Cảng tại vịnh Subic, Philippines, nơi tàu vận tải MV Bavaria được chất rác đưa trả lại Canada. Ảnh: Getty
Philippines đã thực hiện lời đe dọa của Tổng thống Rodrigo Duterte và đưa 69 container chứa rác lên tàu trở về Canada. Đây là một trong hai quốc gia ở Đông Nam Á phản đối việc bị các nước giàu đối xử như bãi rác.
Wilma Eisma, người quản lý cảng Subic cho biết hàng tấn rác đã được xếp lên tàu container M/V Bavaria đang trong hành trình 20 ngày tới thành phố cảng Vancouver, Canada. Bà nói rằng động thái này đã chấm dứt một "chương bẩn thỉu trong lịch sử của chúng ta". Tàu Bavaria sẽ dừng tại một cảng ở Đài Loan trước khi tới Canada.
Các nhà hoạt động môi trường đã hoan nghênh việc tàu Bavaria tới Subic và chở rác đi. Con tàu gắn một chiếc cờ đuôi nheo với dòng chữ "Philippines: Không phải bãi rác thải!". Ngoại trưởng Teodo Locsin viết trên Twitter lời tạm biệt con tàu kèm theo hình ảnh tàu rời đi.
Bộ trưởng Môi trường Canada, Catherine McKenna hoan nghênh tin tức về việc rác được đưa trả lại. "Chúng tôi cam kết với Philippines và chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với họ", bà nói với phóng viên hôm 30/5.
Ông Duterte đã dọa sẽ trả lại chỗ rác được vận chuyển đến Philippines trong 103 container từ năm 2013-2014 và được tuyên bố sai là rác có thể tái chế. Một số thùng rác đã được xử lý, 69 container còn lại là rác thải điện tử và rác thải sinh hoạt, trong đó có tã lót đã qua sử dụng, mục nát tại hai cảng của Philippines.
Chính phủ Philippines đã triệu hồi đại sứ và lãnh sự tại Canada do Ottawa không tuân thủ thời hạn lấy lại rác là 15/5. Sự trở lại của chỗ rác này đã loại bỏ cái gai trong mối quan hệ hai nước suốt 6 tháng qua, đặc biệt là dưới thời ông Duterte, một nhà lãnh đạo nóng tính. Ông đã bị quốc tế chỉ trích, trong đó có cả Thủ tướng Canada Justin Trudeau về cuộc đàn áp ma túy đẫm máu khiến hàng ngàn nghi phạm nghèo thiệt mạng.
Hai nước đã tìm kiếm cách giải quyết vấn đề này trong nhiều năm. Năm 2017, ông Trudeau nói rằng các vấn đề pháp lý ngăn trả lại rác đã được giải quyết.
Tuần trước, bà McKenna nói rằng chính phủ đã trao một hợp đồng cho hãng vận tải khổng lồ của Pháp Bollore Logistics Canada để đưa những container rác trở về vào cuối tháng 6. Nhưng phát ngôn viên tổng thống, ông Salvador Panelo đã từ chối kế hoạch này. Ông cho biết chính quyền Duterte sẽ tìm một công ty tư nhận để vận chuyển rác sớm hơn.
"Nếu Canada không nhận lại rác, chúng tôi sẽ bỏ lại nó trong vùng lãnh hải của họ. Quan điểm của tổng thống là nguyên tắc không khoan nhượng: Philippines là một quốc gia có chủ quyền độc lập, không được coi là rác rưởi bởi những quốc gia nước ngoài khác", ông Panelo nói.
Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad cũng đã chỉ trích hành vi của các nước giàu như Mỹ, Canada, Nhật Bản khi gửi rác thải không thể tái chế của họ tới các nước nghèo. Trung Quốc đã cấm nhập khẩu rác thải nhựa vào năm 2018 khiến rác bị chuyển sang các quốc gia Đông Nam Á khác.
