Một trong những tranh cãi lớn nhất trong các cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng là liệu các mô hình tên lửa liên lục địa (ICBM) đi "dạo quanh" Moscow là đồ thật hay chỉ là mô hình giả?
 |
| Cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng 24/6/1945. |
Khi nước Nga đang tất bật chuẩn bị cho sự kiện thường niên quan trọng nhất vào ngày 9/5, dưới đây là một số điều bí mật khá thú vị về cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng mà không phải ai cũng biết.
Cuộc diễu binh đầu tiên không diễn ra vào tháng 5
Mặc dù ngày 9/5 được coi là ngày chiến thắng phát xít Đức, cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng đầu tiên lại diễn ra một tháng sau đó, vào ngày 24/6 năm 1945.
Vào năm 1949, ngày 9/5 không còn là ngày lễ kỷ niệm. Chỉ 20 năm sau khi chiến thắng, vào năm 1965, lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev tuyên bố ngày 9/5 là ngày lễ quốc gia và tiếp nối các cuộc diễu binh quân sự.
Sau sự sụp đổ của Liên Xô, diễu binh đã không được tổ chức cho đến năm 1995. Tuy nhiên, khi khôi phục lại truyền thống, Nga chỉ tổ chức diễu hành đơn thuần mà không có sự tham gia của khí tài quân sự. Chỉ đến năm 2008, các loại vũ khí quân sự và máy bay chiến đấu mới xuất hiện trong các cuộc diễu binh sau đó.
Cờ Chiến thắng chỉ một lần được đưa tới Quảng trường Đỏ
Cờ chiến thắng nổi tiếng được Hồng quân treo trên tòa nhà Quốc hội Đức Reichstag của Berlin năm 1945, chỉ một lần xuất hiện ở cuộc diễu binh tại Quảng trường Đỏ - và không phải vào năm 1945.
 |
| Biểu tượng chiến thắng của Hồng quân treo trên nhà Quốc hội Đức. |
Ban đầu, bốn người lính treo cờ ở Reichstag được giao nhiệm vụ mang đến cuộc diễu binh năm 1945. Tuy nhiên vì những người lính này chỉ quen thực chiến, chưa có kinh nghiệm về các hoạt động diễu binh nên cuối cùng biểu ngữ nổi tiếng đã không xuất hiện.
Các nhà lãnh đạo Liên Xô thời đó cho rằng vì ý nghĩa lớn lao của cờ chiến thắng, họ quyết định sẽ không thể giao lại cho bất kỳ ai thay thế cho những người lính trên mang đến cuộc diễu binh.
Khi truyền thống diễu binh khôi phục trở lại vào năm 1965, bốn người lính đã có cơ hội mang đến biểu tượng năm xưa. Kể từ đó, cờ chiến thắng bản gốc được lưu giữ lại như một kỷ vật lịch sử. Các biểu ngữ sau này xuất hiện chỉ là bản sao.
Tên lửa hạt nhân trong cuộc diễu hành là thật?
Đã có những tranh cãi về ICBM trong diễu binh Ngày Chiến thắng là đồ thật hay mô hình.
Có nhiều tranh cãi liên quan đến việc liệu các tên lửa liên lục địa (ICBM) xuất hiện trong cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng là thật hay chỉ là mô hình giả. Đã có tin đồn cho rằng, trong trường hợp khẩn cấp xảy ra, Topol-M và các ICBM khác sẽ nhận lệnh triển khai và tiến hành phóng ngay từ Quảng trường Đỏ.
Mặc dù vậy, các chuyên gia đã phản bác tin đồn này khi đánh giá việc mang tên lửa thật đi “dạo quanh” Moscow là rất nguy hiểm.
Nhiều người cho rằng, các mẫu ICBM xuất hiện là trong cuộc diễu binh năm 1965 là mô hình giả. Bởi chúng chỉ được trưng bày một lần duy nhất mà không được đưa vào phục vụ sau đó. Nhà lãnh đạo Khrushchev khi đó được cho là muốn tạo ấn tượng về sức mạnh của Liên Xô trước các nước phương Tây.
Tuy nhiên, theo tờ Rossiyskaya Gazeta, các mẫu tên lửa trong cuộc diễu binh ngày nay dường như đều là đồ thật.
Hai cuộc diễu binh riêng biệt vào năm 1995
Các nhà lãnh đạo thế giới tham gia cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng năm 1995.
Vào năm 1995, Tổng thống Liên bang Nga Boris Yeltsin tổ chức cuộc diễu binh đầu tiên kể từ khi Liên Xô sụp đổ. Các nhà lãnh đạo từ 52 quốc gia, trong đó có Tổng thống Mỹ Bill Clinton, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Boutros-Ghali và nhà lãnh đạo Trung Quốc Giang Trạch Dân đã có mặt tham dự.
Dẫu vậy, cuộc diễu binh năm đó đã không có khí tài quân sự nào xuất hiện ở Quảng trường Đỏ. Thay vào đó, các cựu chiến binh đại diện cho tất cả các trung đoàn đã chiến đấu trong Thế chiến II cùng nhau diễu hành trên quảng trường. Họ đi cùng với thế hệ quân nhân hiện tại trong bộ quân phục lịch sử, cùng với các học viên trẻ.
Trong khi màn trình diễn khí tài quân sự lại được tiến hành ở Poklonnaya Gora, một đài tưởng niệm chiến tranh lớn nằm cách Điện Kremlin khoảng 9km.
Các nước Đồng minh tham gia cuộc diễu binh đầu tiên vào năm 2010
Các nước Đồng minh năm xưa tham gia vào cuộc diễu binh năm 2010.
Lực lượng từ các quốc gia Đồng minh chỉ tham gia diễu binh chung ở Quảng trường Đỏ lần đầu tiên vào năm 2010, trong lễ kỷ niệm 65 năm Ngày Chiến thắng. Họ là những chiến binh từng phục vụ trong quân ngũ ở các quốc gia Mỹ, Anh, Pháp và Ba Lan.
Ngoài các quốc gia phương Tây, quân nhân từ các nước Liên Xô cũ như Azerbaijan, Armenia, Belorussia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraine và Moldova cũng có mặt tham dự.
Trước năm 2010, chỉ có một lần duy nhất các lực lượng Đồng minh tham gia vào cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng. Đó là ngày 7/9/1945, tại Berlin, theo ý tưởng của Nguyên soái Georgy Zhukov. Vào ngày đó, Liên Xô, Pháp, Anh và Mỹ đã tham gia diễu binh cùng với nhau.
Quốc Vinh (tổng hợp)
