Để chuẩn bị cho ngày Tết Hàn Thực 3/3 âm lịch, mọi gia đình bận rộn chuẩn bị làm mân lễ và văn khấn nôm cúng ông bà tổ tiên.
Tết Hàn Thực vào ngày 3/3 âm lịch hàng năm là phong tục tập quán của người Việt, vào ngày này những người con xa quê đều về đoàn tụ với gia đình và làm mâm cũng mời tổ tiên về tham dự ngày lễ.
Tết Hàn thực bắt nguồn từ một điển tích ở Trung Quốc, tuy vậy Tết Hàn thực ở Việt Nam vẫn mang những bản sắc riêng biệt, đậm nét văn hóa người Việt.
Tết Hàn thực vào ngày mồng 3 tháng 3 âm lịch
Tuy có nguồn gốc từ Trung Quốc xa xưa như vậy nhưng khi về Việt Nam, Tết Hàn thực đã biến đổi phù hợp với bản sắc văn hóa của người Việt. Tết Hàn thực người Việt không kiêng lửa, mọi việc nấu nướng vẫn được thực hiện, chỉ có điều người Việt dùng bánh trôi - bánh chay cho Tết Hàn thực với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội - hàn thực. Tết Hàn thực của người Việt không liên hệ tới Giới Tử Thôi mà những món ăn ngày này làm ra đều được cúng gia tiên với ý nghĩa con cháu đều hướng về tổ tiên, nguồn cội.
Bên cạnh đấy, Tết Hàn Thực người ta còn thường gọi là Tết bánh trôi, bánh chay. Trong ngày này mọi gia đình đều chuẩn bị mâm cũng đầy đủ để lễ phật, cúng gia tiên thậm chí nhiều nơi còn cúng thần hoàng.
Chính vì vậy việc khấn tổ tiên trong ngày Tết Hàn Thực là rất quan trọng. Để chuẩn bị cho lễ cúng bao gồm: Lễ cúng gồm: Hương, hoa, trầu cau và 5 (hoặc 3 bát) bánh trôi, 5 (hoặc 3 bát) bánh chay dâng lên bàn thờ.
Nội dung bài cúng gồm nội dung sau:
Na mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Văn khấn tết Hàn Thực
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là:………..
Ngụ tại:………………………
Hôm nay là ngày……………………….. gặp tiết Hàn Thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị Tôn thần, nhớ đức cù lao Tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án. Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ………………… cúi xin thương xót con cháu giáng về linh chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự Bình An, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận, trên bảo dưới nghe.
Na mô A Di Đà Phật! (3 lần).
Thanh Lương (tổng hợp)