“5.000 cây vàng của anh làm sao bằng 5.000 người bạn của tôi. Không bao giờ tôi đổi 5.000 người bạn của tôi để lấy 5.000 cây vàng", một câu nói của GS Vũ Khiêu được nhiều người nhớ.
Trong một bài viết trên báo Thanh niên hôm nay nhắc đến con số 5.000 người bạn và lời tâm sự của GS Vũ Khiêu trong ngày sinh nhật ông ở tuổi 98 (năm 2012).
Nguồn gốc của con số 5.000 người bạn được giáo sư Vũ Khiêu giải thích bằng câu chuyện ông đã từ bỏ một ngôi nhà có thể có trị giá đến 5.000 cây vàng khi căn nhà ông đang sống lúc đó rất chật hẹp.
GS Vũ Khiêu chấp nhận mất 5.000 cây vàng để giữ 5.000 người bạn
"Ngày ấy, khi tôi đang ở trong một căn nhà chật hẹp ở phố Vạn Bảo, GS Đào Nguyên Cát, cán bộ cao cấp của Đảng ở Ban Tuyên giáo T.Ư đến đưa cho tôi một tờ giấy để tôi ký, xin cấp một ngôi nhà rộng rãi hơn. Tôi đã từ chối. Anh Đào Nguyên Cát trách tôi và nói: “Bạn của anh vừa bán một ngôi nhà trị giá 5.000 cây vàng”. Tôi trả lời: “5.000 cây vàng của anh làm sao bằng 5.000 người bạn của tôi. Không bao giờ tôi đổi 5.000 người bạn của tôi để lấy 5.000 cây vàng"”, lời giải thích của giáo sư Vũ Khiêu về con số 5.000.
Cũng theo hồi ức của tác giả bài viết thì bạn bè của giáo sư Vũ Khiêu đủ mọi lứa tuổi, trình độ học vấn và cấp bậc trong xã hội. Họ đến với ông bằng sự chân thành, hòa đồng, không hề có một khoảng cách.
Nói về giáo sư – anh hùng lao động Vũ Khiêu, GS Hoàng Chương, Tổng Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam, nhận định: Nếu dùng chữ “hiện tượng” để chỉ GS Vũ Khiêu thì đúng là một hiện tượng hiếm có trong đời sống xã hội hôm nay. Đó là hiện tượng lao động sáng tạo không ngừng nghỉ, được toàn dân biết đến và được suy tôn như một bậc thầy, một giáo sư ngoại hạng về triết học và nhân văn.
Giáo sư Vũ Khiêu, sinh ngày 19/9/1915, song tuổi trong hồ sơ đi theo kháng chiến thì lại là 1916. Ông được coi là bậc đại thụ về triết học và nhiều ngành khoa học xã hội.
Nhân dịp mừng thọ giáo sư Vũ Khiêu 100 tuổi, vào sáng 17/9/2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đến tặng hoa và tặng GS Vũ Khiêu câu đối "Sơn Hà Linh Khí Tại - Kim Cổ Nhất Hiền Nhân”.
Trong một lần mừng thọ GS Vũ Khiêu, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười đã tặng ông chiếc đĩa đồng, trên đó có khắc hai câu đối đến nay vẫn được nhiều người thuộc: "Hai bàn tay trắng không vương bụi/ Một tấm lòng son ở với đời”. Còn nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu thì cảm nhận về những tác phẩm của GS Vũ Khiêu: "Đọc tác phẩm của ông, trong dân tộc thấy thời đại, trong văn hóa thấy tư tưởng, trong văn thấy triết, trong lịch sử thấy bài học nhân văn, thấy cả một người nghệ sĩ, một người anh hùng bình dị trong cuộc sống đời thường, trung thực, nặng tình với gia đình, bè bạn, với quê hương đất nước, một ngòi bút sắc sảo, thâm nho, trọng tình nghĩa, ghét thói xa hoa, phô trương, tham nhũng, lãng phí. Chủ nghĩa tháp ngà là kẻ thù đối với ông”.
H.Minh (tổng hợp)
