Cây mật gấu giúp chữa bách bệnh
Cây mật gấu hay còn gọi là hoàng liên ô tô, mã hồ. Cây này có nhiều công dụng giúp hỗ trợ điều trị các triệu chứng về bệnh rối loạn tiêu hóa, đường ruột, đau nhức xương khớp, tê thấp,... Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về đặc điểm sinh thái, Công dụng và cách dùng của vị thuốc thuốc này qua bài viết dưới đây.
Đặc điểm sinh thái của cây mật gấu
- Cây này hay còn được gọi là cây lá đắng và có tên khoa học là Gymnanthemum Amygdalinum, thuộc họ cúc. Loại cây này mọc ở nhiều quốc gia như: Trung Quốc, Ấn Độ hay Nepal. Tại Việt Nam được tìm thấy ở nhiều tỉnh thuộc khu vực miền núi phía Bắc - nơi có địa hình đồi núi cao, khí hậu mát mẻ. Ngoài ra, một số lượng nhỏ cây mật gấu mọc rải rác ở Lâm Đồng và một số tỉnh ở miền Nam nước ta.
- Cây này được gọi là mật gấu Nam dùng để phân biệt với mật gấu mọc ở miền Bắc.
- Cây mật gấu mọc theo từng bụi, dáng thân thảo mềm thường cao trung bình cao từ 2-5m. Lá màu xanh, lục hình bầu dục, mép lá hình răng cưa nhỏ và có chiều dài khoảng 20cm và có vị đắng.
- Hoa mật gấu có màu vàng nhạt và thường nở từ tháng 2 đến tháng 4 hàng năm. Mỗi bông hoa bao gồm 6 cánh và tụ thành cụm nở trên ngọn cây. Sau khi hoa tàn, quả mật gấu sẽ dần xuất hiện và chín vào tháng 5 đến tháng 6.
- Cây được thu hái quanh năm khi đã trưởng thành, không thu hoạch những cây còn non hay quá già. Bộ phận thường được dùng là lá và thân cây mật gấu.
Trong bộ phận thân và lá của cây chứa các thành phần chính đó là vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, vitamin C, vitamin E, xanthone, flavonoid, tannin, steroid, terpene, axit phenolic, một số khoáng chất (như sắt, kẽm, đồng, magie, selenium,...), nước.
Công dụng của cây mật gấu
- Điều trị bệnh về đường ruột: cây mật gấu giúp cải thiện các bệnh tiêu chảy, kiết lỵ nhờ tác dụng giải độc, thanh nhiệt, tiêu viêm của thân và rễ của cây;
- Phòng ngừa các bệnh ung thư trong mật gấu rất giàu các chất như beta sitosterol, ursolic acid, glucoside,... giúp ngăn ngừa sự tăng sinh và phát triển của các tế bào ác tính, nhất là ung thư vú và ung thư dạ dày;
- Khắc phục tình trạng viêm dạ dày, nhiễm giun sán hoặc đau bụng: lá và vỏ rễ cây thường được chế biến thành vị thuốc để đẩy lùi các triệu chứng này;
- Nhờ chứa nhiều axit béo linoleic nên cây mật gấu còn được ứng dụng để điều trị bệnh lý tim mạch;
- Nguồn chất chống oxy hóa dồi dào chứa trong cây mật gấu bao gồm saponin, tannin hay flavonoid có tác dụng giảm thiểu hàm lượng cholesterol xấu trong máu, ngăn cản hiện tượng stress oxy hóa do viêm nhiễm, ung thư, bệnh về tim mạch hay lão hóa gây ra. Bên cạnh đó những chất này còn rất hiệu quả trong việc loại bỏ các gốc tự do và kiểm soát các bệnh lý mạn tính;
- Cây mật gấu rất hữu ích cho những người bị huyết áp cao vì trong lá của cây tiết ra một hàm lượng không nhỏ kali giúp loại bỏ nước và muối dư thừa trong cơ thể, từ đó giúp hạ huyết áp;
- Đối với những người hay căng thẳng, mắc vấn đề về tâm lý hoặc bị rối loạn cảm xúc có thể dùng các loại thuốc chiết xuất từ cây mật gấu. Một số chất như flavonoid, fiterpene, glucosides và lacton andrographolide do lá cây sản xuất ra có tác dụng cải thiện tâm trạng, cảm giác lo lắng, căng thẳng của người bệnh;
- Cải thiện chất lượng tinh binh ở nam giới: chiết xuất từ cây mật gấu tham gia vào quá trình chuyển hóa glucose trong cơ thể, kích thích sản sinh chất pyruvate - một xúc tác quan trọng hỗ trợ các tế bào tinh trùng tồn tại và di chuyển được. Không chỉ có vậy các chất chống oxy hóa điển hình là flavonoid cùng một số dưỡng chất khác còn giúp duy trì sự sống, hình thái cấu trúc và chức năng tinh trùng;
- Ở một số quốc gia khu vực Tây Phi người dân hay dùng lá mật gấu để chế biến thành trà với những công năng tuyệt vời khác như lợi tiểu, hỗ trợ điều trị chứng đái tháo đường, táo bón, nhiễm trùng da và những bệnh lý về gan.
Các bài thuốc từ cây mật gấu
- Bài thuốc chữa bệnh đái tháo đường (loại 2) số 1: Tính đắng trong lá cây mật gấu có thể điều hòa, làm giảm lượng đường trong máu của người bệnh tiểu đường. Người dùng có thể phơi khô lá mật gấu, sau đó dùng 10g hãm với nước sôi. Uống thuốc thay cho nước trà mỗi ngày.
- Bài thuốc chữa bệnh đái tháo đường số 2: Uống nước ép của lá mật gấu cũng là cách điều trị bệnh. Người dùng có thể cho 5 – 6 lá mật gấu vào máy xay sinh tố, cho thêm một ít nước lọc. Xay nhuyễn, lọc lấy nước để sử dụng.
- Bài thuốc điều trị rối loạn tiêu hóa, đau nhức xương khớp: Rửa sạch và thái nhỏ thân cây, mang đi phơi khô. Sau đó, mang cây mật gấu đã phơi khô đi ngâm rượu trắng. Ngâm cho đến khi rượu chuyển sang màu vàng thì có thể dùng được. Uống một lượng nhỏ mỗi lần dùng.
- Bài thuốc trị ho, ho có đờm, đau họng: Rửa sạch lá trước khi dùng. Nhai một hoặc hai lá cây mật gấu tươi trước khi đi ngủ, sáng hôm sau người bệnh có thể cảm nhận được hiệu quả tức thì. Không nên lạm dụng dược liệu.
- Bài thuốc giải độc, bảo vệ gan thận, tăng cường sức khỏe: Người dùng có thể phơi khô lá cây, hãm với nước sôi, uống mỗi ngày.
* Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, để biết rõ bệnh tình và hướng điều trị phù hợp hãy đến các cơ sở y tế để gặp bác sĩ thăm khám
Ảnh: Tổng hợp
