Bị khởi tố về tội "Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng". Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2018 khi Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực, tội này sẽ không còn. Vậy ông Đinh La Thăng khi bị xét xử sẽ áp dụng luật nào?
 |
Ông Đinh La Thăng khi bị bắt. Ảnh: Internet |
Mới đây, ngày 19/12, ông Đinh La Thăng bị đề nghị truy tố về tội danh trên. Hôm qua, 20/12, ông Phùng Đình Thực, nguyên Tổng giám đốc PVN, bị khởi tố cùng về tội danh trên.
Tuy nhiên, chỉ còn 10 ngày nữa, Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi năm 2009 sẽ hết hiệu lực; đồng thời, Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi năm 2017 sẽ có hiệu lực thi hành. Theo đó, tội danh "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 165)" sẽ không còn trong bộ luật mới kể từ 1/1/2018.
Về vấn đề này, trên VnEpress dẫn lời luật sư Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Luật sư TP HCM) giải thích: Dù tội "Cố ý làm trái" không còn nhưng ông Thăng vẫn bị truy tố, xét xử về tội này.
Bởi Nghị quyết 41/2017 của Quốc hội hướng dẫn thi hành Bộ luật Hình sự 2 nêu rõ: Với hành vi "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" quy định (Điều 165 của Bộ luật Hình sự năm 1999), xảy ra trước 0h00 ngày 1/1/2018 mà sau thời điểm đó vụ án đang trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử thì tiếp tục áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 để xử lý.
Trường hợp vụ án đã được xét xử và đã có bản án, quyết định của tòa án thì không được căn cứ vào việc Bộ luật Hình sự năm 2015 không quy định tội danh cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng để kháng cáo, kháng nghị theo hướng không phạm tội.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành án về tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" hoặc đã chấp hành xong bản án thì vẫn áp dụng quy định tương ứng của các văn bản quy phạm pháp luật về hình sự có hiệu lực trước 0h00' ngày 1/1/2018 để giải quyết.
Nếu sau thời điểm trên, người phạm tội mới bị phát hiện thì không khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" mà áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về các tội danh tương ứng để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử.
Cùng quan điểm khi viện dẫn Nghị quyết 41/2017, luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn luật sư TP HCM) cho rằng, sau thời điểm 0h ngày 1/1/2018 mà vụ án liên quan ông Thăng đang trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử thì tiếp tục áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 để xử lý.
Trong khi đó, trả lời trên Tri thức trực tuyến, luật sư Phạm Tấn Thuấn (Đoàn Luật sư TP.HCM) cũng cho rằng, có những vấn đề pháp lý phức tạp xung quanh việc áp dụng tội danh đối với những người bị truy cứu trách nhiệm hình sự ở Điều 165 BLHS 1999 trước 1/1/2018.
Với quy định này thì lịch sử tố tụng Việt Nam sẽ gặp phải tình huống có 2 BLHS "có hiệu lực song song”. Bởi vì các hành vi của những bị can này đã bị phát hiện trước thời điểm ngày 1/1/2018.
Do vậy, các bị can như ông Đinh La Thăng, ông Phùng Đình Thực,… vẫn bị điều tra, truy tố, xét xử về tội danh "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" theo Điều 165 BLHS 1999 sửa đổi 2009 hết hiệu lực từ 1/1/2018.
Thực tế, tội danh "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" được cụ thể hóa thành 9 tội danh trong BLHS năm 2015 có hiệu lực từ 1/1/2018, gồm:
Vi phạm các quy định về cạnh tranh (Điều 217), Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản (Điều 218), Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí (Điều 219).
Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 220), Vi phạm quy định của Nhà nước về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 221).
Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 222), Thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 223).
Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 224), Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất (Điều 225).
Đức Hòa (tổng hợp)
