Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể sẽ hủy kế hoạch thăm Mỹ vào tháng 6 tới nếu căng thẳng leo thang tại Biển Đông dẫn tới hậu quả như vụ "tai nạn" với máy bay trinh sát của Mỹ vừa rồi.
Đây là dự đoán mà tờ Ta Kung Pao của Hong Kong đưa ra.
Trung Quốc đã khiếu nại chính thức với Mỹ sau khi một máy bay trinh sát P-8A Poseidon của hải quân Mỹ bay qua vùng đảo của Việt Nam tại Biển Đông mà Trung Quốc đang xây đảo trái phép hôm 20/5 và bỏ qua 8 cảnh báo yêu cầu rời khỏi khu vực ngay lập tức. Chiếc máy bay của Mỹ đã phản hồi rằng đây là vùng biển quốc tế.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã mô tả sự hiện diện của máy bay giám sát Mỹ là nguy hiểm và vô trách nhiệm. Bà nói rằng Mỹ không thể phớt lờ các quyền của Trung Quốc như vậy. "Ý chí duy trì chủ quyền và toàn vẹn của lãnh thổ của Trung Quốc vững như bàn thạch. Chúng tôi kêu gọi Mỹ sửa đổi, hành động hợp lý và ngưng bất cứ hành vi khiêu khích nào", bà Hoa tuyên bố.
Người phát ngôn nữa của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Hồng Lỗi cũng nói với các phóng viên rằng hoạt động do thám của Mỹ "đã gây ra mối đe dọa tiềm ẩn cho các đảo và rạn san hô (mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép), làm gia tăng khả năng dẫn tới sự đánh giá sai lầm, có thể gây ra các tai nạn hàng hải hoặc hàng không".
"Những hành động này có thể gây ra một tai nạn, nó rất vô trách nhiệm và nguy hiểm, có hại cho hòa bình và ổn định khu vực. Chúng tôi bày tỏ sự bất bình sâu sắc và kêu gọi Mỹ chấp hành nghiêm chỉnh luật pháp và quy định quốc tế, kiềm chế những hành động nguy hiểm và khiêu khích", ông Hồng nói.
Ông này còn nói thêm: "Trung Quốc sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ các khu vực có liên quan và có những biện pháp cần thiết, phù hợp để tránh gây tổn hại đến sự an toàn của các đảo, bãi đá của Trung Quốc, cũng như gây ra bất cứ vụ tai nạn hàng không hàng hải nào".
| |
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Chủ tịch Tập Cận Bình trong chuyến thăm Bắc Kinh hôm 16/5 |
Mỹ vẫn quả quyết rằng máy bay của họ bay qua không phận quốc tế. Các quan chức Washington nhấn mạnh rằng lực lượng hải quân Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động trong khu vực.
Trợ lý Ngoại trưởng khu vực Đông Á, Daniel Russel phát biểu tại một cuộc họp báo rằng các chuyến bay do thám của Mỹ là "hoàn toàn phù hợp và máy bay quân sự Mỹ sẽ "tiếp tục thực hiện đầy đủ" quyền hoạt động tại vùng biển và không phận quốc tế. "Không ai có dầu óc bình thường lại ngăn cản hải quân Mỹ thực thi nhiệm vụ của mình - đó là hành động vô cùng thiếu khôn ngoan". Ông nói thêm rằng Mỹ thậm chí sẽ còn tiến xa hơn để duy trì quyền của tất cả các nước đi qua vùng biển và không phận quốc tế.
Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden trong một buổi lễ tốt nghiệp của Học viện Hải quân Mỹ hôm 22/5 cho biết Mỹ không đứng về phía nào trong tuyên bố chủ quyền, mà "ủng hộ giải quyết tranh chấp một cách công bằng và hòa bình vì tự do hàng hải. Những điều này đang bị thách thức bởi những hành động của Trung Quốc tại Biển Đông.
Đó là lý do tại sao 60% lực lượng Hải quân Mỹ sẽ đồn trú tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương vào năm 2020, ông nói.
Rất có thể, nếu căng thẳng tiếp tục leo thang thì một vụ tai nạn nghiêm trọng có thể xảy ra giữa PLA và một máy bay do thám Mỹ, gây nguy hiểm cho chuyến thăm dự kiến của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Washington vào cuối năm nay, tờ Ta Kung Pao dự đoán.
Ông Tập Cận Bình đã thông báo về chuyến thăm này tới ông Obama thông qua điện thoại hồi tháng 2 và thường thì các nước sẽ cố gắng xoa dịu bất cứ vấn đề gì trước cuộc gặp gỡ của các nguyên thủ quốc gia để tránh sự khó xử kéo dài. Tuy nhiên, việc Mỹ thách thức các tuyên bố của quyền của Trung Quốc ở Biển Đông ngay sau khi Ngoại trưởng John Kerry thảo luận về chủ đề này với ông Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường tại Bắc Kinh hồi đầu tháng này cho thấy tình hình cỏ thể đã vượt ra khỏi tầm kiểm soát, bài báo viết.
Vasily Kashin, một nhà phân tích cấp cao tại Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ tại Moscow tin rằng Trung Quốc có thể nổ súng hoặc có bất cứ sự điều động nguy hiểm nào để xua các máy bay trinh sát của Mỹ dám tiến hành giám sát tại những nơi mà Bắc Kinh tuyên bố đó là lãnh thổ của họ.
Washington có thể cho rằng Bắc Kinh sẽ không dám làm gì quá quyết liệt nhưng Trung Quốc chắc chắn sẽ phản ứng nếu Mỹ tiếp tục can thiệp vào Biển Đông, ông nói.
Bảo Linh ( tin tức Wantchinatimes)