Hơn 11.000 binh lính của Philippines, Mỹ và Australia bắt đầu tập trận chung ở Biển Đông trong khi chỉ huy quân đội của Philippines gọi việc xây dựng của Trung Quốc trên rặng đá tranh chấp “gây lo lắng” và tiềm ẩn gây xích mích với những nước láng giềng.
Tướng Gregorio Pio Catapang nói với các phóng viên ở Manila vào hôm thứ 2 (20/4), việc cải tạo đất ở Biển Đông “gây căng thẳng giữa các quốc gia đang khiếu kiện không chỉ bởi nó ngăn cản tự do hàng hải mà còn bởi các mục đích quân sự có thể xảy ra. Trung Quốc phải “ngừng các hoạt động cải tạo và phải nghĩ đến trách nhiệm như một nước khiếu nại và là một thành viên quan trọng của cộng đồng quốc tế.”
Trung Quốc bắt đầu xây đường băng trên đảo nhân tạo thuộc Rặng Chữ thập, theo IHS Jane’s. Ảnh: EPA
Bình luận này đến trong bối cảnh 11.600 binh lính Philippines, Mỹ và Autralia- tăng gấp đôi số lượng so với năm ngoái – bắt đầu tập trận ngoài khơi tỉnh Palawan, Philippines gần các quần đảo tranh chấp ở Biển Đông.
Tranh chấp trên biển xảy ra khi Trung Quốc tuyên bố sở hữu khoảng 4/5 diện tích trên Biển Đông, dựa trên một bản đồ vẽ đường chín đoạn từ những năm 1940 đã gia tăng khi Trung Quốc phát triển quân đội nhằm hỗ trợ cho những lợi ích về lãnh thổ.
Hành động của Trung Quốc khiến những nước láng giềng cũng tuyên bố sở hữu vùng nước này không đồng tình. Điều đó cũng gây nên quan ngại giữa các quốc gia về hoạt động thương nghiệp và mua bán trên biển, ông Catapang nói. Ông nói: “Quy mô của việc cải tạo đất khiến chúng tôi thắc mắc mục đích thật sự là gì.”.
Nên đọcThứ trưởng Ngoại giao Evan Garcia cho biết vào hôm thứ Hai: Các cuộc tập trận quân sự sẽ “tăng cường khả năng phòng thủ quốc gia cũng như cải thiện sự kết hợp giữa các nước.”
Ông nói Mỹ cũng đang lên kế hoạch triển khai các thiết bị hải quân và lực lượng không quân tiên tiến ở Philippines. “Chúng tôi sẽ cung cấp những phương tiện mà các nước có thể sử dụng chung trong tình thế hiện nay ở Biển Đông,” ông cho biết.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Albert del Rosario vào tuần trước cho biết Philippines đang tìm thêm sự ủng hộ từ Mỹ “để có được một vị thế mạnh hơn."
Tuy nhiên, Trung tá Marlowe Patria, phát ngôn viên Diễn tập “Balikatan” của Philippines, nhấn mạnh rằng cuộc diễn tập này không nhằm vào hoặc chống lại bất kỳ quốc gia nào.
Trung Quốc thường nói họ có quyền tiến hành xây dựng ở Biển Đông, với một số bức ảnh vệ tinh bị lộ ra gần đây cho thấy các máy nạo vét Trung Quốc đang hoạt động ở Rặng Mischief ở Quần đảo Trường Sa, được tuyên bố chủ quyền bởi nhiều nước trong đó có Việt Nam, Philippines và Đài Loan.
Tổng thống Philippines Benigno Aquino sẽ đề cập việc cải tạo đất của Trung Quốc lên Hội nghị Hiệp hội các nước Đông Nam Á ở Malaysia vào tuần tới, theo Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Luis Cruz cho các phóng viên biết vào hôm thứ Hai ở Manila.
Tướng Catapang đưa ra một số bức ảnh từ trên không mới cho thấy việc cải tạo của Trung Quốc hủy hoại rộng lớn môi trường sinh thái học và đa dạng sinh học. Việc phá hoại hệ thống rặng đá san hô rộng 300 acres (121,41 ha) gây thiệt hại kinh tế cho những quốc gia ven biển 100 triệu USD mỗi năm. Trung Quốc cũng đã bắt đầu xây một đường băng trên hòn đảo nhân tạo ở Rặng Chữ thập, theo HIS’s Jane’s.
Ông Catapang còn tố cáo Trung Quốc làm ngơ khi các ngư dân của họ làm hại môi trường tại Bãi cạn Scarborough mà họ chiếm giữ. Tư lệnh quân đội Philippines cũng cho biết những tranh cãi này cần được giải quyết một cách hòa bình.
Tàu Trung Quốc đã “xua đuổi” ít nhất 80 ngư dân Philippines khỏi Bãi cạn này vào ngày 9/4, theo báo Inquirer cho biết. Tin tức này vẫn được chính phủ Philippines xác nhận, theo thư ký truyền thông Sonny Coloma cho biết tại Manila.
Theo Chi MK/Bloomberg News
