Vua Khang Hy (TQ) chỉ sống 69 tuổi, nhưng được xếp vào nhóm 12 vị vua sống thọ nhất lịch sử Trung Quốc. Đây là những bí mật vô cùng giải dị bạn có thể tham khảo, ứng dụng cho mình.
LTS: Y học hiện đại kể cả Tây hay Đông đều tin rằng: cách ăn uống, nghỉ ngơi, tập luyện quyết định sức khỏe của một con người. Thật thú vị khi các tài liệu cổ cho thấy vua Khang Hy đã áp dụng những biện pháp mà khoa học ngày nay khuyến cáo ngay từ thời của mình. Cùng xem Khang Hy đã làm thế nào?
Trong lịch sử Trung Quốc có tất cả 349 vị vua, tuổi thọ trung bình được thống kê là 41,75 tuổi và chỉ có 12 vị hoàng đế sống trên 69 tuổi.
Hoàng đế Khang Hy của triều đại nhà Thanh dù chỉ sống thọ 69 tuổi (1654 - 1722) nhưng vẫn được coi là một trong những vị vua có tuổi thọ cao.
Nhà sử học nổi tiếng Trung Quốc Diêm Sùng Niên viết trong cuốn Khang Hy Đại đế - cuốn sách tổng kết lại các bí quyết ăn uống hàng ngày, cách cưỡi ngựa bắn cung cũng như các lý luận dưỡng sinh của Khang Hy, một trong những tài liệu quý để người đời sau tham khảo.
Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu những thông tin liên quan đến bí quyết sống khoẻ của vua Khang Hy, có những điều vô cùng đơn giản và có tính ứng dụng thực tế cho đến tận ngày nay.
Chân dung vua Khang Hy (TQ) 1654-1722
1. Về ăn uống: Thích uống rượu vang đỏ
Khang Hy cho rằng: "Cơ thể con người muốn được chăm sóc tốt, điều quan trọng đầu tiên chính là nhờ vào ăn uống, trong đó việc uống nước là quan trọng nhất".
Món nước mà vua Khang Hy uống nhiều nhất chính là nước suối được lấy từ núi Ngọc Tuyền ở Tây Sơn, Bắc Kinh (TQ). Ông thường xuyên uống trà hàng ngày, trong đó ông vẫn sử dụng nguồn nước này để pha trà.
Khang Hy tự nhận rằng ông là một người "không thích rượu" từ khi còn nhỏ, và không uống rượu, càng không phải là người nghiện rượu. Ông cho rằng rượu không chỉ là thứ đồ uống vô ích cho mọi người, mà còn có thể gây rối loạn trí nhớ hoặc thậm chí gây ra nhiều bệnh tật.
Khang Hy chỉ thích uống rượu vang, ông nói: "Rượu vang là sản phẩm hảo hạng đỉnh cao của người phương Tây, là thứ đồ uống tốt, người cao tuổi uống rượu vang cũng tốt giống như trẻ em uống sữa vậy".
Ông đặc biệt thích ăn rau củ quả, ông cho rằng, người cao tuổi ăn thức ăn thanh đạm nhẹ nhàng, càng duy trì như vậy thì sức khỏe càng tốt, người càng ít bệnh, rất tốt cho cơ thể.
Ông chủ yếu ăn uống lựa chọn rau củ quả theo mùa, mùa nào ăn thức nấy, đặc biệt hoa quả được vua Khang Hy coi là thứ rất tốt cho việc dưỡng sinh.
Bí quyết của Khang Hy dựa trên những kinh nghiệm của người xưa truyền lại, nhưng nhìn từ góc nhìn của y học hiện đại, vẫn còn giá trị ứng dụng rất cao.
Cụ thể, nước là nguồn gốc của sự sống, trong nước khoáng chứa các khoáng chất quan trọng như stronti, axit silicic, lithium bromide, magie, kẽm, selen, iốt, có thể ngăn ngừa bệnh loãng xương, bảo vệ tim mạch, mạch máu não điều tiết hoạt động của hệ thống thần kinh trung ương, tăng cường khả năng miễn dịch.
Tổ chức Y tế Thế giới từng công bố cho rằng trà là thức uống tốt nhất cho người già. Theo các kết quả nghiên cứu khoa học, trà chứa gần 300 loại thành phần như polyphenol, caffeine và lipopolysaccharide, có tác dụng chống oxy hóa và chống ung thư.
Rượu vang là thứ đồ uống giàu polyphenol và resveratrol, có tính chất chống oxy hóa cao, ngăn chặn sự tích lũy quá nhiều chất béo trong các động mạch. Rượu vang đỏ cũng chứa flavonoid và saponin, có thể ngăn ngừa bệnh tim mạch và cải thiện sự trao đổi chất của cơ thể.
2. Về nghỉ ngơi: Sinh hoạt điều độ, đảm bảo giấc ngủ ngon
Vua Khang Hy tự thiết lập cho mình một lịch trình làm việc và nghỉ ngơi rất có nguyên tắc, khoa học và ổn định. Ông thường xuyên ngủ sớm, dậy sớm.
Thông thường, ông sẽ thức dậy vào khoảng từ 3-5 giờ, sau tuổi trung niên, ông bắt đầu thường xuyên ra ngoài hơn, chủ yếu sống hòa mình với thiên nhiên, vườn hồ, vào mùa hè nóng, ông thường lên rừng tránh nắng, tâm trạng thư giãn hơn, ăn uống được tốt hơn và ngủ ngon hơn nên toàn thân khỏe mạnh, tinh thần vui vẻ.
Từ quan điểm của y học hiện đại, các cơ quan nội tạng đều có đồng hồ sinh học riêng của chúng, chẳng hạn như hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả nhất vào những thời điểm nhất định. Nếu đồng hồ sinh học của cơ thể bị gián đoạn, nó sẽ gây tăng cân và trầm cảm, và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim hoặc bệnh gan.
Giấc ngủ ngon và chế độ làm việc nghỉ ngơi hợp lý có thể điều chỉnh chức năng sinh lý và duy trì sự cân bằng cho hệ thần kinh.
3. Về vận động: Yêu thích cưỡi ngựa, bắn cung
Vua Khang Hy từng đi chu du đường xa tới hướng Đông 3 lần, bắt đầu xuất phát từ Bắc Kinh, qua Sơn Hải Quan, đến Thẩm Dương, Cát Lâm bằng việc cưỡi ngựa đường xa, đi bộ rồi băng rừng vượt suối, đường gập ghềnh vẫn mang vác trên vai, ông cho rằng đây là việc tốt cho xương khớp, sức khỏe.
Sau đó, ông từng có 6 lần đi chu du xuống phía nam, mỗi chuyến đi như vậy 1 vòng khứ hồi xa đến 7 ngàn dặm. Ông cưỡi ngựa, chèo thuyền, đi bộ, diễu hành, luyện võ thuật, trau dồi tinh khí, nói chuyện hài hước để tạo trò vui cho mọi người, ông cũng tu sửa tính cách, loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực.
Vào năm Khang Hy thứ 21, ông bắt đầu cho xây dựng công viên Mộc Lan (Mộc Lan Vi Trường - một quần thể to lớn rộng rãi gồm các công trình, rừng núi, cây xanh, đồng cỏ). Vua Khang Hy thường xuyên đi săn, ông đến đây tới hơn 48 lần, mỗi lần ở lại hơn 20 ngày.
Một góc công viên Mộc Lan Vi Trường ngày nay
Vào mùa hè và thu, ông sẽ rời xa vùng Bắc Kinh nóng nực, chuyển đến những nơi ngoại thành nhiều cây xanh để tránh nóng.
Vào những năm cuối đời, Khang Hy vẫn còn vui vẻ nói với cận thần: Trẫm từ nhỏ tới già, chỉ dùng khẩu súng này mà cũng đã khiến 135 con hổ phải cúi đầu, bắn trúng 20 con gấu, 20 con báo, 10 con khỉ, 14 con hươu sao, 132 con lợn rừng, rất nhiều thỏ và các con thú nhỏ khác, không thống kê xuể.
Ông cho rằng, khỏe mạnh là do vận động, từ nhỏ đến già, Khang Hy luôn luôn hoạt bát, cưỡi ngựa bắn súng rất điệu nghệ, không ngừng di chuyển và vận động.
Tập thể dục có nhiều lợi ích, có thể thúc đẩy chức năng vận hành của cơ quan của cơ thể, tăng cường chức năng tim và phổi, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và hệ thống, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống.
Một góc công viên Mộc Lan Vi Trường ngày nay
Tập thể dục cũng có thể giúp cơ thể kiểm soát lượng calo, cải thiện đáng kể khả năng miễn dịch của cơ thể, tăng cường khả năng vận động linh hoạt của cơ thể đồng thời giúp mỗi người trở nên tự tin hơn.
Bí quyết dưỡng sinh của Khang Hy chính là ít ham muốn dục vọng để chăm lo dưỡng tinh, ít nói để chăm lo dưỡng khí, ít suy nghĩ tiêu cực để chăm sóc tinh thần. Nhưng quả thật, ông vẫn là con người, ông vẫn cho rằng bản thân cũng có những ham muốn như mọi người.
Vì những ham muốn đó mà đã làm ảnh hưởng đến tôn chỉ dưỡng sinh đã nêu ở trên, dưỡng tinh chưa đủ tốt, dưỡng khí chưa đủ sâu, dưỡng thần chưa đủ an, từ đó tác động đến tuổi thọ của ông, nếu không, ông đã có thể sống rất lâu hơn nữa.
Vua Khang Hy đúc kết những nguyên nhân gây tổn thọ
Thứ nhất, cuộc sống quá xa xỉ, phung phí sức lực làm tổn thương tinh
Cuộc sống bình thường của vua Khang Hy tuy rất đơn giản, chi phí cũng không có gì lớn. Nhưng cả đời ông tổng cộng đã sống với khoảng 50 phụ nữ, điều này khiến tổn thương tinh lực khá nhiều.
Thứ hai, tình cảm quá sâu đậm làm tổn thương khí
Sau khi Thái hoàng Thái hậu, Hoàng Thái hậu, Hoàng hậu qua đời, ông đều vô cùng đau lòng, không có cách nào làm cho bản thân cảm thấy nguôi ngoai, đau khổ tột cùng đã làm tổn thương khí.
Thứ ba, suy nghĩ quá chi tiết làm tổn thương thần
Việc thăng tiến ai, bãi bỏ ai trong triều đình là việc vô cùng phức tạp, không phải dễ dàng, là những ngày đêm trăn trở và bỏ ra nhiều tâm sức.
Cứ mỗi lần công bố bãi nhiệm thái tử, là khắp nơi ca thán khóc lóc, có người có rạp xuống đất, không thiết ăn uống, điều này làm cho vua vô cùng đau lòng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tâm thần.
Khang Hy vốn là vị hoàng đế đặc biệt chú ý đến việc ăn uống và chăm sóc sức khỏe, sống lâu hơn nhiều so với các vị hoàng đế trong lịch sử. Tuy nhiên, suy cho cùng, cuộc sống chưa thọ đến 70 của Khang Hy cũng là một sự tiếc nuối.
Người đời nhận định rằng, hãy học cách chăm sóc sức khỏe của Khang Hy, từ cách tích cực nhất và mặt trái của một vị vua phải gánh chịu, từ đó chúng ta sẽ có những bài học lớn cho riêng mình.
Bài viết này là sự tổng hợp tư liệu ở nhiều nguồn khác nhau của tác giả Khổng Tường Ích, Hội viên Hội Nghiên cứu và ứng dụng bí quyết dưỡng sinh người cao tuổi Trung Quốc.
Vân Hồng (Health/PP)
