Thiêu đốt sự giận dữ, cường điệu nỗi sợ hãi và lướt ván trên các cơn sóng truyền thông,... tất cả đã khiến Trump trở thành vị doanh nhân nổi tiếng nhất thế giới. Chỉ với hành trình 17 tháng với hy vọng trở thành ông chủ phòng Bầu Dục, Donald Trump đã gây hoang mang cho cả nền dân chủ truyền thống Hoa Kỳ.
 |
Donald Trump, ứng viên "độc đáo" nhất trong lịch sử bầu cử Mỹ. Ảnh: Reuters |
Từ sảnh của tòa tháp hoa lệ Trump Tower, ông tuyên bố tham gia vào cuộc đua ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa vào ngày 16/6/2015, Trump đã sử dụng đồng thời cả sự mềm mỏng và hiếu chiến, cả chủ nghĩa thượng đẳng và chủ nghĩa dân túy, cả sự dâm dục và đạo đức để tiến hành một mũi khoan sâu thẳm vào sự phân cực và tức giận với Washington của cử tri Mỹ.
Cuộc bầu cử vào hôm thứ ba tới là lần đầu tiên Trump chạy đua vào một cơ quan công quyền. Trump gọi đó là một phong trào, không phải là một chiến dịch.
Ông đã thu hút những đám đông nhiệt tình trong những cuộc vận động mà mọi người cổ vũ rằng ông ấy "chỉ nói lên suy nghĩ của tất cả mọi người". Trong khi đó, các nhà phê bình gọi ông là kẻ khinh miệt phụ nữ, thiển cận, thô kệch, phân biệt chủng tộc, một kẻ đạo đức giả, một kẻ mị dân, một kẻ săn mồi tình dục và không đủ tư cách để làm tổng thống, và ông Trump (đương nhiên) phủ nhận tất cả những cáo buộc đó.
Donald Trump chỉ cần chưa đến 10 tháng để đánh bại 16 ứng viên khác và sau đó trở thành ứng viên đầu tiên của đảng Cộng Hòa tham gia bầu cử mà không có bất cứ một kinh nghiệm làm việc cho chính phủ nào kể từ năm 1950, khi ấy ứng viên tổng thống của đảng Cộng Hòa là Tướng Dwight Eisenhower. Ông Trump đã thu hút một số lượng phiếu bầu kỷ lục trong các cuộc bầu cử nội bộ, đồng thời tạo ra sự rạn nứt nghiêm trọng trong nội bộ đảng Cộng Hòa.
Sau đó, ông dành toàn bộ sức lực để chạy đua với Hillary Clinton trong một cuộc đua được đánh dấu bởi những tranh cãi bắt đầu với biến động trong đội ngũ nhân sự chiến dịch, hành động khiếm nhã với phụ nữ, và tuyên bố rằng các phương tiện truyền thông đã cấu kết để chống lại ông trong cuộc bầu cử.
Ông đã gây sốc cho rất nhiều người bằng cách mập mời nói rằng ông có thể không chấp nhận kết quả bầu cử nếu ông thua cuộc, bác bỏ một truyền thống của Hoa Kỳ trong quá trình chuyển đổi chính phủ ôn hòa. Ông nói rằng nếu trở thành tổng thống, ông sẽ điều tra Clinton về bê bối email. Ông tuyên bố sẽ cho bà Clinton vào tù.
Chiến dịch của Trump đã chịu một phen lao đao vào tháng 10 khi một video từ năm 2005 của ông bị rò rỉ, trong đó ông khoe khoang về các hành động khiếm nhã với phụ nữ. Trump đã phủ nhận tất cả và giải thích rằng đó chỉ như là "cuộc nói chuyện trong phòng thay đồ" và bác bỏ các cáo buộc liên tiếp từ 10 phụ nữ cho biết ông đã có các hành động quấy rối tình dục đối với họ.
Gây hoang mang cho toàn nước Mỹ
Trong suốt chiến dịch của ông - và đặc biệt là trong bài phát biểu tại hội nghị đảng Cộng hòa hồi tháng 7 - Trump mô tả một nước Mỹ u ám, sắp phải "quỳ gối" trước Trung Quốc, Mexico, Nga và Nhà nước Hồi giáo. "Giấc mơ Mỹ đã chết. Mỹ đang bị bao phủ bởi các lợi ích kinh doanh độc ác và các chính trị gia tham nhũng", Trump nói và tuyên bố "Chỉ mình tôi mới có thể làm nước Mỹ, giấc mơ Mỹ sống lại".
 |
"Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại" , khẩu hiệu in hằn trong nhiều cử tri Mỹ. Ảnh: Reuters |
Trump cho biết ông sẽ làm cho "nước Mỹ vĩ đại trở lại" bằng sức mạnh phẩm cách của ông, kỹ năng đàm phán và tư duy kinh doanh nhạy bén. Ông phác thảo các kế hoạch mơ hồ để áp chế sự bùng nổ kinh tế từ Trung Quốc, để xây dựng một bức tường dọc biên giới nam Hoa Kỳ và yêu cầu Mexico trả tiền cho việc đó. Ông tuyên bố sẽ bãi bỏ Obamacare khi trở thành "Vị tổng thống vĩ đại nhất mà Chúa từng tạo ra" và đã đề nghị từ chối nhập cảnh người tị nạn từ các quốc gia Trung Đông đang bị chiến tranh tàn phá, một "sửa đổi" của đề xuất trước đây của ông về việc cấm người Hồi giáo nhập cư.
Trump khắc họa bản thân như một hình mẫu của những thành công rực rỡ nhất. Ông từng hẹn hò với những phụ nữ xinh đẹp, kết hôn với ba người trong số đó, ông có chương trình truyền hình thực tế của riêng mình và sở hữu một trong những tòa nhà chọc trời lớn nhất thế giới. Tất cả mọi thứ trong cuộc sống của ông đều là những thứ vĩ đại nhất, đồ sộ nhất, đẳng cấp nhất, thành công nhất, ông cho biết. Sau đó, các nhà phê bình đã bóc mẽ ông bằng các vụ phá sản, thất bại của ông tại Thành phố Atlantic, New Jersey, các sòng bạc và "Sự tự hào không phù hợp" của ông về các bằng chứng cho thấy ông dường như đã tìm cách trốn thuế.
Trump đã từng bóng gió về việc ứng cử tổng thống trong quá khứ và một số người ban đầu thấy chiến dịch của ông như là một dự án hão huyền, được ông tạo ra để thưởng thức cái tôi của mình và đánh bóng thương hiệu cá nhân. Chiến dịch của Trump được dự đoán sẽ ngắn ngủi nhưng khi mùa bầu cử bắt đầu, ông trở thành ứng viên triển vọng nhất, và cuối cùng trở thành ứng viên của đảng Cộng Hòa với một chiến dịch độc đáo, chủ yếu dựa vào các cuộc vận động quy mô lớn và hầu như bỏ qua quần chúng lao động.
Các chuyên gia tư vấn của ông nhận ra rằng họ gần như không thể làm gì để có thể tác động hay kiềm chế ông. Những trợ lý thân cận nhất của ông chỉ bao gồm ba người con lớn của ông : Donald Jr., Eric và Ivanka, cùng với chồng của Ivanka là Jared Kushner.
Các cuộc tấn công trên Twitter
Sự trỗi dậy của Trump, như đảng Dân chủ cảnh báo, là một mối đe dọa có thể làm nổ tung Đảng Cộng hòa. Trong đảng Cộng Hòa đã hình thành những sự thách thức với cam kết ủng hộ ứng viên của đảng, thách thức truyền thống của đảng và thậm chí còn có những hoạt động chống lại Trump. Các thành viên nổi bật của đảng Cộng hòa, bao gồm cả cựu tổng thống George H.W. Bush và George W. Bush cùng các nhà lãnh đạo quốc hội đã tuyên bố xa lánh Trump hoặc không đưa ra bất cứ tiếng nói ủng hộ nào.
 |
Trump không ngại ngần công kích bất cứ ai chỉ trích mình. Ảnh: Reuters |
Trump sử dụng Twitter như một vũ khí, "bắn" ra những lời lăng mạ và chế nhạo vào những người xúc phạm ông, trong đó có "Crooked Hillary" và các đối thủ đảng Cộng hòa như "Little Marco" Rubio, Jeb "Low Energy" Bush và "Lyin 'Ted" Cruz.
Nên đọcMột mục tiêu khác là gia đình của một binh sỹ Hồi Giáo Mỹ chiến đấu và hi sinh tại Iraq sau khi cha của người lính công kích Trump tại Hội nghị Quốc gia Dân chủ. Trump đã ngay lập tức đáp trả lại gia đình quân nhân này bất chấp những lời can ngăn từ các cố vấn.
Tính đến cuối tháng 10, tờ New York Times ước tính có khoảng 282 người và các vấn đề khác đã bị ông xúc phạm trên Twitter kể từ khi ông tuyên bố ứng cử.
Chiến dịch của Trump cũng tràn đầy mâu thuẫn. Ứng cử viên đảng Cộng Hòa cam kết sẽ mang lại công ăn việc làm tại Hoa Kỳ trong khi sử dụng quần áo, mũ cổ động được sản xuất ở nước ngoài. Người đàn ông chỉ trích quyền lực của đồng tiền trong nền chính trị lại tự hào về việc dùng tiền để mua sự ảnh hưởng của bản thân mình.
Nhiều công nhân không có giấy tờ đã được sử dụng trong các dự án xây dựng của ông, nhưng khi là một ứng cử viên, Trump lại tuyên bố sẽ trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp ra khỏi đất nước. Ông cho biết không có ai tôn trọng phụ nữ hơn ông, nhưng ngay cả trước khi rò rỉ video, ông đã được gắn mác là một người ghét phụ nữ vì ông từng bỡn cợt sự xuất hiện của nữ đối thủ Carly Fiorina trong cuộc tranh cử nội bộ và từng ám chỉ đến chu kỳ kinh nguyệt của Megyn Kelly, một biên tập viên của Fox News.
"Bạn đã bị sa thải"
Phong thái của Trump xuyên suốt chiến dịch dường như được đúc rút ra từ kinh nghiệm của ông trong chương trình "The Apprentice" (Người học việc), một show truyền hình thực tế, nơi mà ông làm hài lòng tất cả bằng các hét lên "Bạn đã bị sa thải!" đối với các thí sinh không đủ sức cạnh tranh.
 |
Trump trước khi tranh cử được biết đến nhiều nhất với các chương trình thực tế. Ảnh: Reuters |
Những bài phát biểu của ông thường không được chuẩn bị sẵn và đó là nơi ông lên tiếng tự hào về tất cả mọi thứ từ tài sản đến chỉ số IQ của mình. Ông gieo rắc lên họ những sự hoài nghi, những nhận thức lệch lạc, các báo cáo sai sự thật.
Ông kêu gọi các nhà vận động cho quyền sở hữu súng hãy "hành động" để ngăn cản Hillary Clinton tự ý bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, một nhận xét mà đảng Dân Chủ gọi là nguy hiểm.
Trump tự huênh hoàng rằng ông sở hữu khối tài sản trị giá khoảng 10 tỷ USD trong khi tạp chí Forbes thống kê tài sản của ông chỉ vào khoảng 3,7 tỷ USD, đứng thứ 156 trong số những người giàu nhất nước Mỹ.
Trump thường xuyên đưa ra những phát biều mà những ứng cử viên thông thường không bao giờ dám đưa ra, chẳng hạn như khi ông nói với những người ủng hộ trung thành của ông rằng ông có thể bắn một số người trên Fifth Avenue, New York (tuyến phố nhộn nhịp nhất của NewYork) mà vẫn không bị mất đi một phiếu bầu nào.
Trong tháng 5 ông làm dấy lên những cáo buộc phân biệt chủng tộc khi ông đặt ra những nghi ngờ về tính công bằng của một thẩm phán, người gốc Mexico, đã thụ lý một vụ kiện chống lại ông.
Sẽ không có ứng cử viên nào khác lại đi đề cập đến kích thước của bộ phận sinh dục trong một cuộc tranh luận. Cũng như sẽ chẳng có ứng viên nào lên tiếng tâng bốc tổng thống Nga Vladimir Putin là một nhà lãnh đạo "xuất sắc và tài năng".
Trump cũng chế giễu Thượng nghị sĩ John McCain, ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa năm 2008, vì đã bị bắt trong chiến tranh Việt Nam và cho biết ông muốn đấm vào mặt một người biểu tình tại một buổi vận động của Trump.
"Đứa trẻ ngỗ ngược"
Trump đã được sinh ra trong nhung lụa vào ngày 14 tháng 6 năm 1946, tại quận Queens của thành phố New York, ông là người con thứ tư trong năm người con của Fred Trump, người sẽ trở thành một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất thành phố. Chính Fred Trump là người đã dạy Donald giá trị của việc tự quảng bá và bản năng sát thủ.
 |
Trump thời mới vào trường quân bị. Ảnh: Seth Poppel |
Luôn làm theo ý mình, Trump không phải là một đứa trẻ dễ bảo và vào năm lớp tám, cha mẹ gửi ông đến Học viện quân sự New York với hy vọng làm ông thấm nhuần kỷ luật cần thiết. Trải qua quãng thời gian sinh viên và được hoãn nghĩa vụ quân sự do vấn đề sức khỏe trong chiến tranh Việt Nam, Trump chưa từng được phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ, nhưng cho biết nhà trường đã cho ông "nhiều sự đào tạo quân sự hơn rất nhiều kẻ đã đi vào quân đội."
Sau khi tốt nghiệp Đại học Pennsylvania, Trump đã làm việc cho công ty của cha mình, trong đó ông tập trung vào các khu vực bên ngoài thành phố New York City là Queens, Brooklyn, đảo Staten và sở hữu khoảng 15.000 căn hộ. Năm 1973, gia đình Trump đã bị cáo buộc thiên vị chủng tộc trong các hoạt động cho thuê bất động sản của của họ trước khi đạt thỏa thuận với chính phủ Hoa Kỳ.
Với khoản vay 1 triệu USD từ người cha của mình, Trump cuối cùng đã đi vào con đường kinh doanh của riêng mình ở Manhattan, nơi ông trở thành thành viên thường xuyên tại một số câu lạc bộ độc nhất của thành phố và phát triển tiếng tăm của mình như là một mẫu đàn ông của các quý bà.
Biểu tượng Trump Tower
Ông đã sớm để lại dấu ấn với một loạt các giao dịch bất và dự án phát triển bất động sản, bao gồm cả dự án làm lại một khách sạn cũ ở ga Trung tâm New York. Năm 1983, ông khánh thành tòa tháp đầu tiên của mình, Trump Tower, tòa tháp cao 58 tầng được biết đến đồng thời như là nơi ở của ông và trụ sở chính của Trump Organization.
 |
Trump và tòa tháp Trump Tower. Ảnh: NYT |
Nhiều dự án trên toàn thế giới sẽ được Trump phát triển theo sau đó, bao gồm sân golf, khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago tại Florida, khác sạn sang trọng nhất New York Plaza Hotel và một loạt các sòng bạc.
Các dự án của Trump đã đạt được nhiều thành công. Nhưng bên cạnh đó, ông cũng đã hứng chịu nhiều thất bại như Đại học Trump, công ty thế chấp Trump, Trump Airlines và Trump Vodka. Nhưng những kinh nghiệm của ông với bốn sòng bạc ở Atlantic City và New Jersey mới là những thất bại làm tắt mất ánh vàng chói lọi của đế chế Trump cho đến khi ông dường như đã thắp sáng lại ánh hào quang đó một lần nữa với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016.
Timothy O'Brien, tác giả của cuốn "TrumpNation: The Art of being the Donald " (Dân tộc Trump: Nghệ thuật để trở thành Donald) đã viết rằng trong những năm 1990 Trump đã hết tiền và hai lần phải cầu viện đến các anh chị em ruột của mình. Một cựu nhân viên cho biết Trump Organization đã đóng cửa nếu như gia đình ông không ra tay giúp đỡ nhưng Trump đã phủ nhận điều đó trong cuốn sách năm 1997 của ông "Trump: Nghệ thuật của sự trở lại."
Trong khi Trump không bao giờ nộp đơn xin phá sản, sự suy thoái trong ngành công nghiệp cờ bạc đã buộc một số công ty trong đế chế của Trump phải nộp đơn phá sản lên tòa án vào các năm 1991, 1992, 2004 và 2009. Trong cuộc phá sản năm 2009, các chủ nợ không có bảo đảm gần như không nhận được xu nào trong số tiền mà họ yêu cầu. Khi ấy, Trump đã từ chức chủ tịch bốn ngày trước khi công ty nộp đơn phá sản.
Quý Vũ (Reuters)
