Hơn 2.500 năm trước, vua Cambyses II, người cai trị toàn bộ Ba Tư và là con trai của huyền thoại Cyrus Đại đế đã phái một đội quân gồm 50.000 người đi tấn công đối thủ. Điều xảy ra tiếp theo đã trở thành một trong những bí ẩn lớn nhất của thế giới cổ đại: toàn bộ đội quân biến mất và chưa bao giờ được nhìn thấy kể từ đó.
Một số người tin rằng câu chuyện này chỉ là hư cấu. Tuy nhiên, từ lâu các nhà khảo cổ học đã tìm kiếm xem điều gì thực sự xảy ra với 50.000 chiến binh được Cambyses gửi đi.
Quân đội Cambyses
Vào năm 524 trước Công nguyên, Cambyses II đã cử quân đội đi làm nhiệm vụ nhắm mục tiêu và bắt những người cư ngụ trong Đền thờ Amun làm nô lệ, nằm ở ốc đảo Siwa, được gọi là “người Ammonians”. Vua Ba Tư muốn củng cố yêu sách của mình đối với Ai Cập để có thể có được vị trí Pharaoh một cách hợp pháp.
Ban đầu, Cambyses đưa ra yêu cầu lịch sự nhưng các linh mục quyền lực của Đền thờ Amun không sẵn lòng quy phục, điều này khiến ông vô cùng tức giận. Để giải quyết tình hình và dập tắt sự kháng cự của họ, Cambyses đã cử người của mình đến đốt cháy ngôi đền Zeus-Ammo vĩ đại của họ.
Đội quân lớn bắt tay vào sứ mệnh và hành quân qua Sahara hướng tới ốc đảo Siwa, nằm sâu trong sa mạc. Họ muốn dạy cho các linh mục nổi loạn một bài học để họ có thể chứng tỏ được vị trí của mình.
Phải mất 7 ngày dài trên sa mạc, quân đội mới đến được ốc đảo - các nhà sử tin rằng ốc đảo khi ấy tên là “El-Kharga”. Nhưng họ không bao giờ đến nơi: đội quân 50.000 người biến mất khi đang hành quân về đích.
Điều này có thể không khác gì một thảm họa đối với Cambyses. Nhưng nó không có dư chấn đối với sự cai trị và quyền lực của ông, một số người đã hoài nghi liệu sự kiện này có thật hay không. Tuy nhiên, vì không tìm thấy dấu vết nào của các chiến binh nên sự thật của câu chuyện đã trở thành điểm tranh luận và việc tìm kiếm những người lính đã dừng lại.
Điều gì có thể xảy ra với họ?
Mặc dù chúng ta không thể chắc chắn đội quân ở đây, nhưng có những lời giải thích từ thời cổ đại đưa ra manh mối. Theo Herodotus , một nhà sử học cổ đại đến từ Hy Lạp , một cơn gió mạnh và chết chóc nổi lên từ phía nam khi đội quân đã đi gần được nửa sa mạc, nhấn chìm họ trong một cơn bão cát lớn.
Cường độ của cơn bão cát quá lớn đến nỗi toàn bộ đội quân gồm 50.000 chiến binh bị nó bao phủ và họ không có thời gian để phản ứng hay bỏ chạy. Mặc dù đội quân bao gồm hàng nghìn người nhưng họ không có cơ hội chống lại mẹ thiên nhiên.
Sức mạnh của hiện tượng thời tiết tự nhiên mạnh đến mức toàn bộ đoàn quân biến mất dưới lớp cát và không bao giờ được tìm thấy nữa. Dấu vết của những người đàn ông đó đã bị mất và không ai nghe được tin tức gì về họ, cả người Ai Cập , người Ba Tư hay người Hy Lạp.
Khi dấu vết của những người đàn ông đó bị mất hoàn toàn, chẳng bao lâu họ thậm chí còn biến mất khỏi ký ức. Nhiệm vụ mà quân đội phải gánh chịu khá khó khăn và họ đã không nhận ra được thách thức mình có thể gặp phải trong bối cảnh tự nhiên.
Tất nhiên, chính Herodotus cũng đoán mò và đưa ra lời giải thích hợp lý nhất mà ông có. Nhưng với môi trường quá thách thức, quân đội có thể bị lạc và biến mất trong sa mạc Sahara rộng lớn.
Khám phá bí ẩn
Các nhà khảo cổ thực sự đã phát hiện ra một số bằng chứng làm sáng tỏ thảm kịch xảy ra với đội quân lớn của Cambyses. Trong khi tiến hành các hoạt động nghiên cứu gần khu vực được cho là nơi họ biến mất, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số hiện vật bao gồm hài cốt của con người cùng với các vật dụng khác như chiếc bình chôn một nửa.
Một phát hiện chính khác liên quan đến sự tồn tại của một tảng đá lớn có thể đã được sử dụng như một nơi trú ẩn chống lại cơn bão cát. Một số vật phẩm chiến tranh cổ đại đã được máy dò kim loại định vị, chẳng hạn như nhiều đầu mũi tên và dao găm bằng đồng, đều thuộc thời đại Cambyses. Phải chăng đây là tàn tích của quân đội, tất cả những gì còn sót lại trên sa mạc?
Số phận bi thảm của quân đội khiến người ta tự hỏi làm thế nào thiên nhiên có thể đóng vai trò là chất xúc tác và thay đổi vận mệnh của con người. Sự mất mát của Quân đội Cambyses, được coi là một trong những bí ẩn khảo cổ lớn nhất mọi thời đại, đã được giải đáp khi người ta tìm ra nguyên nhân khiến 50.000 chiến binh mất tích là do bão cát. Xa rời khỏi khái niệm về một quân đội huyền bí, các nhà khoa học đủ tự tin dựa trên những phát hiện của họ để công bố rằng họ đã giải mã bí mật này vào năm 1996.
Kết luận của họ phù hợp với Herodotus: quân đội thực sự đã bị bão cát nuốt chửng trong cuộc hành trình. Giờ đây không còn lại gì trong số 50.000 người đã lên đường tới ốc đảo Siwa.
Mặc dù Cambyses đã thành công đáng kể trên cương vị một vị vua, kiểm soát gần như toàn bộ khu vực Ai Cập, nhưng việc cả đội quân biến mất đột ngột chắc chắn là bước thụt lùi lớn. Đó là một minh chứng cho thấy dù quyền lực đến mấy ông cũng không thể vượt qua được thảm họa này.
Sự biến mất đột ngột của đội quân chiến binh khổng lồ của ông giữa sa mạc đã khiến các nhà khảo cổ tò mò trong nhiều thập kỷ. Các kết quả nghiên cứu gần đây đã tiết lộ rằng đội quân bao gồm hàng nghìn người phải đối mặt với chướng ngại vật tự nhiên dưới dạng một cơn bão cát lớn. Họ không thể hoàn thành cuộc hành trình của mình vì bị cát nhấn chìm trên đường đi.
