Lốc xoáy vòi rồng là một hiện tượng thời tiết cực đoan, được tạo ra từ một dải gió rất mạnh, khó có thể dự báo. Càng xảy ra nhiều lốc xoáy và nhất là lốc xoáy cấp mạnh thì thiệt hại về người cũng như về cơ sở hạ tầng là càng lớn.
Lốc xoáy (vòi rồng) là gì?
Theo từ điển khí tượng học, lốc xoáy là "một cột khí xoáy dữ dội, hút từ bề mặt đất lên đám mây vũ tích, tạo thành hình như cái phễu di động lủng lẳng từ một đám mây, trông giống như cái vòi".
Lốc xoáy tại Oklahoma
Nghĩa là, để cho một cơn lốc được phân loại là một cơn lốc xoáy, nó phải được tiếp xúc với mặt đất và đám mây.
Vòi rồng hình thành như thế nào
Với tốc độ gió đạt đến hơn 483 km/h, lốc xoáy là một trong những thảm họa thiên nhiên có sức tàn phá lớn nhất trên Trái đất.Theo Wikipedia, lốc xoáy phát triển từ một cơn dông, thường từ ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh, nên ở đâu có dông dữ dội là ở đó có thể có lốc xoáy, song cũng may là nó rất hiếm. Cũng có khi nó sinh ra từ một dải gió giật mạnh (được gọi những đường tố) hay từ một cơn bão.
Người ta cho rằng khi không khí ở lớp bên trên lạnh đè lên lớp không khí nóng ở phía dưới, không khí nóng sẽ bị cưỡng bức chuyển động lên rất mạnh. Nhưng khi lốc xoáy xảy ra trên mặt nước thì thường lại không thấy đối lưu và cũng không thấy sự khác biệt nhiệt độ giữa các lớp. Vì vậy nguyên nhân lốc xoáy con người vẫn chưa hoàn toàn hiểu được hết.
Video vòi rồng hút nước chưa từng thấy tại Việt Nam
Nguồn gốc của chúng là vùng khí hậu có luồng khí nóng đi lên và luồng khí lạnh đi xuống. Đầu tiên là quá trình tương tác giữa cơn dông có chiều lên trên và gió. Sự tương tác này sẽ làm cho tầng khí nóng ở dưới di chuyển lên trên và xoay tròn trong không trung.
Tiếp đó là sự phát triển của dòng khí lạnh di chuyển theo hướng đi xuống mặt đất ở phía bên kia của cơn bão. Vận tốc của dòng khí đi xuống có thể lớn hơn 160 km/h.
Trong lốc xoáy, yếu tố thời tiết nào đáng lo ngại nhất?Lốc xoáy có tốc độ gió giật rất cao, có thể tốc độ của nó các thiết bị đo không đo được. Nó không giống cơn bão có quy mô lớn, nó chỉ có quy mô nhỏ, tuy nhiên gió giật rất mạnh và đây là yếu tố nguy hiểm nhất khi xảy ra lốc xoáy.
Về mặt lý thuyết trong cơn dông, cơn lốc, có gió giật mạnh có thể lên cấp 12. Tuy nhiên, trước đây cũng đã có hiện tượng thời tiết này xảy ra tại Quảng Ninh với sức gió giật mạnh cấp 16. Khi lốc xảy ra, nguy hiểm nhất là gió giật, bên cạnh đó, trong lốc xoáy thường kèm theo mưa, mưa đá. Do đó, với hệ thống xoáy lốc có tính chất liên hoàn và gây ra mưa lớn trong thời gian ngắn thì có thể xảy ra lũ quét. Tuy nhiên, có rất ít trường hợp như vậy xảy ra.
Một trận vòi rồng kéo dài bao lâu?
Lốc xoáy có thể kéo dài từ vài giây cho đến hơn 1 giờ. Cơn lốc xoáy diễn ra lâu nhất trong lịch sử cho đến nay chưa được biết đến bởi có quá nhiều cơn lốc xoáy "tuổi thọ" lâu đã được ghi nhận từ giữa những năm nửa đầu thế kỷ 20. Hầu hết trận lốc xoáy kéo dài chưa đến 10 phút.
Trận lốc xoáy ở bang Oklahoma vừa qua kéo dài hơn 40 phút.
Trang Vũ (Tổng hợp)