Lễ hóa vàng ngày Tết cáo lễ tiễn đưa tổ tiên theo văn hóa phương Đông chủ yếu từ Mùng 3 đến Mùng 10 Tết.
Theo quan niệm truyền thống xưa, sau khi tổ tiên về dự 3 ngày Tết với con cháu đến mùng 3 trở đi là mãn xuân, con cháu sẽ làm lễ cáo tiễn tổ tiên hay còn gọi là "cúng đưa ông bà", "lẽ hóa vàng".
Lễ hóa vàng ngày Tết gồm có:
Lễ vật dâng cúng trong lễ hóa vàng gồm: Nhang, hoa, ngũ quả, trầu cau, rượu, đèn nến, bánh kẹo, mâm lễ mặn hoặc chay cùng các món ăn ngày Tết đầy đủ, tinh khiết.
 |
Mâm cỗ làm lễ hóa vàng tiễn tổ tiên theo văn hóa Việt. Ảnh Internet |
Sau khi lễ, các gia chủ sẽ hóa vàng. Phần tiền vàng của gia thần phải hóa trước, tiền vàng, đồ dùng của tổ tiên hóa sau.
Tục xưa, tại nơi đốt vàng mã, người ta thường đặt vài cây mía dài.
Bài cúng ngày hóa vàng ngày Tết
- Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo quân, chư vị tôn thần
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ, Chư vị Tôn thần
- Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.
- Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng 3 tháng giêng năm …………………
Chúng con là: ……………………………tuổi………………
Hiện cư ngụ tại ……………………………………………….
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự Bình An, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
(Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin)
Bài văn cúng, khấn lễ hóa vàng khác được nhiều người sử dụngHôm nay ngày....
Tức năm thứ năm mươi... Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Tại: Thôn... xã... huyện... tỉnh....
Tín chủ là:...... cùng toàn gia kính bái.
Nay nhân ngày lễ tạ.
Kính cẩn sắm một lễ gồm....
gọi là lễ mọn lòng thành, kính dâng lên:
Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, bản gia tiên sư, bản viên thổ công, liệt vị tôn thần.
Trước linh vị của:
Hiển:
Hiển:
Hiển:
...
Và các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, cùng các vong linh phụng thờ theo tiên tổ.
Kính cẩn thưa rằng:
Tiệc xuân đã mãn
Lễ tạ kính trình
Rước tiễn tiên linh
Lại về âm giới
Buổi đầu năm mới
Toàn gia mong đợi
Lưu phúc lưu ân
Kính cáo tôn thần
Phù trì phù hộ
Dương cơ âm mộ
Mọi chỗ tốt lành
Con cháu an ninh
Vận hành khang thái.
Cẩn cáo!
Ghi chú:
- Đối với bàn thờ chung cho cả gia thần và gia tiên thì khấn gia thần trước, gia tiên sau. Nếu thờ gia thần ở bàn thờ riêng thì tách riêng ra hoặc thắp hương trước, rồi khấn chung một lượt ở gian chính thờ gia tiên.
(Tập văn cúng gia tiên - Nhà XB Văn hoá Dân tộc)
Dã Quỳ (tổng hợp)
