Xe nát, hay còn gọi là xác xe thường được tái chế lại thành nguyên liệu hoặc rã linh kiện, song thời gian vừa qua đã xảy ra hàng loạt vụ việc nhập lậu xe nát về Việt Nam với những động cơ và mục đích "mờ ám".
Khi phế liệu có tên thật là "xe nát"
Cuối tháng 3, Đội Kiểm soát Hải quan (Cục Hải quan Hải Phòng) đã thực hiện thành công chuyên án liên quan đến hành vi nhập lậu phụ tùng ô tô đã qua sử dụng, xe gắn máy đã qua sử dụng. Số hàng được đóng trong 2 container vận chuyển trên tàu SUPA BHUM từ Hong Kong (Trung Quốc) cập Cảng Hải Phòng ngày 23-3-2014. Theo khai báo, hàng hóa là thép phế liệu. Tuy nhiên, khi hàng cập cảng DN đứng tên nhận hàng trên vận đơn đã từ chối nhận lô hàng.
Một chiếc "xe nát" nhập lậu bị phát hiện
Qua quá trình nắm bắt thông tin, lực lượng Kiểm soát Hải quan nhận định lô hàng có nhiều dấu hiệu nghi vấn và tiến hành kiểm tra thực tế 2 container nêu trên. Kết quả khám sơ bộ cho thấy hàng là xe máy các loại (nguyên chiếc và một số chiếc đã được tháo, cắt rời) và phụ tùng ô tô đã qua sử dụng được đóng trong những thùng gỗ lớn. Tất cả số hàng hóa này đều thuộc danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu theo Nghị định số 187/NĐ-CP của Chính phủ.
Vào đầu tháng 3, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực III đã phát hiện lô hàng 12 xe ôtô 4 chỗ đã qua sử dụng với nhiều chủng loại khác nhau (Kia; Matiz...) cắt cabin và tháo rời một số phụ tùng, linh kiện đi kèm đóng trong 1 container vận chuyển trên tàu Concord 0290-540S từ cảng Pusan (Hàn Quốc) đến Cảng Greenport Hải Phòng ngày 11-2-2014, Công ty Cổ phần Dịch vụ và Thương mại Huệ Minh có địa chỉ tại Thái Bình đứng tên trên vận đơn.
Trước đó, ngày 2-1, Đội Kiểm soát Hải quan Hải Phòng quyết định khám xét 1 container loại 40 feet được xuất đi từ Hồng Kông (Trung Quốc). Khi cập cảng Hải Phòng trên vận đơn của lô hàng thể hiện là “kim loại”. DN đứng tên nhận hàng trên vận đơn là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Hà Nam (Hải Phòng) từ chối nhận hàng. Theo kết quả khám xét của Đội Kiểm soát Hải quan, trong container không chứa phế liệu như khai báo mà là 3 chiếc xe ô tô hạng sang đã qua sử dụng gồm: 1 xe Lexus GX 460, 1 xe thể thao BMW loại 2 cửa và 1 xe Honda CRZ thể thao 2 cửa. Theo quan sát của chúng tôi tại hiện trường, 3 chiếc xe này còn khá mới nhưng bị móp méo, biến dạng ở nhiều vị trí đặc biệt là khung xe, kính xe… Trong 3 chiếc xe, chiếc BMW còn lành lặn nhất nhưng cũng vỡ một vài vị trí ở đèn pha trước.
Nên đọc Mục đích "xe nát" về Việt Nam?
Hiện nay, 3 vụ việc nêu trên vẫn đang được Hải quan Hải Phòng điều tra xử lí. Do đó, vấn đề nhập lậu số xe trên về Việt Nam vào mục đích gì vẫn chưa có câu trả lời chính xác. Tuy nhiên, trao đổi với chúng tôi, một cán bộ Hải quan có kinh nghiệm ở Hải quan Hải Phòng cho rằng không thể có chuyện chuyển nhầm, gửi nhầm hàng hóa. Việc cố tình đưa các lô hàng về Việt Nam không ngoài mục đích lợi nhuận.
Bởi với những xe cũ, nát như trên ở nước ngoài giá khá rẻ nhưng nếu đưa trót lọt về Việt Nam các đối tượng có thể bán linh kiện có giá trị cho các đầu nậu trong nước, các chi tiết còn lại sẽ được bán cho làng chuyên “mổ xe”. Với việc “mổ” từ máy bay, xe tăng, xe đặc chủng cũ… ở Quan Độ, xã Văn Môn, huyện Yên Phong (Bắc Ninh), hay làng chuyên “mổ xe” ở Tề Lỗ, Yên Lạc (Vĩnh Phúc)…, khả năng này hoàn toàn có thể xảy ra.
Theo chúng tôi, nhận định trên là có cơ sở vì những lô xe nhập lậu này sẽ không có đủ giấy tờ để thực hiện đăng kí trong nước. Mặt khác, với những “xe nát”, biến dạng khung sườn đã qua sử dụng như trên cũng không đáp ứng được được điều kiện về đăng kiểm xe cơ giới ở Việt Nam.
Theo Điều 8, Thông tư 131/2011/TT-BGTVT quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kĩ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới NK: Thân vỏ, buồng lái, thùng hàng phải “không nứt, gãy, thủng, mục gỉ, rách; cửa lên xuống đóng, mở nhẹ nhàng, không tự mở khi xe chạy; gương chiếu hậu đủ số lượng, đúng chủng loại, lắp đặt chắc chắn”; hay “khung xe không nứt, gãy, cong vênh ở mức nhận biết được bằng mắt. Không mọt gỉ làm ảnh hưởng tới khả năng chịu lực của các kết cấu”… Trong khi đó, những chiếc xe do Hải quan Hải Phòng phát hiện đều bị móp méo khung, sườn, cửa xe, thậm chí cắt cả mui xe… Rõ ràng những chiếc xe như thế không thể qua “cửa” Đăng kiểm.
Một cán bộ Hải quan Hải Phòng chia sẻ thêm, hiện đang có nghi vấn một số đối tượng sau khi đi xuất khẩu lao động, hay đi du học, du lịch ở các nước, nhất là Hàn Quốc, tìm cách mua các loại hàng hóa trôi nổi trên thị trường sở tại sau đó tìm cách đưa về Việt Nam.
T.M (theo Báo Hải Quan)
