(Tinmoi.vn) Theo các chuyên gia an ninh hàng đầu Mỹ, Mỹ nên đóng vai trò tích cực hơn trong việc bảo trợ cho các đồng minh và ngăn chặn Trung Quốc.
.jpg){kind=spacer}
Trung tâm Lợi ích Quốc gia National Interest vừa tổ chức một cuộc tọa đàm thảo luận về những căng thẳng gia tăng gần đây ở biển Đông. Buổi gặp có các chuyên gia: Ông Abraham Denmark, Phó Chủ tịch Nghiên cứu châu Á Cục Quốc gia của Mỹ, và ông Dan Blumenthal, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu châu Á tại Học viện kinh doanh Mỹ.
Theo ý kiến của hai ông, trong vòng một thập kỷ rưỡi qua, Trung Quốc về cơ bản đã thay đổi cách nhận định về chính họ và quyền lực của họ trong khu vực. Ông Blumenthal diễn giải trong cuốn sách gần đây của ông, rằng những việc Trung Quốc đang làm hoàn toàn có thể hiểu được và tương tự như khi Mỹ tìm quyền lãnh thổ ở biển Caribe vào thế kỷ 19 và 20.
Theo ông Denmark, Trung Quốc thừa nhận họ đã không còn yếu kém, và là một sức mạnh đang lên, tăng cường thống trị các nước láng giềng trong khu vực. Có nghĩa là các lãnh đạo Trung Quốc tin rằng họ có thể vượt trội trong mọi cấp độ của một cuộc leo thang xung đột. Vì vậy, Trung Quốc muốn tăng sức mạnh cho những tuyên bố lãnh thổ của họ ở biển Đông, tăng khả năng bảo vệ những tuyên bố đó, và mong giành được những nguồn tài nguyên được cho là đang tiềm tàng trữ lượng khổng lồ dưới đáy đại dương, thậm chí dù không thể khai thác chúng làm giàu cho kinh tế.
Ông Denmark cho rằng, quân đội Trung Quốc có quyền lực đặc biệt, khiến Trung Quốc tưởng rằng họ mạnh hơn nhiều thực lực. Theo ông, nếu một nước nghĩ rằng họ mạnh hơn thực tế, họ có thể tự sa vào một cuộc xung đột.
Những diễn biến chính ở Trung Quốc, trong chính phủ và xã hội có liên quan mật thiết đến những hành động ngày càng hiếu chiến của Trung Quốc ở biển Đông và ở các nơi khác.
Ông Denmark giải thích rằng những lãnh đạo đảng Cộng sản nhận ra rằng nếu nền kinh tế phát triển vượt bậc của Trung Quốc lụi tàn sẽ gây áp lực lên quyền lực họ nắm giữ. Bởi vậy, họ tìm cách đẩy mạnh tìm cách khơi dậy tinh thần dân tộc do lường trước về một nền kinh tế suy thoái dần.
Bàn về cách giải quyết, ngăn chặn xung đột trong khu vực, ông Blumenthal khẳng định rằng, biển Đông là giá trị quốc gia cốt lõi của Mỹ. Ông nhấn mạnh, Mỹ phải bỏ “thái độ trung lập vô tư của mình” về những tranh chấp lãnh thổ và khẳng định truyền thống theo chủ nghĩa dân chủ là phải giải quyết các vấn đề. Ông Denmark đồng ý, tòa án quốc tế là biện pháp hợp pháp duy nhất để giải quyết những vấn đề này. Ông bày tỏ: “Mỗi khi Trung Quốc Trung Quốc lớn tiếng tuyên bố đó là bất hợp pháp, họ càng mất vị thế cạnh tranh (bằng ngoại giao với Mỹ).”
Ông Blumenthal nói rằng Mỹ nên chọn Chính sách là bình ổn khu vực biển Đông. Trong khi Trung Quốc muốn bảo vệ hiện trạng khu vực theo ý họ, nếu không, sẽ cố ý tiếp tục nhũng nhiễu ở biển Đông. Và thực tế, họ đang đi ngược lại với các nước khác.
Ông Blumenthal cho hay, Mỹ nên nắm cơ hội thiết lập hệ thống đồng minh ở châu Á ngay bây giờ. Ông đã nghiên cứu cán cân quyền lực không phải là việc đơn phương-hành động. Mỹ nên tận dụng những đồng minh, cũng như khả năng trinh sát, do thám, tình báo của Mỹ với các đồng minh ở châu Á đang có mâu thuẫn với Trung Quốc.
Cả hai chuyên gia đều nhất trí một điểm quan trọng trong những vấn đề bất ổn gây lo ngại: đó là biện pháp ngăn chặn. Ông Denmark nhấn mạnh, Mỹ nên tìm các phương pháp mới để ngăn chặn những hành vi của Trung Quốc bằng sức mạnh phi quân sự và bán quân sự. Ông đề xuất tăng cường dưạ vào các lực lượng vệ binh bờ biển để “đẩy lùi” tình thế một cách cân bằng, nhưng hiện Mỹ vẫn chưa bỏ một cái giá xứng đáng để chống lại Trung Quốc, ông nói thêm.
Tương tự, ông Blumenthal chỉ trích sự thất bại trong việc ngăn chặn căng thẳng ở biển Đông.
Ông Paul Saunders, GĐ điều hành Trung tâm Nghiên cứu châu Á dẫn về hàng loạt cuộc khủng hoảng nổ ra trong cuộc Chiến tranh Lạnh đã không ngăn chặn được cho đến khi đặt ra mục đích thực sự của răn đe trong bối cảnh phải đề phòng một cuộc chiến tranh hạt nhân và cuộc xâm lược của Tây Âu. Ông nói cần phải xem xét kỹ lưỡng hơn về các biện pháp đối với vấn đề căng thẳng hiện tại.
Ông Sauders quan sát tình hình ở biển Đông, và cho biết, rất khó để “đánh” vào những tuyên bố quyết đoán của Trung Quốc về lãnh thổ. Ông cũng cho hay không hề hy vọng sự tiến triển của mối quan hệ cũng như những vấn đề liên quan đến Mỹ-Trung sẽ được cải thiện cho đến khi Mỹ có thể nói với Trung quốc về mục đích của họ ở Hàn Quốc, vũ khí hạt nhân, siêu không gian và những vấn đề quan trọng khác.
Chi MK (Theo National Interest)
