Một bé gái 7 tuổi tăng 10 kg ở TP.HCM sau 6 tháng uống thuốc tăng cân và mọc lông khắp mặt, miệng, toàn thân. Bác sĩ phát hiện thuốc bé dùng là “đề xa’ - một loại corticoid có tác dụng rất mạnh.
Theo tin tức trên VietNamNet, Trí thức trẻ, dịp gần tết, bác sĩ Nguyễn Thanh Sang - Đại học Y Dược TP.HCM nhận được điện thoại của một bà mẹ gọi tới với nội dung “con gái 7 tuổi mọc râu”.
Tác dụng phụ của thuốc corticoid.
Vì thăm khám qua điện thoại, nên BS đã tư vấn người mẹ đưa bé đi khám chuyên khoa nội tiết. Tuy nhiên, người mẹ đã không đưa con gái đi.
Một tháng sau, mẹ bé lại gọi tới BS Sang khi tình trạng mọc râu, lông toàn thân của bé ngày càng nặng. Nhận định bé gái bị rối loạn hóc môn, vị BS tiếp tục khuyên người mẹ đưa bé đi khám nội tiết cho chắc chắn.
Lúc này, người mẹ mới đưa bé vào phòng khám gặp BS Sang. Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt của BS là bé gái 7 tuổi mắc hội chứng Cushing (bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, gây tăng mạn tính hóc môn glucocorticoid không kìm hãm được) và lông mọc khắp mặt, miệng, tay chân. BS khám lâm sàng phát hiện sau gáy của bé có một khối bướu to.
Ban đầu, khi được BS hỏi, mẹ bé phủ nhận việc cho bé dùng thuốc. Sau đó, gặng hỏi mãi mẹ bé mới kể là thấy bé gái ốm quá nên đi kê thuốc của một ông BS về uống.
Kết quả trong 6 tháng, bé thay đổi hẳn thói quen ăn uống, suốt ngày đòi ăn, mập mạp, mũm mĩm, "có da có thịt" hơn nên cả nhà ai cũng mừng vì từng đi khám dinh dưỡng nhiều nơi nhưng không khả quan. Trong 6 tháng dùng thuốc bé đã tăng 10kg. Tuy nhiên, theo BS Sang, trước đó 6 tháng, bé gái không hề thiếu cân.
"Các bé trong giai đoạn 3-7 tuổi chiều cao tăng nhanh, nhìn bé giống như gầy đi vậy nhưng thực tế là chiều cao cân nặng bé vẫn trong chuẩn bình thường", BS Sang chia sẻ.
Sau khi kiểm tra bịch thuốc mẹ của bé đưa gồm 10 bịch thuốc gồm 5 viên nhiều màu sắc, không tem, không vỏ, không toa, BS lột vỏ một số thuốc và nhận ra ngay trong đó có viên Dexamethasone.
Mẹ bé cho biết, mỗi lần đi khám là nhận 10 bịch với giá 300 nghìn đồng. Mỗi ngày nghiền 1 bịch cho vào siro cho bé uống trong 6 tháng.
BS Sang cho biết, Dexamethasone là một corticosteroid có tác dụng kháng viêm rất mạnh. Bình thường, các bác sĩ thường sử dụng Dexamethasone cho những bệnh nhân xuất huyết giảm tiểu cầu hay thiếu máu tán huyết, thậm chí là thuốc hóa trị liệu ung thư. Tác dụng phụ của nó rất rất nhiều và vô cùng tác hại, một số biến chứng lên gan và thận nặng nề.
BS Sang cũng khuyến cáo, với mỗi bé uống 1 viên 4mg là tương đương 40kg cân nặng, trong khi bé gái trên chỉ mới 25kg. Thực tế, bé dùng thuốc dẫn tới ức chế hệ miễn dịch là để điều trị bệnh nguy kịch, chứ không phải là kích thích ăn uống.
Trong số các tác dụng phụ đó, Dexamethasone còn có tác dụng kích thích vị giác gây cảm giác thèm ăn và giữ nước bên trong cơ thể. Hai tác dụng đó khiến cho người dùng corticosteroid nói chung bị phù và tăng cân.
Corticoid như con dao 2 lưỡi
Thạc sĩ Nguyễn Huy Cường – Phòng khám nội tiết Thái Hà chia sẻ, Dexamethasone là một hoạt chất corticoid chữa đủ bệnh từ kháng viêm tới thuốc bổ.
BS Cường cho biết, corticoid như con dao 2 lưỡi và chỉ định dùng phải có sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ không phải ai cũng dùng được. Đáng lo ngại hơn khi loại thuốc này đang bán rất rộng rãi. Thậm chí, nhiều BS, lương y, dược sĩ không có "tâm" vẫn phớt lờ tác dụng phụ của nó bán cho người dân.
Những tác dụng phụ của corticoid khi dùng thời gian ngắn thể hiện rõ nhất đối với người dùng là mụn trứng cá, thay đổi tính cách đột ngột, tăng sự thèm ăn.
Tác dụng phụ khi dùng corticoid đường uống dài ngày có thể gây ra các tác dụng khủng khiếp hơn như yếu cơ, tăng đường máu, tăng mỡ máu, hôn mê tăng đường máu, loãng xương, gãy xương tự phát.
Đối với các thuốc mắt có chứa corticoid có thể gây ra các bệnh Glôcôm tăng nhãn áp: đau nhức mắt, giảm thị lực, đục thủy tinh thể. Corticoid dùng cho da gây mỏng da, teo da.
Đức Hòa (tổng hợp)
