Buổi tối ngày 3/11/1888 bắt đầu như bao đêm khác ở miền nam nước Anh. Gia súc trong trang trại được nhốt trong chuồng hoặc khóa an toàn sau đồng cỏ. Tuy nhiên, vào khoảng 8h tối, người dân quanh Oxfordshire nghe thấy âm thanh một vụ giẫm đạp dữ dội bên ngoài nhà, điều mà họ chưa từng thấy trước đó.
Nếu một người dám nhìn ra ngoài cửa sổ để xem nguyên nhân tiếng ồn, họ sẽ chứng kiến một trong những sự kiện kỳ lạ nhất lịch sử. Cừu hoảng loạn năm 1888 (The Great Sheep Panic) là một trong những sự kiện kỳ lạ khiến mọi người bối rối cho đến tận ngày nay.
Sự kiện cừu hoảng loạn 1888
Đêm hôm đó, hàng vạn con cừu bất ngờ nổi cơn thịnh nộ và bỏ chạy thục mạng. Những con cừu lao qua chuồng và hàng rào như thể chúng được làm bằng giấy, nhảy qua những bức tường đá, xé nát những căn nhà khi chúng chạy.
Ngày hôm sau, những nông dân choáng váng khi phát hiện đàn cừu của họ không còn ở nơi nhốt giữ vào đêm hôm trước. Hàng chục ngàn con cừu sống rải rác khắp nơi, đôi khi ở cách xa cánh đồng mà chúng gặm cỏ thường ngày hàng dặm. Người ta kể rằng khi những nông dân tìm thấy đàn cừu của mình, có con trốn dưới bụi rậm, có con thì đứng trên đường thở hổn hển vì kinh hãi tột độ. Những con khác thì dồn mình vào bất kỳ ngóc ngách nào của cánh đồng.
Một ngày sau cơn hoảng loạn 1888, một nông dân địa phương đã viết về sự kiện này cho một tạp chí khoa học. Người nông dân mô tả có điều gì đó đã khiến tất cả đàn cừu xung quanh hoảng sợ đến mức chạy tán loạn khắp đường phố và cánh đồng của thị trấn.
Điều thú vị là thông tin của ông về mức độ lan rộng của Cơn hoảng loạn cừu lớn. Người này viết: "Mức độ của sự việc có thể được đánh giá khi chúng tôi đề cập rằng mọi nông dân từ Wallingford tớ Twyford đều báo cáo rằng đàn cừu của họ sợ hãi tương tự. Và điều đáng chú ý là có 2-3 trường hợp ngoại lệ, vùng đồi phía bắc sông Thames bị ảnh hưởng chủ yếu". Bất cứ điều gì khiến đàn cừu hoảng sợ đều xảy ra trên diện tích 520km vuông.
Những người nông dân có đàn cừu là nạn nhân của cơn hoảng loạn không thể tìm ra nguyên nhân khiến đàn cừu chạy tán loạn trong đêm. Người ta tin rằng không phải do những đứa trẻ nghịch ngợm gây ra. Làm sao mà những đứa ở nhiều ngôi làng có thể chọc giận đàn cừu đến mức tất cả chúng đồng loạt vượt rào trong nỗi kinh hoàng tột độ.
Một nguyên nhân khác có thể là đàn cừu bị chó hoặc cáo làm sợ hãi. Cừu là loài động vật rất láu lỉnh và khi bị chó hoặc cáo đuổi theo, chúng trở nên vô cùng căng thẳng.
Điều này có thể gây ra hiện tượng được gọi là “cừu lo lắng”. Sự lo lắng của cừu là sự căng thẳng tột độ. Nỗi sợ đó có thể khiến một con cừu mất mạng, sảy thai. Những con cừu cái có thể chết vì đói hoặc hạ thân nhiệt nếu chúng bị tách khỏi mẹ và không thể tìm thấy mẹ nữa. Mặc dù điều này nghe có vẻ hợp lý nhưng việc tất cả đàn bị chó hoặc cáo làm hoảng sợ cùng lúc trên phạm vi 520km vuông là không thể.
Những người nông dân đang tìm kiếm một hiện tượng có phạm vi rộng hơn đã tự hỏi liệu một sự kiện khí quyển nào đó có gây ra Cơn hoảng loạn Cừu lớn hay không. Một tiếng sấm lớn , những thay đổi mạnh mẽ về thời tiết , rung động từ một trận động đất hoặc một thiên thạch rơi xuống trái đất đều sẽ là nỗi kinh hoàng đối với động vật.
Nhưng không có điều gì như vậy xảy ra vào đêm ngày 3/11/1888. Thời tiết đêm đó yên tĩnh nhưng "rất tối", thỉnh thoảng có những tia sét lóe lên. Có thể nào hàng chục ngàn con cừu cùng sợ hãi bóng tối?
Hành vi của cừu
Cừu là con mồi và luôn cảnh giác, tìm kiếm những mối đe dọa có thể làm hại chúng. Các giác quan về mùi, thị giác, âm thanh, xúc giác và vị giác của chúng cực kỳ nhạy bén, khiến chúng có khả năng nhận thức cao về môi trường, các thành viên khác trong đàn và bản thân chúng.
Cừu cũng có bản năng rất mãnh liệt là đi theo nhau và tập hợp thành đàn. Giống như nhiều loài động vật bị săn, cừu biết rằng sức mạnh về số lượng và việc chạy theo nhóm lớn, chặt chẽ có thể giúp bất kỳ con cừu nào thoát nạn. Bản năng bầy đàn có thể khác nhau tùy theo giống, nhưng tất cả cừu sẽ tụ tập lại với nhau. Đó là lý do tại sao một người có thể chăm sóc một đàn cừu lớn.Cùng với sức mạnh về số lượng, đàn cừu sẽ nối đuôi nhau. Nếu một con cừu di chuyển, tất cả những con khác sẽ theo sau, điều này có thể nguy hiểm. Năm 2006 ở Thổ Nhĩ Kỳ , khoảng 400 con cừu đã chết sau khi đuổi theo một con cừu cố gắng vượt qua khe núi sâu. Khi nói đến Cơn hoảng loạn cừu lớn năm 1888, có phải sự kiện này do một con cừu gây ra, những con còn lại theo sau do bản năng tự nhiên và tâm lý bầy đàn của chúng.
Trong khi không ai có thể xác định được nguyên nhân của Cơn hoảng loạn cừu lớn năm 1888, họ càng bối rối hơn khi một cơn hoảng loạn tương tự xảy ra vào năm 1889 và một lần nữa vào năm 1893 ở vùng Reading/Oxfordshire. Trong hai đợt hoảng loạn cừu sau đó, những người nông dân không thể xác định được nguyên nhân gây ra cơn hoảng loạn bất ngờ quét qua vùng đất này.
Một nhà tự nhiên học tên là Oliver Vernon Aplin bắt đầu quan tâm đến cơn hoảng loạn năm 1893 và bắt đầu điều tra nguyên nhân gây ra sự kiện này. Lý thuyết của Alpin về nguyên nhân gây ra Cuộc hoảng loạn cừu lớn năm 1888, 1889 và 1893 là bên ngoài rất tối.
Alpin đã nói chuyện với các nhân chứng, họ đều nói rằng vào năm 1888, trong khoảng thời gian từ 20-21h, trời tối như mực. Bóng tối từ tây bắc sang đông nam, che khuất ánh trăng.
Alpin tin rằng mặc dù cừu có thể nhìn thấy trong bóng tối nhưng khi trời đặc biệt tối, chúng cảm thấy bị mắc kẹt và trở nên sợ hãi. Ông giải thích rằng tất cả những con cừu bị nhốt trong chuồng sẽ bắt đầu cảm thấy sợ hãi và bắt đầu di chuyển xung quanh, chỉ để va vào những con cừu khác đang làm điều tương tự hoặc va vào các đồ vật trong chuồng.
Chỉ cần một con cừu bỏ chạy trong sợ hãi, điều đó sẽ sớm gây ra hiệu ứng domino. Cả đàn hoảng sợ và vội vã chạy trốn khỏi mối nguy hiểm vô hình mà chúng cảm thấy đang rình rập mình.
Nguyên nhân chính xác của Cơn hoảng loạn cừu lớn năm 1888 vẫn còn là một bí ẩn. Lý thuyết của Alpin có thể giải thích sự hoảng loạn của một đàn cừu nhưng nó không giải thích được tại sao có rất nhiều đàn cừu trên một khu vực rộng lớn lại trở nên hoảng sợ cùng một lúc. Có lẽ hàng chục nghìn con cừu nổi điên đã nhìn thấy điều gì đó không thể giải thích được và có thể là của người ngoài hành tinh.
