Mỗi cơn bão đều có tên riêng, việc đặt tên như vậy giúp người dân dễ dàng nhận diện
 |
| Khi cơn bão bắt đầu xuất hiện vòng xoáy và có vận tốc gió đạt 39 dặm một giờ thì sẽ được đặt tên. Ảnh: internet |
Theo VTV,các cơn bão hay là siêu bão thường được đặt cho những cái tên rất hay như Harvey, Irma hay Katrina. Lý do của việc đặt tên cho bão nhằm giúp người dân dễ dàng nhận diện và chú ý đến các cảnh báo về bão hơn.
Trong lịch sử, các nhà khí tượng Mỹ đã có một giai đoạn chỉ đặt tên bão theo tên phụ nữ và chỉ cho đến năm 1979, công việc đặt tên này mới mang tính bình đẳng giới hơn một chút. Đó là việc thêm vào các tên nam giới. Tuy nhiên, cho dù cái tên có kêu đến thế nào đi nữa, chúng ta cũng đừng mất cảnh giác bởi một thống kê trên CNN cho thấy, những cơn bão mang tên phụ nữ thường nguy hiểm hơn những cơn bão mang tên nam giới.
Với những siêu bão có sức tàn phá quá khủng khiếp như Harvey, Irma trong năm nay, tên của chúng có thể sẽ không bao giờ được sử dụng lại nữa bởi mức độ phá hủy để lại hậu quả lâu dài.
Trước kia, bão được đặt tên theo đường kinh-vĩ tuyến mà chúng đi quá. Cách đặt tên này đối với các nhà khí tượng thì không có vấn đề gì, nhưng đối với người dân thì lại rất khó nhớ.
Năm 1950, Cơ quan Khí tượng Hoa Kỳ đã phát triển một hệ thống đặt tên bão theo bảng chữ cái (như Able, Baker, Charlie…). Hệ thống này được sử dụng lặp đi lặp lại mỗi năm. Cơn bão đầu tiên trong năm luôn có tên là “Able”, cơn bão thứ hai trong năm luôn có tên là “Baker”, cứ như vậy.
Song đến năm 1953, nhận thấy phương pháp đặt tên kiểu này có nhiều bất cập vì đã có nhiều cơn bão mang tên giống nhau. Nên hệ thống này được thay đổi và các cơn bão sẽ được đặt theo tên phụ nữ. Cách làm này bắt chước các nhà khí tượng hàng hải, có thói quen đặt tên các con tàu theo tên phụ nữ.
Và đến năm 1979, hệ thống này lại được thay đổi lần nữa, các cơn bão được theo tên của cả phụ nữ và đàn ông.
Vậy khi nào thì một cơn bão bắt đầu được đặt tên? Khi cơn bão bắt đầu xuất hiện vòng xoáy và có vận tốc gió đạt 39 dặm một giờ.
Hiện này, có tới 6 danh sách khác nhau được WMO sử dụng để đặt tên các cơn bão. Mỗi danh sách gồm 21 tên (nhưng tên có các chữ cái Q, U, X, Y, Z không được sử dụng!). Chúng sẽ được sử dụng xoay vòng với chu kỳ 6 năm.
Như vậy mỗi năm sẽ có một danh sách gồm 21 tên và năm sau lại một danh sách 21 tên khác, nhưng nếu một năm có nhiều hơn 21 cơn bão (ví dụ năm 2005).
 |
| Hình ảnh siêu bão Sandy ở New York. Ảnh: internet |
Khi đó, tên của những cơn bão từ 21 trở đi sẽ có tên theo bảng chữ cái Hy Lạp. Một trường hợp đặc biệt khác là khi các cơn bão "vượt biên" từ đại dương này qua đại dương khác, hoặc biến đổi thành áp thấp nhiệt đới rồi phát triển lại thành bão. Lúc đó tên của chúng cũng sẽ bị thay đổi!
Riêng ở tây bắc Thái Bình Dương, bão lại được đặt tên theo động vật hay hoa lá.
Ở vùng Tây Thái Bình Dương (gồm 14 quốc gia, trong đó có Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản…) mỗi nước sẽ được đăng ký 10 cái tên (như vậy có tổng cộng 140 tên bão) và tên gọi sẽ được xoay vòng trong 5 danh sách. Sau đó sẽ được Trung tâm Bão nhiệt đới Tokyo thuộc cơ quan khí tượng Nhật Bản đặt tên.
Tuy nhiên cũng có ngoại lệ. Những cơn bão nào gây ra thiệt hại nghiêm trọng sẽ không được tái sử dụng vì những lý do liên quan đến luật pháp và lịch sử. Như cái tên “Katrina” sẽ không bao giờ được sử dụng nữa vì những tàn phá mà cơn bão Katrina gây ra ở New Orleans năm 2005.
Ngoài ra ở Việt Nam, khi bão vào biển Đông thì sẽ đánh số thứ tự trong một năm do Nhà nước quy định (và vẫn có tên quốc tế như khi Việt Nam đăng ký tên). Ví dụ: Bão số 8 là tên gọi của bão Sơn Tinh (tên quốc tế do Việt Nam đăng ký) hay bão Damrey (VN gọi là bão số 7).
Quỳnh Chi (tổng hợp)
