Cuộc sống luôn có những mảnh đời bất hạnh, gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, chính khó khăn đó lại cho các em sự kiên cường, mạnh mẽ,.. Giống như câu chuyện của cô bé dân tộc dưới đây, chính sự gian nan đã giúp em nhận ra chỉ có tri thức mới chính là con đường thành công và "vượt khổ" nhanh nhất.
Hơn 10 năm trước, một lơn lũ lớn đã càn quét qua bản Nà Ca (thị trấn Pác Miầu, huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng). Đến ngày nay vẫn còn nhiều người nhớ về kí ức kinh hoàng trong đêm lũ lịch sử đó. Nhiều gia đình mất người thân, trong đó có cả bé gái người H'Mông tên Hoàng Thị Mũ.
Khi ấy là vào năm 2010, em Hoàng Thị Mũ mới chỉ 8 tuổi. Trận lũ lớn đã cuốn mất mẹ của Mũ, bỏ lại 3 đứa con thơ. Bố của em do mất vợ mà dần chìm vào men say, qua đời vì bạo bệnh. Hoàng Thị Mũ khi ấy một mình chăm 2 em nhỏ (1 bé 7 tuổi, bé còn lại chưa đầy 1 tuổi).
Em đã phải nghỉ học để lo cho 2 em. Thương cô học trò nhỏ, cô giáo chủ nhiệm của Mũ cùng vài đồng nghiệp phải tạo điều kiện thuận lợi nhất để giúp đỡ, cho Mũ cõng em tới lớp. Đồng thời, các cô cũng đảm bảo trích quỹ mỗi sáng 10 nghìn đồng mua mì tôm cho 3 bé.
Dưới sự tận tình chăm sóc của các thầy cô giáo, 2 em nhỏ của Mũ lớn dần, hình ảnh cô học sinh dìu dắt 2 em tới trường học chung đã không còn xa lạ. Trải qua 10 năm, Mũ đã trưởng thành nhờ tình yêu thương của bè bạn, thầy cô.
Mũ rất thông minh, hiện tại, cô bé đã 19 tuổi, được nhận được học bổng toàn phần tại Học viện Nghệ Thuật Quảng Tây (Trung Quốc), chuyên ngành Quản lý Văn hóa. Đây là dạng học bổng dành riêng cho các bạn dân tộc Choang. 2 em của Mũ cũng đã học lớp 11 và lớp 4, đều vô cùng ngoan ngoãn và hiểu chuyện.
