Lăng mộ Tần Thủy Hoàng nằm ở chân phía bắc của núi Ly Sơn, cách huyện Lâm Đồng, Tây An 3,5km về phía đông. Đây là một trong những hoàng lăng lớn nhất và độc đáo nhất thế giới, hiện là di sản văn hóa đẳng cấp thế giới.
Nhưng tại sao ngày nay con người vẫn không dám vào bên trong khám phá lăng Tần Thủy Hoàng? Phải chăng vì khó khăn kỹ thuật, lo ngại về văn hóa hay còn bí mật nào ẩn giấu trong lăng mộ?
Lịch sử khai quật lăng Tần Thủy Hoàng
Việc khai quật lăng Tần Thủy Hoàng bắt nguồn ngay sau khi ông qua đời. Vào thời điểm đó, những kẻ trộm mộ đã cố gắng xâm nhập lăng nhưng không thành công.
Theo "Sử Ký: Tần Thủy Hoàng Bản Kỷ", việc xây dựng lăng mộ Tần Thủy Hoàng kéo dài 39 năm, bắt đầu từ khi ông lên ngôi vua nước Tần (247 TCN). Do chiến tranh, nó vẫn chưa được hoàn thành cho đến hơn một năm sau khi Tần Nhị Thế lên ngôi, vào mùa đông năm 208 TCN.
Có một số lượng lớn di tích văn hóa và kho báu quý hiếm được chôn cất bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Lăng có 6 cơ chế chính gồm thủy ngân, lớp cát lún, tấm lật liên hoàn, cường cung ám nỏ, phục hỏa và lời nguyền để ngăn chặn những kẻ trộm mộ.
Bên ngoài là một gò đất cao khoảng 76m, có 2 bức tường bao quanh, trong ngoài có cửa, trên cửa có tượng đại bàng, tê giác, hổ và các loài động vật bằng đồng rất hoành tráng.
Ở thời hiện đại, nhiều nhà khảo cổ và sử học đã điều tra, nghiên cứu lăng Tần Thủy Hoàng nhưng không ai trong số họ tiến hành những cuộc khai quật đáng kể.
Nổi tiếng nhất là vào năm 1936, các nhà khảo cổ quốc gia đã tiến hành nghiên cứu lăng Tần Thủy Hoàng. Họ phát hiện ra các hố chôn và lăng mộ có kích thước, hình dạng khác nhau với ý nghĩa độc đáo xung quanh ngôi mộ. Đồng thời, họ khai quật được các di tích văn hóa quý giá bao gồm đồ đồng, đồ gốm, ngọc bích và vũ khí thời nhà Tần.
Tuy nhiên, do tình hình chính trị, quân sự lúc bấy giờ không ổn định, cũng như những hạn chế về kỹ thuật, tài chính nên họ không khai quật Lăng Tần Thủy Hoàng thực sự mà chỉ lập phương án bảo vệ và khai quật nhưng không thực hiện được.
Cho đến thời hiện đại, nhiều chuyên gia, học giả trong và ngoài nước đã khám phá, rà soát Lăng Tần Thủy Hoàng nhưng chưa có cuộc khai quật đáng kể nào được thực hiện.
Năm 1974, khi những người nông dân ở huyện Lâm Đồng, tỉnh Thiểm Tây đào một cái giếng cách Lăng Tần Thủy Hoàng 1 km về phía đông, họ đã phát hiện ra những mảnh vỡ của chiến binh đất nung và ngựa thời nhà Tần, cũng như đầu mũi tên và nỏ bằng đồng.
Sau khi bộ phận khảo cổ khai quật và nghiên cứu, người ta đã phát hiện ra ba chiến binh đất nung và hố ngựa, đồng thời khai quật hơn 8.000 chiến binh đất nung bằng gốm và ngựa, xe ngựa bằng đồng, cùng các di tích văn hóa khác.
Việc phát hiện hố Chiến binh và Ngựa đất nung đã đặt nền móng cho việc phát hiện Lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Thông qua khảo sát và nghiên cứu xung quanh Chiến binh và Ngựa đất nung, các nhà khảo cổ đã xác định chính xác vị trí Lăng mộ Tần Thủy Hoàng.
Kể từ đó, các hố chôn và lăng mộ khác đã được phát hiện trong Lăng Tần Thủy Hoàng, như hố chim nước bằng đồng, hố áo giáp đá, hố chiến binh đất nung... Một số lượng lớn di tích văn hóa quý giá đã được khai quật, cung cấp nhiều thông tin vật chất cho việc nghiên cứu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, công nghệ... thời nhà Tần.
Gần đây nhất là vào năm 2002, các nhà khảo cổ và nhà vật lý người Đức đã cùng nhau tiến hành chụp ảnh cộng hưởng từ (MRI) Lăng mộ Tần Thủy Hoàng nhằm khám phá bí ẩn về nơi này. Họ đã sử dụng một thiết bị đặc biệt để phát hiện những thay đổi trong từ trường dưới lòng đất mà không phá hủy lớp đất , từ đó suy ra cấu trúc và vật liệu bên trong. Cuối cùng, họ quét qua gò đất và khu vực xung quanh Lăng Tần Thủy Hoàng và tìm thấy một số kết quả đáng ngạc nhiên.
Chụp MRI lăng mộ Tần Thủy Hoàng
Sau khi sử dụng thiết bị đặc biệt để chụp MRI lăng mộ Tần Thủy Hoàng, các nhà khảo cổ và vật lý người Đức đã có những phát hiện đáng ngạc nhiên.
Cấu trúc bên trong của lăng được phát hiện, dưới gò lăng có một cung điện ngầm khổng lồ, có diện tích khoảng 2,13 km2, cao khoảng 30 mét, bố cục hình vuông. Ở giữa có một ngôi mộ hình vuông, cạnh dài khoảng 50 mét, cao khoảng 10 mét, là nơi an nghỉ của Tần Thủy Hoàng.
Xung quanh lăng có 4 ngôi mộ phụ, nằm ở các góc Đông Nam, Đông Bắc, Tây Nam và Tây Bắc, mỗi ngôi mộ đều có một lối đi nối với lăng, có thể dùng để chứa đồ tang lễ hoặc cúng tế.
Phía trên lăng có mái vòm khảm ngọc trai, đá quý mô phỏng các vì sao trên bầu trời. Dưới lăng mộ có một hồ thủy ngân chảy trong đó, mô phỏng một dòng sông ngầm.
Bên trong lăng mộ có quan tài chôn thi hài của Tần Thủy Hoàng, xung quanh có nhiều di vật văn hóa quý hiếm.
Ở lối vào lăng mộ có một cánh cửa đá dày có khắc những lá bùa và lời nguyền để ngăn chặn sự xâm nhập từ bên ngoài.
