Các quan chức quân sự Mỹ nói 2 nhóm khủng bố đáng sợ nhất thế giới - Nhà nước Hồi giáo IS và Boko Haram - đã bắt đầu hợp tác chặt chẽ hơn, nâng cao cảnh báo chúng đang phối hợp với nhau để tấn công các đồng minh của Mỹ ở Bắc Phi và Trung Phi.
Ngày 20/4, Chuẩn tướng Donald C.Bolduc, chỉ huy Các chiến dịch đặc biệt của quân đội Mỹ tại châu Phi cho biết một quân đoàn vũ khí được cho là của IS ở Libya đang tiến tới khu vực hồ Chad, một khu vực bị Boko Haram tàn phá.
Các quan chức quân sự mô tả quân đoàn này là một trong những ví dụ cụ thể đầu tiên về việc hợp tác trực tiếp giữa 2 nhóm khủng bố kể từ khi Boko Haram cam kết trung thành với IS hồi năm ngoái. Lô hàng - bị thu giữ gần biên giới Chad với Libya vào ngày 7/4 - chở các vũ khí nòng nhỏ, súng máy, súng trường, các quan chức cho biết.
Công bố này được đưa ra khi hàng loạt căng thẳng tại các cuộc họp gần đây ở thủ đô của Chad giữa Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc, bà Samantha Power, và các quan chức cấp cao như Tổng thống Idriss Deby.
 |
Đại sứ Mỹ tại LHQ, Samantha Power và Tổng thống Chad, Idriss Deby. Ảnh: AP |
Ông Deby cho biết bà Power đã ép mình trong các cuộc họp về những báo cáo liên quan đến hàng chục binh sĩ Chad bỏ phiếu cho các ứng viên đối lập đột nhiên biến mất.
"Không ai biến mất cả", ông Deby nói với các phóng viên. "Họ sẽ xuất hiện trước thế giới ở trên truyền hình".
Sự trao đổi này làm bật lên tình thế khó khăn trong nỗ lực của tổng thống Obama nhằm kiềm chế sự lây lan của chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo tại châu Phi. Trong những năm gần đây, lục địa này ngày càng trở thành một chiến trường trong cuộc chiến của phương Tây chống lại lực lượng Hồi giáo vũ trang. Các quan chức nhấn mạnh rằng tầm ảnh hưởng tăng dần của các nhóm như Boko Haram, giờ là IS, có gốc rễ từ sự bất bình đẳng kinh tế và nỗi đau khổ mà con người phải chịu do những chính phủ độc tài mang lại.
Nên đọcCùng lúc này, Mỹ cũng đang hỗ trợ cho các chính phủ khi họ chiến đấu chống Boko Haram và các nhóm cực đoan khác. Tại khu vực Hồ Chad, bao gồm các nước như Nigeria, Niger, Chad và Cameroon, lực lượng Chiến dịch đặc biệt của Mỹ đang huấn luyện và cố vấn cho quân đội các nước châu Phi trong cuộc chiến chống Boko Haram, Al-Qaeda ở Maghreb Hồi giáo và giờ là IS.
"Lưu vực hồ Chad là vùng đất số không" trong cuộc chiến chống Hồi giáo vũ trang tại châu Phi, Tướng Bolduc nói.
Ông cho biết, ngoài cam kết trung thành với IS hồi năm ngoái, Boko Haram và IS còn chia sẻ "chiến thuật, kỹ thuật và các thủ tục". Những bình luận của ông phóng đại các quan ngại gần đây của một số quan chức Mỹ khác đó là chi nhánh của IS tại Libya đang vươn tới một khu vực rộng lớn của châu Phi, thu hút các tân binh từ những nước xa xôi như Senegal, nơi vốn đã được miễn dịch với tuyên truyền thánh chiến.
Ông Deby, Tổng thống Chad, gọi IS là "con quái vật" đang tuyển dụng người Chad sau khi có các tân binh từ châu Âu, Trung Đông và các khu vực khác ở Africa.
"Chúng ta không thể diệt trừ khủng bố bằng hành động quân sự đơn độc. Chúng ta cần hướng tới các thanh niên và làm sao để họ không bị biến thành nền tảng" cho các nhóm khủng bố, ông nói.
Chad là một trong những nước có quân đội mạnh nhất tại khu vực và ông Deby đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực chiến đấu chống Boko Haram cùng với các nhóm chiến binh khác và được Mỹ hậu thuẫn.
Tướng Lamidi Oyebayo Adeosun, chỉ huy Nigeria của nhóm các nước châu Phi chống Boko Haram tại khu vực Hồ Chad cho biết các quan chức quân đội vẫn đang cố gắng tìm hiểu nhiều hơn về mối quan hệ giữa Boko Haram và IS. Ông nói rằng Boko Haram ngày càng tăng cường các cuộc tấn công nhằm vào những mục tiêu mềm như chợ, nhà thờ Hồi giáo trong những tháng gần đây và từ bỏ các cuộc tấn công nhằm vào những căn cứ quân sự.
Ông Adeosun đã chỉ cho các phóng viên những bức ảnh chụp các thiết bị nổ tự chế mới nhất mà Boko Haram sử dụng, trong đso có một bức ảnh chụp một con chim được quấn thuốc nổ xung quanh. Theo ông, Boko Haram đang tăng cường sử dụng trẻ em - đặc biệt là trẻ em gái - để phát tán các gói thuốc nổ tới chợ. Nhóm này thường xuyên đánh thuốc mê các cô gái trẻ, quấn thuốc nổ quanh người rồi gửi các em tới những nơi đông người. "Chúng khơi dậy cảm giác chăm sóc tự nhiên của bạn dành cho một bé gái. Khi bạn nhìn thấy một bé gái, bạn không cảm thấy cô bé có thể mang một quả bom. Chúng đã đạt được hiệu quả tối đa bằng cách ấy", ông nói.
Mối đe dọa từ IS tại Libya tăng lên khi ông Obama đang được một số cố vấn tình báo và quân sự hàng đầu yêu cầu chấp thuận sử dụng rộng hơn lực lượng quân sự của Mỹ tại Libya và Nigeria. Các quan chức chính phủ nói rằng ông Obama đang cân nhắc xem sẽ tiến hành chiến dịch quân sự lớn cỡ nào tại Libya và có nên gửi thêm cố vấn, huấn luyện viên Chiến dịch đặc biệt tới Nigeria hay không.
Lầu Năm Góc đã đề xuất chi 200 triệu USD trong năm nay để giúp huấn luyện và trang bị cho quân đội và lực lượng vũ trang các nước Bắc, Trung và Tây Phi. Mỹ cũng đang xây dựng một căn cứ máy bay không người lái trị giá 50 triệu USD tại Agadez, Niger. Căn cứ này sẽ cho phép các máy bay do thám Reaper bay tại khu vực Hồ Chad.
Xem thêm:
[mecloud] etn6Yf7TDh[/mecloud]
Bảo Linh (Nytimes)
