Trong gia đình có 9 anh chị em, có 4 người anh em trai và 5 chị em gái thì có tới 7 người mắc ung thư đại tràng, chỉ còn duy nhất 2 người em út được số phận may mắn mỉm cười.
7 anh em và người mẹ ruột cùng mắc
Anh Phạm Duy Vinh (sinh năm 1968) sinh ra và lớn lên ở xã Văn Hội, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, vì kinh tế khó khăn, anh cùng vợ con vào Gia Lai lập nghiệp sinh sống, tuy nhiên cuộc sống cũng chỉ đủ ăn.
Cuối năm 2017 thấy sức khỏe có nhiều những biểu hiện bất thường, anh đã được các con đưa đến bệnh viện thăm khám và được chẩn đoán mắc bệnh . Điều đáng nói hơn cả, chính căn bệnh này đã "vắt kiệt" sức khỏe của mẹ ruột và 6 người anh em còn lại của anh.
Người anh cả trong gia đình là Phạm Duy Vương (sinh năm 1961) cũng vì căn bệnh đó mà mất từ lâu và năm 2017 người mẹ ruột của anh Vinh là bà Vũ Thị Toan (74 tuổi) cũng qua đời bởi ung thư đại trực tràng.
5 người anh chị em còn lại hiện tại vẫn đang tiếp tục điều trị và tái khám tại bệnh viện K.
Bệnh nhân Phạm Duy Vinh mắc ung thư đại tràng có tính chất gia đình
Cụ thể hơn về trường hợp bệnh nhân Phạm Duy Vinh, nhập viện trong tình trạng đau bụng, đi ngoài ra máu nhiều lần. Sau khi làm các xét nghiệm cần thiết, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng góc lách, cần tiến hành phẫu thuật.
Qua khai thác bệnh sử và hoàn cảnh gia đình, BS. Trần Xuân Dũng (Khoa Ngoại bụng 2, bệnh viện K) điều trị cho anh Vinh cho rằng: "Bệnh nhân mắc ung thư trực đại tràng có tính chất gia đình".
Ngay sau đó, bệnh nhân đã được tiến hành mổ nội soi, tuy nhiên vì vị trí khối u khó nhận biết do đó bác sĩ tiến hành phẫu thuật mở để loại bỏ khối u kích thước 1 x 2 cm. Sau mổ, anh Vinh tiếp tục điều trị truyền hóa chất, xạ trị.
Chị Phạm Thị Yên (con gái bệnh nhân Vinh) chia sẻ: "Bố mẹ tôi xa gia đình đi làm kinh tế ở Gia Lai, nhưng cuộc sống cũng chỉ đủ ăn, nay bố tôi bị . Lại là căn bệnh di truyền, các bác, cô chú ruột đều ung thư trực tràng. Vì phát hiện bệnh muộn nên giờ đây ảnh hưởng đến quá trình điều trị, chi phí lại còn rất tốn kém".
mang yếu tố gene di truyền
Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đứng thứ 4 trong số 10 bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới với số mắc mỗi năm khoảng 8.000 ca, dự kiến đến năm 2020 sẽ tăng lên hơn 13.000.
Ung thư đại trực tràng cũng đứng thứ 2 trong số 10 bệnh ung thư phổ biến ở nữ giới, với khoảng hơn 6.000 ca mắc mỗi năm, dự kiến đến năm 2020 sẽ tăng lên hơn 11.000.
Ung thư đại trực tràng là một trong số ít bệnh ung thư có tính di truyền, với hai hội chứng thường gặp là Lync và đa polyp.
Tiến sĩ Phạm Văn Bình, Trưởng khoa Ngoại Bụng 1, Bệnh viện K (cơ sở Tân Triều - Hà Nội) cho biết: "Trong số ít bệnh ung thư có tính di truyền phải kể đến ung thư đại trực tràng. Đến nay, các nhà khoa học chưa xác định được nguyên nhân chính gây bệnh, tuy nhiên đã tìm ra một số nhóm yếu tố nguy cơ làm gia tăng bệnh, trong đó có hội chứng di truyền".
Tiến sĩ cũng cho biết thêm, khoảng 5% bệnh nhân ung thư đại trực tràng có yếu tố di truyền về gene, với hai hội chứng chính hay gặp.
Thứ nhất là hội chứng Lync, tức ung thư đại trực tràng di truyền không phải đa polyp. Hội chứng này là nguyên nhân của 2-4% ca ung thư đại trực tràng, thường do di truyền sự khiếm khuyết ở một gene MNH1 hoặc MSH2... Sự đột biến ở những gene khác cũng có thể gây hội chứng này.
Nhóm thứ hai là hội chứng đa polyp có tính chất gia đình. Nguyên nhân do đột biến gene APC, di truyền từ bố mẹ sang con. Gene APC ức chế sự hình thành của khối u sinh ra ở đại tràng và có sự đột biến. Nó chiếm khoảng 1% ca ung thư đại trực tràng.
Tiến sĩ Phạm Văn Bình
"Mỗi năm tại Bệnh viện K điều trị 2-3 gia đình có nhiều người cùng mắc ung thư đại trực tràng. Như hoàn cảnh của anh Phạm Duy Vinh (51 tuổi, Hải Dương) là một điển hình" – Bs Bình nói.
Theo TS Bình, nếu một người mắc hội chứng đa polyp thì hầu hết thành viên trong gia đình đều có nguy cơ mắc bệnh. Do đó khi một người trong gia đình được xác định ung thư đại trực tràng thì cả nhà nên đến viện để tầm soát bệnh.
Trong nhóm này, đặc điểm tổn thương rất đặc trưng là toàn bộ khung đại trực tràng có hàng nghìn polyp. Có trường hợp toàn bộ đại trực tràng polyp to nhỏ nằm dày đặc như một thảm nhung, chiếm toàn bộ niêm mạc trong lòng ống đại trực tràng.
Dấu hiệu nhận biết ung thư đại trực tràng
Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Bệnh ung thư đại trực tràng có biểu hiện ở mọi bộ phận liên quan đến đường tiêu hóa. Một số dấu hiệu thường gặp như hơi thở hôi, hay ợ hơi, ợ chua, đau tức vùng bụng trước hoặc sau khi ăn. Đau quặn bụng, đau râm ran là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn.
Giảm cân bất thường: Không phải do tập luyện hay ăn kiêng Giảm cân mà cơ thể đột ngột sút cân thì bạn cũng không nên coi thường.
Các rối loạn liên quan bài tiết phân: Đại tràng là cơ quan bài tiết phân trong quá trình tiêu hóa, nên ở giai đoạn sớm, người bệnh thường hay bị chứng rối loạn đại tiện, bài tiết phân như đi táo, đi lỏng thất thường, tình trạng này kéo dài, đau quặn, mót rặn, khó chịu khi đi ngoài.
Phân mỏng, hẹp so với bình thường: Kích thước của chất thải cũng giúp phát hiện những bất thường trong hệ tiêu hóa. Nếu phân có kích thước mỏng như một chiếc bút chì hoặc có hình lá lúa do phải đi qua khối u thì cần đề cao cảnh giác.
Xuất hiện máu trong phân: Đại tiện kèm máu đỏ tươi, nhỏ giọt, phủ lên phân. Một số trường hợp, ở giai đoạn cuối bệnh nhân còn thấy hậu môn trực tràng sa xuống, toàn thân gầy đi, số lần đại tiện tăng lên, khi táo bón, khi tiêu chảy.
Mệt mỏi và suy nhược: Mệt mỏi do ung thư đại tràng thường liên quan đến thiếu máu do mất máu trong phân. Người bệnh cảm thấy kiệt sức ngay cả khi đã nghỉ ngơi, đồng thời suy nhược cơ thể một cách nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân, thấy cả khối u nổi ở dưới da bụng, vàng da, bụng to dần…
Bác sĩ khuyến cáo phòng bệnh ung thư trực tràng
Chuyên gia khuyến cáo, polyp được coi là yếu tố tiền ung thư. Do đó khi phát hiện polyp, nên nội soi ống mềm toàn bộ đại trực tràng và sinh thiết xem lành hay ác tính. Trường hợp đã tiến triển thành ung thư thì cần có phương án điều trị.
Để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bác sĩ khuyến cáo mọi người:
- Tăng cường vận động thể chất.
- Hạn chế ăn mỡ, thịt động vật; giảm kcal và chất béo từ 40% xuống 20-25%.
- Tăng cường ăn các chất xơ và hoa quả tươi hằng ngày.
- Hạn chế thức ăn muối, lên men, cá khô, nước tương, thịt xông khói.
- Tránh để những chất gây đột biến gene nhiễm trong thức ăn như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc tăng trọng.
- Hạn chế lạm dụng rượu, bia và các chất lên men khác.
- Khám sức khỏe định kỳ, tầm soát phát hiện sớm ung thư đại trực tràng.
