Trong phiên tòa xét xử mình, Nén thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội và bị kết án tù chung thân. điều lạ là Nén có làm đơn kháng cáo, nhưng chỉ xin xem xét giảm nhẹ hình phạt. Tuy nhiên do hết thời hạn nên đơn kháng cáo của Nén không được xem xét. Song cũng từ đó hành trình đi tìm công lý và sự thật của người thân Nén mới bắt đầu vào cuộc “trường kỳ”...
Dòng xoáy số phận và tình tiết bất ngờ
Ngày 31/8/2000, TAND tỉnh Bình Thuận đưa vụ án giết người, cướp tài sản tại xã Tân Minh (huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận) ra xét xử. Nạn nhân là bà Lê Thị Bông (người địa phương). Theo những người theo dõi phiên tòa, Nén cúi đầu suốt phiên xử và chỉ ngẩng đầu lên khi trả lời các câu hỏi của tòa. Nén cũng thừa nhận chính mình là hung thủ giết bà Bông. Tuy nhiên, trong phiên tòa xét xử “Vụ án vườn điều” mà Nén cũng là một trong số các bị cáo, Nén đã kêu oan và cho rằng mình bị đánh đập, ép cung, mớm cung, buộc phải nhận tội.
Huỳnh Văn Nén ra tòa ngày 31/8/2000 với nhiều tội danh: Giết người, cướp tài sản, trộm cắp tài sản, cố ý phá hoại tài sản công dân. Ngoài ra Nén còn được xác định liên quan đến “vụ án vườn điều” sáu năm trước đó. Với chừng đó tội danh, ai cũng cho rằng Nén phải lĩnh mức án cao nhất. Một chi tiết khác khiến nhiều người dân thị trấn Tân Minh cho rằng, Nén không hoàn toàn vô tội, đó là khi chị Hồng (con nạn nhân Lê Thị Bông) vào gặp Nén trong trại tạm giam, đã hỏi Nén có phải là người giết mẹ chị hay không thì Nén không trả lời, chỉ cúi mặt nhìn xuống chân mình.
Điều đặc biệt là cứ khi có người thân vào thăm nuôi thì Nén liên tục kêu oan. Theo vợ nạn nhân thì Nén có yêu cầu vợ kêu oan cho Nén. Nén cũng tin một ngày mình được minh oan và về bù đắp cho vợ con. Nay vụ án đã có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của VKSND Tối cao, nhiều người tin rằng vụ án sẽ rõ ràng, để mọi người phải tâm phục, khẩu phục và hơn nữa là không làm oan người vô tội, song không bỏ lọt tội phạm. Với kháng nghị giám đốc thẩm theo thủ tục tố tụng, giả định nếu sau này Nén được minh oan thì sẽ là vụ minh oan độc nhất vô nhị trong lịch sử tố tụng Việt Nam: Bị kết án oan đến hai lần, trong hai vụ án khác nhau. Dù được minh oan trong “vụ án vườn điều” nhưng Nén lại được xác định là hung thủ trong vụ án mà theo cơ quan Công an tỉnh Bình Thuận là do Nén gây ra.
Trên thực tế, nếu không có tình tiết bất ngờ là việc anh Nguyễn Phúc Thành (trú tại KP 2, thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận) viết đơn tố cáo hung thủ giết bà Bông là người khác, chứ không phải Nén, thì vụ án có lẽ đã được khép lại. Khi vụ án được lật lại, VKSND Tối cao xác định vụ án không bắt quả tang, chứng cứ buộc tội, chứng cứ thu được tại hiện trường... được cơ quan điều tra làm sơ sài, không đối chứng. Dấu chân thu được tại hiện trường không khớp với dấu chân của Huỳnh Văn Nén. Ngoài ra, VKSND tỉnh Bình Thuận còn thay thế cáo trạng số 84 ngày 27/7/2000 bằng cáo trạng số 84 ngày 16/8/2000, nhưng bản án hình sự sơ thẩm số 96 ngày 31/8/2000 của TAND tỉnh Bình Thuận lại căn cứ vào cáo trạng đã bị VKSND tỉnh thay thế để xét xử, cáo trạng này lại không có trong Hồ sơ xét xử(?!).
Tiết lộ thông tin từ những lá đơn kêu oan của bố Huỳnh Văn Nén
Bà Nguyễn Thị Cẩm (vợ Nén, trú tại KP 2, thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận) cho biết: “Trong phiên tòa đầu tiên do TAND tỉnh Bình Thuận xét xử, anh Nén đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội, nhưng trong mắt anh Nén luôn tỏ ra sợ hãi. Sau này khi đi thăm nuôi được anh Nén cho biết mình không dám chối tội vì tòa Bình Thuận là “sân nhà”. Anh chờ đến phiên tòa do TAND Tối cao xét xử mới kêu oan và tố cáo hành vi ép cung của điều tra viên”.
Bà Cẩm cũng cho biết, Nén ngoài là người nát rượu ra thì là một người thông minh, ăn nói mạch lạc và khôn ngoan. Bà Cẩm chia sẻ: “Tôi không tin anh Nén có tội vì anh bình thường hiền lành. Vì gia cảnh nghèo khó, lại không biết thủ tục nên không thể kêu oan cho chồng, để chồng chịu oan sai trong nhiều năm trời”.
Bà Nguyễn Thị Cẩm (vợ phạm nhân Nén) không tin chồng mình có tội.
Trong lá đơn cầu cứu khẩn cấp của ông Huỳnh Văn Truyện (89 tuổi, bố Nén, ngụ Cà Mau) gửi các cơ quan chức năng ngày 16/9/2000 thể hiện, 11 ngày sau khi Nén bị kết án chung thân, ông Truyện có đến trại giam Công an tỉnh Bình Thuận để thăm Nén nhưng không được cán bộ trại cho phép gặp, chỉ cho gửi quà thăm nuôi. Đến ngày 15/9/2000 (ngày cuối cùng trong thời hạn kháng cáo của Nén) nhưng tòa vẫn chưa nhận được đơn kháng cáo của Nén. Hoảng hốt vì thời gian làm đơn kháng cáo gần hết, ông Truyện chạy đến nhà luật sư N.N.K. để nhờ luật sư vào trại giam hỗ trợ, giải thích cho Nén hiểu để làm đơn kháng cáo, nhưng không được hỗ trợ.
Cũng theo đơn của ông Truyện, khi không nhận được sự giúp đỡ của luật sư, ông Truyện tiếp tục vào trại nơi giam giữ Nén để xin gặp lãnh đạo trại để trao đổi việc kháng cáo cho Nén. Ông Truyện cho rằng, Nén bị tâm thần thể nhẹ, chưa có tiền án, lại có công khai báo cho công an làm rõ một vụ án quan trọng khác, nên mong cán bộ trại chấp nhận nhưng ông Truyện vẫn bị cán bộ trại giam từ chối.
Sau đó ông Truyện đã liên tục làm đơn kêu oan cho con trai hàng chục năm trời. Thậm chí ông đã nhờ ông Nguyễn Thận (thời điểm đó là Chủ tịch UBND xã Tân Minh) cùng mình ra Hà Nội để trình các đơn từ, chứng cứ lên các ngành chức năng nhằm minh oan cho Nén. Từ đó đến nay, hơn 16 năm kêu oan ròng rã, ánh sáng công lý đã chiếu đến tấm lòng của ông. “Chưa biết Nén có được minh oan hay không, nhưng tôi luôn tin thằng Nén vô tội. Tôi chỉ mong nó được minh oan trước khi tôi về với tổ tiên. Tôi tin nó vô tội là vì trong những lúc có người thân vào thăm nó đều kêu oan, đều nói mình không phạm tội và nhờ người thân minh oan cho mình”, ông Truyện nói.
Ông Truyện (cha ruột phạm nhân Nén) bức xúc vì đơn thư của ông hàng chục năm không được các cơ quan chức năng để ý.
Cùng đồng hành với ông Huỳnh Văn Truyện trong việc kêu oan cho phạm nhân Nén, ông Nguyễn Thận cho biết: “Dấu hiệu oan sai của vụ án có từ 14 năm trước qua việc Nguyễn Phúc Thành tố cáo người khác là hung thủ, tuy nhiên chi tiết ấy không được TAND tỉnh Bình Thuận để ý và “ỉm” luôn suốt hàng chục năm qua. Nếu không có việc Quốc hội tiến hành các biện pháp cải cách tư pháp và Chủ tịch Quốc hội nêu vụ Nén làm ví dụ thì có lẽ vụ án đã đi vào quên lãng”.
Thời điểm xảy ra vụ án, ông Thận là Chủ tịch UBND xã Tân Minh, vụ án xảy ra ngay gần trung tâm xã nên ông đã xuống theo dõi vụ án và nhận thấy một số điều bất hợp lý. Sau này cùng với lá đơn của Nguyễn Phúc Thành tố cáo người khác giết bà Bông nên ông càng tin phạm nhân Nén vô tội.
Nhiều người kêu oan cho Huỳnh Văn Nén
Trong suốt hành trình hơn 16 năm ròng rã kêu oan cho Huỳnh Văn Nén, đã có không ít người, từ người thân của Nén đến người không thân thích đã đồng lòng cùng Nén kêu oan. Đến nay, vụ án được lật lại, hy vọng phạm nhân Nén được giải oan đã đến gần, dù cho còn nhiều điều mơ hồ, nhiều tình tiết vụ án năm xưa chưa được giải mã. Ai là những người kêu oan cho Nén sẽ được chúng tôi đề cập trong kỳ tiếp theo.
Công Thư
