Sự tích Tết ông Công ông Táo
Theo tích của người Việt Nam, sự tích Tết ông Công ông Táo bắt nguồn từ câu chuyện của vợ chồng Thị Nhi và Trọng Cao.
Theo đó, Thị Nhi có chồng là Trọng Cao, dù ăn ở mặn nồng nhưng mãi không có con. Do đó, dần dà Trọng Cao hay kiếm chuyện xô xát và dằn vặt vợ.
Một hôm chỉ vì chuyện nhỏ mà Cao đã gây chuyện và đánh Thị Nhi, đuổi Nhi.
Tục cúng ông Công ông Táo của người Việt. Ảnh: Internet
Thị Nhi lang thang đến một xứ khác và gặp Phạm Lang. Phải lòng nhau, cả hai người đã kết thành vợ chồng. Về phía Trọng Cao, sau khi nguôi giận do quá ân hận nhưng vợ đã bỏ đi nên đã đi lên đường để tìm vợ.
Sau thời gian dài tìm kiếm, Cao phải làm kẻ ăn xin dọc đường vì hết gạo và hết tiền.
Tình cờ ăn xin vào đúng nhà của Nhi, Nhi nhận ra người hành khất đúng là chồng mình và mời người nhà nấu cơm cho chồng cũ. Đúng lúc này Phạm Lang đã trở về. Do sợ chồng nghi oan nên Nhi đã giấu Cao dưới đống rạ sau vườn.
Mâm cúng ông Công ông Táo. Ảnh: Internet
Tuy nhiên, đêm ấy Phạm Lang nổi lửa để đốt động rạ lấy tro bón ruộng. Thấy lửa cháy, Nhi lao mình vào cứu Cao ra. Thấy Nhi nhảy vào đống lửa, Phạm Lang thương vợ cũng nhảy theo. Cả ba đều chết trong đám lửa.
Thượng đế thương tình thấy 3 người sống có tình có nghĩa nên đã phong cho làm vua bếp hay còn gọi là Định phúc Táo Quân và giao cho người chồng mới là Thổ Công trông coi việc trong bếp, người chồng cũ là Thổ Địa trông coi việc trong nhà, còn người vợ là Thổ Kỳ trông coi việc chợ búa.
Các Táo giúp định đoạt may rủi, họa phúc của các gia chủ, các vị táo đã giúp ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư và giữ bình an cho mọi người trong gia đình.
Từ đó, ngày 23 tháng Chạp hàng năm là ngày Táo Quân lên chầu trời để báo cáo những việc làm tốt và chưa tốt đối với con người trong vòng 1 năm để Thiên đình định đoạt công tội và thưởng phạt phân minh cho tất cả loài người.
Ý nghĩa đặc biệt của Tết ông Công ông Táo
Tết ông Công ông Táo là tục tín ngưỡng của người Việt. Ảnh: Internet
Trong quan niệm tín ngưỡng của người Việt, ba vị thần có quyền định đoạt phước đức cho gia đình.
Phước đức này xuất phát từ việc làm đúng đạo lý của gia chủ cũng như những người trong nhà.
Ngoài ra những vị Táo còn giúp ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư và giữ yên bình đối với những người trong gia đình.
Các Táo quân quanh năm ở trong bếp nên biết hết mọi chuyện trong nhà cho nên cứ đến 23 tháng Chạp các gia đình đều làm lễ tiễn đưa ông Công ông Táo về chầu trời khá trọng thể.
Cũng theo quan niệm của người Việt, cá chép cũng là một loại phương tiện duy nhất có thể đưa các Táo lên chầu trời.
Do đó, sau khi làm lễ xong, các gia đình đều cúng cá chép với ngụ ý "cá hóa long" nghĩa là cá sẽ hóa rồng, vượt vũ môn làm phương tiện cho các Táo chầu trời. Đến trưa ngày 30 Tết, các Táo lại có mặt tại hạ giới để tiếp tục công việc.
