Trong đời sống tâm linh của người Việt, bàn thờ chính là nơi linh thiêng nhất thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên nên có những nguyên tắc sắp xếp không phải ai cũng biết.
Giữ bàn thờ gia tiên luôn sạch sẽ
 |
| Công việc dọn dẹp bàn thờ gia tiên trong dịp Tết được người Việt Nam khá coi trọng. Ảnh: Internet |
Vietnamnet cho biết, bàn thờ là nơi ngự vị của những bậc tiền nhân trong gia đình, do đó nó thường được đặt ở nơi trung tâm và cao nhất trong nhà. Điều này mang ý nghĩa không những tránh sự va chạm mà còn tránh gió bụi, bụi bặm và côn trùng. Do đó, thói quen lau dọn sạch sẽ bàn thờ là công việc trước tiên và được thực hiện một cách cẩn thận, tỉ mỉ. Khi lau bàn thờ nên dùng chổi quét.
Bày biện lễ cúng trên bàn thờ gia tiên
 |
| Bày biện bàn thờ gia tiên trong dịp Tết là thói quen của người Việt. Ảnh: Internet |
Thông thường, trên bàn thờ tổ tiên, ở chính giữa đặt bát hương (tượng trưng cho tinh tú) và trên bát hương có cây trụ để cắm hương vòng (tượng trưng cho trục vũ trụ), hai bát hương khác đặt ở bên trái và bên phải tạo nên tư thế tam tài; ở hai góc ngoài bao giờ cũng có hai cây đèn dầu (hoặc nến) tượng trưng cho mặt trời bên trái và mặt trăng ở bên phải.
Các lễ vật dâng cúng thường bao gồm vài bộ quần áo, giấy tiền vàng mã cho các cụ, một vài cái chung (ly nhỏ, thấp) và một bình trà; đĩa hoa quả lớn đặt ở trung tâm bàn thờ, một bình hoa lớn và một bình rượu ngon. Xung quanh, ta có bày thêm bánh mứt cho cân đối và đẹp mắt.
Hoa để thờ cũng có nhiều loại nhưng nên chọn hoa tươi như huệ, lay ơn, mai đào...
Đến sáng 30 Tết, việc bày biện bàn thờ cúng gia tiên nên được hoàn tất. Tùy theo điện kiện kinh tế hay văn hóa vùng miền mà có những cách bày biện khác nhau như thêm cặp dưa hấu, bánh trưng hay bánh tét...
Thắp sáng cho bàn thờ gia tiên ngày Tết thường bắt đầu từ ngày 30. Có nhà sử dụng loại hương vòng, hay hương que loại lớn, cháy liên tục trong nhiều ngày với nhiều ý nghĩa biểu trưng như các vì tinh tú đang tỏa sáng, sự chăm lo ân cần của con cháu...
Hương khói còn tạo nên một không khí ấm cúng nơi gian thờ, gắn kết tình cảm và ước nguyện hạnh phúc của mọi người trong một gia đình.Thông thường, hương dùng trong ngày Tết thường là hương có mùi như hương bài, hương trầm, hương nhài....đặc trưng của ba miền Bắc-Trung-Nam.
Mâm ngũ quả ngày Tết
Kienthuc.net cho biết việc bày mâm ngũ quả xuất phát từ lý thuyết về ngũ hành: Kim-thủy-mộc-hỏa-thổ. Theo đó, 5 loại quả như chuối xanh, bưởi vàng, hồng đỏ, lê trắng, quýt da cam ứng với mong ước giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh và bình yên.
Ngày nay, trên bàn thờ vào ngày Tết của người Việt, mâm ngũ quả đã đa dạng hơn về chủng loại với sự góp mặt của nhiều loại quả nhập...
Tuy nhiên, đó cũng đều là những sản vật tinh túy nhất được dâng bày lên bàn thờ gia tiên ngày Tết với lòng kính trọng, biết ơn và mong muốn một năm mới yên bình, sung túc, no đủ.
Hồng Hạnh (tổng hợp)
