Tặng quà là một trong những nét đẹp văn hóa cũng như những quan niệm trong giao tiếp và ứng xử của người Nhật Bản. Đối với người Nhật tặng quà được xem như là một việc không thể thiếu để giúp cho mọi người trở lên gần gũi hơn, thể hiện sự trân trọng, yêu mến nhau rõ ràng hơn. Văn hóa tặng quà của người Nhật không chỉ thể hiện phong tục của họ mà ẩn chứa trong nó là những giá trị nhân văn sâu sắc.
1. Những dịp tặng quà của người Nhật
Tặng quà đã trở thành một phong tục, một lễ nghi không thể thiếu được của người Nhật vì vậy họ tặng quà nhau không chỉ trong những dịp lễ đặc biệt như ngày tết, ngày cưới, sinh nhật… mà ngay cả trong những ngày bình thường của năm. Họ có thể tặng nhau một món quà trong ngày đầu gặp mặt, họ tặng quà vì quý mến nhau hoặc tặng quà để thể hiện lòng biết ơn với một người nào đó.
Có hai mùa quan trọng nhất mà người Nhật tặng quà cho nhau là mùa hè và mùa đông trong năm. Tặng quà vào mùa hè được gọi là Chugen, tặng quà vào mùa đông được gọi là Seibo. Ý nghĩa của việc tặng quà của người Nhật trong hai mùa này là thể hiện sự biết ơn và mong muốn duy trì quan hệ.
Những món quà mà người Nhật tặng nhau trong dịp này là những món quà nho nhỏ, giá trị về vật chất không lớn có thể là vật dụng gia đình, đồ ăn, bánh hoặc rượu.
Có hai dịp tặng quà quan trọng trong năm |
2. Cách gói quà của người Nhật
Người Nhật không quan trọng giá trị vật chất của món quà nhưng người Nhật lại đặc biệt chú ý đến cách chuẩn bị, trang trí và gói quà của người tặng. Qua cách trang trí và gói quà sẽ thể hiện tình cảm, sự quan tâm và thành ý của người tặng. Cách gói quà của người Nhật rất cầu kỳ với nhiều lớp giấy, vải bọc, đặc biệt là nút thắt cho quà tặng. Người Nhật xem nút thắt cho món quà là thể hiện linh hồn, tâm tư, tình cảm và tấm lòng của người thắt.
Gói quà tặng cũng là cả một nghệ thuật tại Nhật Bản |
Trong quan niệm của người Nhật số 4 và số 9 là hai con số không may mắn, bởi vì theo cách phát âm của họ thì số 4 đồng âm với từ “ tử” còn số 9 đồng âm với từ “đau khổ”. Vì vậy tặng quà có số lượng 4 và 9 là điều cấm kỵ trong văn hóa tặng quà của người Nhật.
Khi tặng quà cho người ốm thì họ thường tặng hoa nhưng trừ các loại hoa màu đỏ vì màu đỏ tượng trưng cho máu, không tặng những loại hoa nồng mùi và những loài hoa như hoa cúc, hoa trà… vì trong ý niệm của người Nhật đây là những loài hoa không tốt.
Người Nhật cũng kiêng kỵ tặng nhau những món quà sắc và nhọn như dao kéo vì nó thể hiện sự chia lý, cách trở hay những đồ vật bằng thủy tinh, sành, sứ vì nó thể hiện sự dễ vỡ, không chắc bền.
Văn hóa tặng quà của người Nhật chứa đựng giá trị văn hóa của cả một quốc gia. Người Nhật không bao giờ tặng nhau những món quà có giá trị lớn về mặt vật chất mà giá trị và ý nghĩa thực sự của món quà thể hiện ở sự chuẩn bị và cách gói quà. Văn hóa tặng quà đã phần nào cho thấy đời sống tình cảm, sự coi trọng quan hệ xã hội và văn hóa ứng xử rất đẹp, rất tinh tế của người Nhật Bản.
Sáu Dương