Ung thư đại trực tràng là nguyên nhân gây tử vong vì ung thư đứng thứ 2 trên thế giới, nhưng lại là một trong những bệnh ung thư dễ phòng ngừa và kiểm soát nhất bằng cách khám sớm.
Khám định kỳ là để cứu sống chính mình một cách chủ động
Hầu hết mọi người đều có nguy cơ mắc và phát triển ung thư với tỉ lệ khoảng 6% trong suốt cuộc đời của họ. Mỗi năm, trong số những người đi kiểm tra ung thư, có khoảng 14% bệnh nhân được chẩn đoán bị ung thư xảy ra ở đại tràng hoặc trực tràng.
Ung thư đại trực tràng có thể xảy ra ở tất cả các nhóm tuổi, nhưng có tới 90% xảy ra ở nhóm người trên 40 tuổi. Người có tuổi đời càng lớn thì càng có nhiều nguy cơ ung thư, đa số bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ở ngưỡng tuổi 50-60.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm người có tiền sử bị ung thư vú, ung thư tử cung hoặc buồng trứng, bệnh viêm ruột (viêm loét đại tràng gây loét hoặc do vi trùng), người có tiền sử gia đình bị ung thư hoặc nhóm người bị polyp đại trực tràng.
Hầu hết các loại ung thư đại trực tràng phát triển từ một tế bào hoặc một nhóm tế bào trong ruột. Các tế bào này bắt đầu phân chia và phát triển thành các khối u phi ung thư (lành tính) được gọi là polyps. Khi những khối u polyp này phát triển lớn hơn, chúng có thể trở thành ung thư, xâm nhập vào thành ruột hoặc di căn sang các phần khác của cơ thể.
Nhiều khối u hoặc polyp đại trực tràng không có bất kỳ triệu chứng cảnh báo nào cho đến khi chúng phát triển thành khối u tương đối to. Vì vậy, điều quan trọng là phải sớm phát hiện ra khối u khi nó đang còn nhỏ hoặc hoạt động ở phạm vi hẹp.
Vì vậy, việc khám sàng lọc từ khi không hoặc chưa có triệu chứng, bạn có thể phát hiện sớm ra các khối u hoặc polyp. Chìa khóa tốt nhất để ngăn ngừa ung thư.
Ngay cả khi bạn không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào, cũng nên thực hiện việc khám định kỳ như hậu môn hoặc kiểm tra tình trạng đi ngoài có máu trong phân từ năm 40 tuổi trở đi.
Từ 50 tuổi trở lên nên được thực hiện nội soi đại trực tràng sigma. Nếu kết quả kiểm tra là bình thường, thì vẫn khám lặp lại 5 năm/lần.
Những người có yếu tố nguy cơ thì cần phải kiểm tra mỗi 5-10 năm hoặc nội soi đại tràng 10 năm/lần.
Các nhóm có nguy cơ ung thư đại trực tràng cao, thì phải được khám toàn bộ đại tràng và trực tràng, nội soi đại tràng là phương pháp tốt nhất.
Nói chung, bạn cần phải khám lại 5 năm một lần. Lần đầu tiên tiến hành kiểm tra thì nên dựa vào các yếu tố nguy cơ để quyết định thời điểm nên khám.
Nhóm người có nguy cơ cao nhất cần phải khám cẩn thận nhất
1. Nếu có nhiều hơn một bệnh nhân (đại trực tràng) trong gia đình trước 50 tuổi, thì bạn bắt buộc phải tầm soát lần đầu tiên bắt đầu ở tuổi 40.
2. Nếu gia đình hai bên cha/mẹ có tiền sử mắc bệnh polyp, thì bạn nên được khám sàng lọc ở tuổi 12-14.
3. Nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng hoặc polyp, hoặc có tiền sử cá nhân về ung thư đại trực tràng hoặc polyp, thì nên làm nội soi. Bất kỳ polyp nào xuất hiện thì đều nên được cắt bỏ và khám lại mỗi 1-3 năm/lần. Nếu xét nghiệm lại là bình thường, thì vẫn phải thực hiện khám nội soi đại tràng định kỳ 3- 5 năm/lần.
4. Phụ nữ từng bị mắc hoắc đang có ung thư vú, ung thư buồng trứng hoặc ung thư tử cung nên có nội soi đại tràng mỗi 3-5 năm/lần ở tuổi 40 trở đi.
Bác sĩ, Chuyên gia phẫu thuật La Thành Hoa, khoa Ngoại, BV Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc.
*Theo Health/Soh
