Tết Ông Công ông Táo với tục lệ phóng sinh cá chép là một trong những nét đẹp văn hóa được lưu truyền bao đời này của người Việt Nam. Tuy nhiên, nguồn gốc, ý nghĩa của sự tích Táo quân không phải ai cũng biết.
Sự tích, nguồn gốc tết ông Công ông Táo:
Có một vài sự tích về ông Công, ông Táo được lưu truyền trong dân gian trong đó nhiều người dân biết đến hơn cả là sự tích kể về đôi vợ chồng Thị Nhi và Trọng Cao.
Xem thêm : Bài cúng Ông Táo
 |
Có khá nhiều sự tích về ông Công ông Táo. Ảnh: Internet |
Nên đọcHai vợ chồng ăn ở với nhau mặn nồng tha thiết, nhưng mãi không có mụn con nào. Dần dà, Trọng Cao kiếm cớ để dằn vặt vợ của mình.
Một hôm chỉ vì chuyện nhỏ mà Trọng Cao tức giận gây thành chuyện lớn, đánh Thị Nhi và đuổi đi. Thị Nhi bỏ nhà và lang thang đến một xứ khác sau đó gặp Phạm Lang. Sau khi hai người phải lòng nhau, hai người đã kết thành vợ chồng.
Sau khi nguôi giận, Trọng Cao vì cảm thấy ân hận nên đã quyết tâm đi tìm vơj. Đi tìm ngày này qua tháng nọ cho đến khi hết gạo, hết tiền, Trọng Cao đã phải làm kẻ ăn xin dọc đường. Đến đúng ngày 23 tháng Chạp, khi Thị Nhi đang đốt vàng mã ngoài sân, thì một hành khất vào xin ăn.
Thị Nhi đã nhận ra người chồng cũ của mình, động lòng thương và mang gạo ra cho. Thấy thế, Phạm Lang nghi ngờ nên Thị Nhi đã cảm thấy xấu hổ, đâm đầu vào đống lửa đang đốt vàng mà tự tử.
Cảm động ân tình nghĩa của vợ cũ, Trọng Cao cũng đã nhảy vào lửa mà chết theo. Phạm Lang thấy thế, cũng nhảy vào đống lửa. Trên cao, Ngọc Hoàng tấy 3 người sống có tình, có nghĩa nên đã phong cho làm vua đầu bếp hay còn gọi là Định phúc Táo Quân.
 |
Cảm động ân nghĩa của ba người nên Ngọc Hoàng đã phong cho ba người là Vua đầu bếp. Ảnh: Internet |
Theo đó, Phạm Lang là Thổ công trong coi việc trong bếp, Trọng Cao là thổ địa trông coi việc trong nhà, còn người vợ là Thổ Kỳ trông coi việc chợ búa. Không những giúp định đoạt may rủi, họa phúc của các gia chủ, các vị táo đã giúp ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư và giữ Bình An cho mọi người trong nhà.
Kể từ đó, ngày 23 tháng Chạp hàng năm là ngày mà Táo Quân lên chầu trời để báo cáo tất cả những việc làm tốt và chưa tốt của con người trong vòn 1 năm để Thiên đình đoạt công tội thưởng phạt phân minh cho tất cả loài người.
Ý nghĩa tết ông Công ông Táo:
Theo quan niệm của người Việt, ba vị thần có quyền định đoạt phước đức cho gia đình. Phước đức này xuất phát từ việc làm đúng đạo lý của gia chủ và những người trong nhà Ngoài ra những vị Táo còn giúp ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư và giữ bình yên đối với những người trong gia đình.
 |
Trong truyền thuyết cá chép là phương tiện duy nhất có thể đưa các Táo lên chầu trời. Ảnh: Internet |
Do các táo Quân quanh năm ở trong bếp nên biết hết mọi chuyện trong nhà cho nên cứ đến 23 tháng Chạp, các gia đình đều làm lễ tiễn đưa ông Công, ông Táo về chầu trời rất trọng thể.
Trong truyền thuyết, cá chép cũng là phương tiện duy nhất có thể đưa các Táo lên chầu trời.
Do đó, sau khi làm lễ xong, các gia đình đều cúng cá chép với ngụ ý "cá hóa long" nghĩa là cá sẽ hóa rồng, vượt vũ môn làm phương tiện cho các Táo chầu trời. Đến trưa ngày 30 Tết, các Táo lại có mặt tại hạ giới để tiếp tục công việc.
Minh Di (tổng hợp)
