Phó Chủ tịch UBND TP HCM chủ trì cuộc họp báo với sự có mặt của lãnh đạo các Sở, Ban ngành liên quan về những khiếu nại của người dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2).
Ngày 21/9, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Vĩnh Tuyến chủ trì cuộc họp báo thông tin kế hoạch thực hiện Thông báo số 1483/TB-TTCP của Thanh Tra Chính Phủ với nội dung liên quan đến khiếu nại của người dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2, TP HCM)
Cuộc họp diễn ra tại trụ sở UBND TP HCM (quận 1, TP HCM) với sự tham gia lãnh đạo Ban tuyên giáo Thành ủy, thủ trưởng các đơn vị: Sở Thông tin và Truyền thông, Nội vụ, Tài nguyên và Môi trường, Quy hoạch Kiến trúc, Thanh tra thành phố, Ban quản lý Đầu tư - Xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Chủ tịch UBND quận 2.
Do cuộc họp mang tính chất quan trọng, lãnh đạo thành phố đã yêu cầu các đơn vị được mời phải tham dự đầy đủ, không cử cán bộ cấp phòng dự thay hoặc cán bộ không có khả năng trả lời nội dung báo đài quan tâm.
Hàng loạt sai phạm
Hôm 7/9, sau 4 tháng vào cuộc, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận việc kiểm tra một số nội dung liên quan khiếu nại của người dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Qua đó, UBND TP HCM và nhiều đơn vị có sai phạm trong quá trình quy hoạch khu đô thị này dẫn đến tình trạng tố cáo, khiếu kiện kéo dài hơn chục năm qua.
Hồi tháng 6/1996, Thủ tướng ký Quyết định 367 phê duyệt quy hoạch Thủ Thiêm nêu rõ quy mô 930 ha, trong đó khu đô thị mới 770 ha với dân số khoảng 200.000 người, khu TĐC 160 ha với dân số 45.000 người.
Theo kết luận thanh tra được công bố, sai phạm tại Thủ Thiêm chủ yếu về điều chỉnh ranh quy hoạch và bố trí đất tái định cư, xảy ra trong giai đoạn đầu thực hiện dự án. Cụ thể, ranh quy hoạch bị điều chỉnh tăng lên 10 ha so với bản quy hoạch được phê chuẩn bởi Thủ tướng, thiếu một số hồ sơ quan trọng của cả Khu đô thị mới Thủ Thiêm và Khu tái định cư 160 ha (không có bản đồ quy hoạch 1/5.000, chưa có ý kiến thẩm định của Bộ Xây dựng đối với 160 ha đất tái định cư).
Người dân chỉ ra những vùng đất nằm ngoài ranh quy hoạch.
Thanh tra Chính phủ cho rằng việc khiếu nại của người dân về ranh quy hoạch đối với 4,3 ha thuộc Khu phố 1 (phường Bình An, quận 2) nằm ngoài ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm là có cơ sở.
Cụ thể, cơ quan thanh tra cho thấy thời điểm phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 tại Quyết định số 13585 (ngày 16/9/1998) do ông Lê Văn Năm (nguyên Kiến trúc sư trưởng) ký, TP HCM đã có sự điều chỉnh diện tích và ranh giới ngoài thẩm quyền. Theo đó, diện tích 4,3 ha được tăng lên không đúng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Ngoài ra, việc thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng vấp phải khiếu nại rằng chưa phù hợp quy định, chưa đúng thời điểm thu hồi đất. Việc này được cho là thực hiện sai quy định của pháp luật, nhất là khi là Luật Đất đai 2003 đã có hiệu lực.
Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ còn chỉ ra việc UBND TP HCM và các cơ quan ban ngành liên quan đã chưa xây dựng kế hoạch tái định cư, chuẩn bị phương án trước khi giải phóng mặt bằng dẫn đến xuất hiện nhiều bất cập cũng như khiếu nại.
Một góc khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2).
Đối với khu tái định cư 160 ha của khu đô thị mới Thủ Thiêm, kết luận thanh tra thể hiện UBND TP HCM đã sai phạm trong việc lập trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất trong phạm vi khu tái định cư thuộc 5 phường đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Cụ thể, UBND TP HCM đã chấp thuận chủ trương thu hồi và giao đất cho 51 dự án với tổng diện tích 144,6 ha để đầu tư kinh doanh nhà ở, văn phòng, khu vui chơi, giải trí, công trình công cộng sau khi Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch khu tái định cư tại đây. Ngoài ra, trong số 87 ha đất để xây dựng nhà tái định cư, UBND thành phố chỉ định nhà đầu tư không thông qua đấu giá theo quy định là trên 76 ha.
Hậu quả là không đủ đất để bố trí tái định cư dẫn đến phá vỡ sự thống nhất quy hoạch, việc đầu tư xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm bị đình trệ, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
Trách nhiệm thuộc về ai ?
Theo kết luận thanh tra, trách nhiệm liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trên thuộc Công ty Đo đạc Địa chính - Công trình, Sở Địa chính, UBND quận 2 và UBND TP HCM.
Cụ thể, kết luận thanh tra chỉ rõ UBND TP phải kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan những sai phạm nói trên. Thành phố sau đó phải rà soát, tiếp tục hoàn thiện khu đô thị Thủ Thiêm. Đối với 4,3 ha đất nằm ngoài ranh quy hoạch phải giải quyết cho người dân theo quy định của pháp luật.
Tương tự, các ban ngành liên quan xem xét để xử lý trách nhiệm đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan đến các thiếu sót, khuyết điểm trong việc thực hiện thẩm định, lưu trữ hồ sơ, bản vẽ và chức năng quản lý nhà nước.
Ngoài ra, kết luận thanh tra chỉ rõ TP HCM cần rà soát kỹ các trường hợp khiếu nại cụ thể, đặc biệt là các hộ trong khu vực 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch thuộc Khu phố 1, phường Bình An, quận 2 để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp sớm chấm dứt khiếu nại, tố cáo.
Người dân cần được rõ cá nhân và đơn vị nào phải trách nhiệm cho hàng loạt sai phạm tại khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Trao đổi với phóng viên, nhiều người dân ở quận 2 cho biết rất mong chờ hi vọng những bức xúc của họ được giải quyết sau hơn chục năm khiếu kiện.
Ông Hoàng Thăng Long (một người dân ở Thủ Thiêm) tâm sự: "Chúng tôi đã bỏ ra không biết bao nhiêu tiền bạc, công sức chờ đợi hơn chục năm để đi tìm công lý. Cả gia đình tôi đã nghĩ đến viễn cảnh, cơ quan chức năng sẽ giúp những người dân Thủ Thiêm giải quyết khiếu nại, đưa lại cuộc sống bình yên".
Trog khi đó, nhiều người dân vẫn băn khoăn với kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ cho rằng những sai phạm vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn, chưa chỉ rõ trách nhiệm thuộc về ai.
Ông Lê Văn Lung (đại diện cho nhiều hộ dân Thủ Thiêm) cho rằng 4,3 ha không nằm trong ranh mà kết luận đề cập, họ phải được hưởng các quyền lợi về bồi thường, giải phóng mặt bằng theo luật đất đai năm 2003 đã có hiệu lực, chứ không phải bồi thường theo luật cũ.
Ông cho rằng ngoài diện tích 4,3 ha thì còn nhiều hộ dân khác trong khoảng 5,7 ha khác cũng bị điều chỉnh tăng lên trong quy hoạch nhưng chưa thấy kết luận thanh tra đề cập đến.
"Thanh tra Chính Phủ khi thanh tra chưa gặp người dân dẫn đến có những kết luận chưa đúng, chưa đủ. Chúng tôi đã chuẩn bị những hồ sơ, tài liệu pháp lý để tiếp tục trình lên cơ quan chức năng. Tôi cũng đề nghị phải xử lý nghiêm những đơn vị, cơ quan chức năng, cá nhân làm phá nát quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Họ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật" - Ông Lung chia sẻ.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) gồm khu đô thị mới và khu tái định cư với diện tích 730 ha, nằm ở bán đảo Thủ Thiêm, bên bờ Đông sông Sài Gòn. Khu đô thị này đối diện quận 1 được kỳ vọng đẹp và hiện đại nhất Đông Nam Á.
Theo quy hoạch 1/2000 đã được UBND TP HCM phê duyệt ngày 27 tháng 12 năm 2005, đây sẽ là quận trung tâm mới của TP với khu trung tâm thương mại, tài chính gồm các tòa nhà cao 10–40 tầng, và một số khu 32 tầng, khu dân cư đáp ứng chỗ ở cho 130.000 người và 1 triệu khách vãng lai.
Sau 22 năm được phê duyệt quy hoạch, hiện nay dự án đã giải phóng 99% mặt bằng. Theo đó, 14.600 hộ dân với hơn 60.000 nhân khẩu đã di dời để nhường chỗ cho siêu dự án này. Thành phố cũng đã huy động lượng vốn gần 30.000 tỉ đồng để chi trả bồi thường, tái định cư. Tuy nhiên, mức đền bù 18.380.000 VND/m2 vào năm 2009, được cho là không hợp lý, vì chủ đầu tư có đất đã bán lại với giá 350 triệu đồng.
Ngoài ra, hơn 100 hộ dân vẫn khiếu nại từ TP HCM đến trung ương trong hơn chục năm qua. Họ cho rằng phần đất nằm ngoài ranh quy hoạch bị giải tỏa thu hồi đất, đền bù và hỗ trợ tái định cư sai quy định của pháp luật.
