 10-15m.
Theo ghi nhận của PV, thời điểm trên có khoảng gần 40 người dân, thợ lặn cùng 4 tàu thuyền cỡ nhỏ vẫn sử dụng máy để thổi cát, lặn tìm cổ vật. Chỉ đến khi lực lượng Bộ đội Biên phòng Quảng Ngãi xuất hiện, đám đạo tặc mới cho rút hết ống nước, máy bơm lên khỏi mặt nước, nhổ neo chạy trốn mất dạng.
Căn cứ vào một số mảnh vỡ bị sóng đánh dạt vào bờ và bị số mảnh vỡ bị những người tìm kiếm vứt trên bãi, tiến sỹ Đoàn Ngọc Khôi, Phó giám đốc Bảo tàng (thuộc sở VH-TT&DL tỉnh) nhận định: Số cổ vật của tàu đắm tại đây có thể có niên đại từ thời Minh sớm (khoảng thế kỷ 14 - 15). Còn về lực lượng tìm kiếm cổ vật mới xuất hiện tại xã Bình Châu, cơ quan chức năng nhận định phần lớn là ngư dân trên địa bàn, nhưng cũng không loại trừ các thành phần khác trà trộn vào để săn tìm cổ vật. Hiện, nguồn gốc những chiếc tàu cũng như danh tính số người đến tìm kiếm, trục vớt trái phép cổ vật tại Bình Châu và các xã lân cận đang được khẩn trương xác minh. UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng yêu cầu các cơ quan chức năng phải bảo vệ, ngăn chặn các hoạt động tìm kiếm, trục vớt trái phép.
Về phía đơn vị được phép khảo sát, thăm dò cổ vật ở vùng biển Bình Châu, công ty cổ phần Đoàn Ánh Dương cho biết, thông thường thì đầu tháng Tám hàng năm, thời tiết trở nên thuận lợi cũng là thời điểm mà người dân cũng như đội ngũ săn lùng cổ vật, tìm đến vùng biển gần bờ thuộc xã Bình Châu và các xã lân cận để trục vớt cổ vật. Theo kế hoạch, phải đến cuối tháng Tám, các chuyên gia, nhà khảo cổ mới kết thúc ba tháng thăm dò, khảo sát cổ vật ở vùng biển Bình Châu.
Theo tiến sỹ Đoàn Ngọc Khôi, thời gian qua các nhà khoa học khảo sát 10km2 ở eo biển Vũng Tàu (xã Bình Châu) phát hiện 10 tàu cổ đắm. Trong đó, hai con tàu đã được khai quật, số còn lại có nhiều cổ vật gốm sứ, vật dụng thủy thủ đoàn được xác định với nhiều niên đại khác nhau từ thế kỷ 8 đến 18 nằm gần bờ.
| Sẽ ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi trục vớt cổ vật trái phép |
Nguyễn Hưng
Theo Đời sống & Pháp luật
