Không ai có thể khước từ được sức hấp dẫn của sushi, và chắc chắn cũng phải nhăn mặt chút khi biết cái giá cho món ăn thượng hạng của Nhật Bản này.
Không biết từ bao giờ, sushi đã trở thành món ăn nổi tiếng thế giới nhưng từ khi biết tới truyện tranh, người ta đã biết tới sushi rồi. Khi được yêu cầu miêu tả món ăn này, đa phần mọi người đều có chung cảm nhận: Ngon nhưng mà đắt!
Tuy nhiên, món ăn này ban đầu ra đời không phải đã là thứ cực phẩm thượng hạng. Sushi cũng là một món ăn đặc trưng cho câu chuyện "từ vịt hóa thiên nga" - từ món ăn đơn giản trở thành thứ món ăn cao cấp trong nhà hàng. Theo nhiều nguồn, sushi xuất hiện lần đầu không phải tại Nhật Bản mà tại Trung Quốc (có tài liệu khác cho rằng sushi xuất hiện đầu tiên tại các nước sông Mekong - khu vực Đông Nam Á).
Một đĩa sushi trong tranh cổ Nhật Bản.
Sushi ra đời từ một phương pháp bảo quản thực phẩm. Người Trung Quốc cổ đặt cá vào những miếng cơm để cho cá lên men, nhằm bảo quản cá trong thời gian dài. Sau đó, người ta sẽ vứt cơm đi, chỉ giữ lại cá để ăn.
Phương pháp này được phổ biến khắp Trung Quốc qua nhiều thế kỷ. Đến thế kỷ thứ 7, món ăn này đã được truyền tới Nhật Bản. Tuy nhiên, người Nhật đã nâng món ăn lên một tầm mới, ăn luôn cả cơm với cá.
Một miếng sushi với cá và cơm trộn dấm.
Đến đầu thế kỷ 17, một người đàn ông tên Matsumoto Yoshiichi sống tại Edo (Tokyo ngày nay) bắt đầu thêm gia vị cho cơm với dấm rượu gạo và đem món "sushi" đi bán. Nhờ vậy, món ăn có thể được ăn luôn, thay vì đợi vài tháng để chờ cho cơm lên men như cách làm trước đó.
Đến đầu thế kỷ 19, một người đàn ông tên Hanaya Yohei đã có một bước đột phá mới trong cách chế biến và trình bày sushi. Không còn cuốn cơm bên ngoài miếng cá nữa, anh ta đặt một miếng cá tươi lên trên miếng cơm đã được tẩm ướp gia vị. Ngày nay, chúng ta gọi phong cách này là "nigiri sushi" (miếng sushi hình ngón tay) hay "edomae sushi". Đây cũng là một trong những cách phổ biến nhất để trình bày sushi.
Sushi đã được thay đổi rất nhiều tại các nước phương Tây.
Thời đó, sushi được bày bán tại các quầy hàng trên phố và là một món ăn vặt cho mọi người vừa đi vừa ăn. Nó được coi là một trong những món ăn nhanh phổ biến tại Nhật Bản. Từ Edo, món ăn nhanh chóng xuất hiện trên khắp Nhật Bản.
Sau thế chiến thứ II, các quầy hàng sushi bị đóng cửa và phải chuyển vào trong nhà với điều kiện vệ sinh sạch sẽ hơn. Những bộ bàn ghế, chỗ ngồi tươm tấp hơn được sắp xếp, sushi đã chuyển từ một món ăn nhanh thành món ăn nhà hàng. Từ Nhật bản, sushi nhanh chóng được mang đi khắp thế giới với đa dạng các loại hải sản hơn. Dần dà, cách chế biến, trình bày của sushi cũng thay đổi; trang nhã, tinh tế và đẳng cấp hơn.
Món ăn được coi như linh hồn của đất nước Nhật Bản có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Ngày nay, sushi đã được nâng lên một tầm cao mới, vượt qua món ăn truyền thống Nhật Bản. Làn sóng Tây hóa đã lan tới cả những miếng sushi, tạo nên những phong cách như "California rolls" hay vô số cách chế biến, bày biện đẳng cấp khác. Tuy vậy, khi nhìn lại lịch sử ít nhất 1,800 năm của món ăn này, người ta sẽ không thể ngờ được rằng, đây từng là một món ăn hết sức bình dân, một phương pháp lên men cá mà thậm chí người ta còn chẳng buồn ngó ngàng gì tới miếng cơm. Nhìn về lược sử tóm gọn của sushi, nói không ngoa khi món ăn này đã "hóa thiên nga" từ những miếng cá bình dân của người nông dân Trung Quốc.
Theo Helino/Trí thức trẻ
