Từ quan điểm cấp tiến , Trump đại diện cho một phản ứng bệnh lý, như là một khiếu nại chính đáng của những khối cử tri mà mối quan tâm của họ đã bị bỏ qua quá lâu . Thách thức đối với các chính trị gia đảng Cộng hòa hiểu biết là làm cách nào để chuyển đổi những động lực đã thúc đẩy sự gia tăng ủng hộ Trump vào một nền tảng có thể đại diện cho một liên minh đa sắc tộc.
Donald Trump và lịch sử đen tối của những cuộc nổi dậy cánh hữu (Kỳ III)
Donald Trump và lịch sử đen tối của những cuộc nổi dậy cánh hữu (Kỳ IV)
Tại Washington, một nhóm Chính sách sửa đổi được mệnh danh như một sự cấp tiến đã trở thành niềm hy vọng lớn cho những người bảo thủ lên kế hoạch phản ứng trước sự nổi lên của Trump. Rất lâu trước khi chiến dịch năm nay bắt đầu, họ đã bắt đầu đưa ra một chương trình nghị sự dân túy hơn để thu hút các cử tri thuộc tầng lớp lao động đã trở thành một phần cử tri quan trọng của đảng Cộng hòa. Với một tầm nhìn về tương lai, họ cũng tin rằng đảng Cộng hòa cần phải bác bỏ thương hiệu của Trump trong việc khơi gợi sự phân biệt chủng tộc nếu muốn giành chiến thắng cuộc bầu cử tại một quốc gia đang trở nên đa dạng hơn từng ngày.
 |
Chủ nghĩa Trump (Trumpism) bắt đầu từ cuộc bầu cử 2016. Ảnh: Alan |
Từ quan điểm cấp tiến , Trump đại diện cho một phản ứng bệnh lý, như là một khiếu nại chính đáng của những khối cử tri mà mối quan tâm của họ đã bị bỏ qua quá lâu . Thách thức đối với các chính trị gia đảng Cộng hòa hiểu biết là làm cách nào để chuyển đổi những động lực đã thúc đẩy sự gia tăng ủng hộ Trump vào một nền tảng có thể đại diện cho một liên minh đa sắc tộc.
Tuy nhiên, những nhà cải cách có ý tốt đã phải đấu tranh để tìm kiếm những người ủng hộ bên ngoài thủ đô. Một phần của vấn đề là tài chính. "Không có tiền từ các nhà tài trợ giàu có ngay cả đối với chủ nghĩa dân túy hợp lý", Michael Lind nói. Những gợi ý đã được đưa đến cho tỷ phú bảo thủ, những lời cầu gọi cho các chính sách kinh tế để thu hút người lao động như kêu gọi tăng thuế người giàu. Việc thiếu những nhà tài trợ giàu có là một trở ngại có khả năng gây nguy hiểm
Đối với những lời đề nghị, chính sách này từ Washington, những người hoài nghi tại JAG gọi đây là "Chủ nghĩa quản lý trong hình hài đại chúng".
Trong tất cả những lực lượng hình thành bởi sự lớn mạnh của Trump, một lực lượng có thể gây ra mối đe dọa lớn nhất đối với sự hợp lí của cơ sở trí tuệ bảo thủ là những người cực hữu với những cuộc tấn công họ có thể thực hiện. Những ý tưởng đó được nuôi dưỡng bởi các diễn đàn trực tuyến như Reddit và 4chan, cùng với những phong trào dân tộc – da trắng như Phục hưng nước Mỹ, chủ nghĩa cực hữu đã trở thành một phương tiện cho sự tức giận đang sôi sục của người da trắng và chủ yếu là giới trẻ - cùng các liên kết mạnh mẽ với các ý niệm “Chính trị chủng tộc” được thúc đẩy bởi Francis, người đôi khi được trích dẫn là một người sáng lập cực hữu Mỹ. Những người bảo thủ truyền thống đã phản ứng với cú sốc kinh hoàng dẫn đến sự phát triển này. "Hơi thở khó chịu của Buckley từng bị trục xuất khỏi bảo thủ đã trở lại", tuyên bố tiêu biểu cho một phản ứng điển hình từ Commentary, một trong những tạp chí lớn của cơ sở cánh hữu.
Nhưng “những kẻ bài trừ thánh tượng” mới của chủ nghĩa cực hữu không thể được thanh lọc từ một phong trào bảo thủ mà họ không có mong muốn tham gia, đặc biệt là khi họ có thể tiếp cận đối tượng là hàng triệu người trên phương tiện truyền thông xã hội.
Nên đọcMilo Yiannopoulos có thể được coi như một người thừa kế ngày hôm nay của William F Buckley thời trẻ- người đã bắt đầu sự nghiệp của mình với việc phát động các cuộc tấn công phong phú nhằm vào thói đạo đức giả của việc thiết lập tự do và được điều hành để làm cho sự bảo thủ giống như một cuộc nổi loạn phong cách chống lại các quyền hạn đang tồn tại- nó tương đồng với Milo Yiannopoulos, một kẻ khích động chuyên nghiệp đã trở thành một phát ngôn viên của phe cực hữu.
Tại một sự kiện điển hình vào mùa xuân này, Yiannopoulos, người đã gọi Trump là "Daddy", đưa ra một bài thuyết trình với tiêu đề “Nữ quyền là một loại ung thư” sau khi được mời lên đứng trên bục sân khấu và ở dưới là những sinh viên đội những chiếc mũ với khẩu hiệu "Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại". Nhà phê bình Yiannopoulos đã “đáp ứng” đúng lo ngại rằng chương trình nghị sự chính của ông là nhằm thúc đẩy chính ông, và cũng như một lời tuyên bố rằng thương hiệu Brand Milo đang bùng nổ.
 |
Trump cùng các nhà bảo thủ nổi tiếng lịch sử chính trị Mỹ. Ảnh: HNN |
Tương lai trở nên bấp bênh hơn cho những người bảo vệ của Bảo thủ Thuần túy. Họ có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các nhân vật hàng đầu trong đảng Cộng hòa như Paul Ryan, và nắm quyền kiểm soát các nhà tài trợ cơ bản, các nhóm chuyên gia và tạp chí. Một thất bại ê chề cho Trump vẫn có thể hồi sinh sự nghiệp của họ, nhưng họ có thể dễ dàng bị quét sang một bên bởi một thế hệ đang lên của các nhà hoạt động cánh hữu với nhiều “ Trumpian” hơn.
Thương hiệu của họ về chủ nghĩa bảo thủ sẽ không biến mất, nhưng nó có thể chỉ trở thành một sự tò mò hơn là một phong trào, như nó vốn từng là thế trong những ngày đầu của “cánh hữu đương đại” hơn nửa thế kỷ trước. "Trải nghiệm đầy đủ Buckley có thể là một giai đoạn cần phải đi qua," Lind nói - một sự chuyển tiếp lạ lẫm khi một nhóm các nhà văn đã nhầm lẫm sở thích về ý thức hệ của họ cho ý chí của nhân dân, thậm chí cả người họ chưa từng gặp, tạo cơ sở cho một ngành công nghiệp dựa trên ảo tưởng đó. Những lo lắng rằng thời gian của mình đã qua ẩn nấp bên dưới tất cả những lời lăng mạ mãnh liệt nhằm vào giới bảo thủ của Trump: một nỗi sợ hãi rằng chiến thắng chưa từng có của ông ấy trong chính đảng Cộng hòa đã chứng minh bảo thủ truyền thống đã lỗi thời. "Tôi là một người bảo thủ", Trump biết trong tháng tư , nhưng tại thời điểm này ai quan tâm đến việc đó chứ ?
Nhưng Trump có thể đã vô tình vạch đường cho một loại bảo thủ mới của Mỹ, được thúc đẩy bởi sự oán giận với tư tưởng “cai trị toàn cầu” của tầng lớp quản lý ghét. Trong năm qua, cơn giận dữ bùng lên ở những địa điểm đáng ngạc nhiên. Trong ngôn ngữ mà Francis đã thừa nhận, tỷ phú PayPal, đồng sáng lập và Silicon Valley , “bậc thầy” Peter Thiel đã tuyên bố rằng Mỹ không còn là một nền dân chủ - vì nó đã trở thành một quốc gia "thống trị bởi các lực lượng kỹ trị không được bầu".
Thiel đã là một người theo chủ nghĩa tự do ,thẳng thắn kể từ ngày ông còn là một sinh viên đại học tại Stanford vào năm 1980, và năm 2008 ông đã tài trợ 500.000 đô la cho một nỗ lực nhằm tạo ra một hòn đảo nhân tạo sẽ cung cấp một nơi "thoát khỏi chính trị trong tất cả các hình thái của nó", nhưng gần đây ông ấy đã bắt đầu để kết thân với một đám đông khác. Trong tháng Bảy, sau một làn sóng chỉ trích, ông đã hoãn kế hoạch xuất hiện và đại diên cho một nhóm đã tổ chức một họp mặt giữa chủ nghĩa tự do và chủ nghĩa dân tộc da trắng, các nhân vật trong cuộc họp bao gồm cả người bạn thân của Francis là Jared Taylor. Nhưng một phản đối đại chúng tương tự đã không thể thuyết phục ông ta từ bỏ một buổi thuyết trình khác hồi đầu tháng 8: một bài phát biểu vào đêm cuối cùng của hội nghị toàn quốc đảng Cộng hòa, nơi ông đã đến như một đại biểu bỏ phiếu của mình cho Donald Trump.
Các thành viên nổi tiếng nhất của đảng Cộng Hòa như Mitt Romney, cha con G.H.W. Bush hay các thành viên lâu năm hiện tại của đảng này luôn cho rằng: Trump là kẻ chống lại tất cả các giá trị của đảng Cộng hòa. Thế mà Trump lại đang là đại diện cho chính đảng của họ. Có lẽ đảng Cộng Hòa đang rất hối tiếc vì việc chấp nhận cho Trump ra tranh cử nội bộ trong đảng của mình. Để giờ đây, chính đảng Cộng Hòa cũng không thể ngờ rằng Trump đã đẩy họ vào một trong những tình huống khó xử nhất trong lịch sử: Từ bỏ những giá trị cốt lõi của chính đảng mà Tổng thống Lincohn, Reagan đã từng là thành viên hoặc quay sang ủng hộ đối thủ đảng Dân Chủ đối lập trong cuộc bầu cử sắp tới.
 |
Trump đang (vô tình) tạo ra những ảnh hưởng nên toàn chính trị Mỹ. Ảnh: Reuters |
Trump đã xây dựng kế hoạch tranh cử không phải bằng tư duy của một chính trị gia lão làng, mà bằng tư duy của ông chủ cuộc thi hoa hậu Hoàn Vũ.
Riêng đối với Trump, cho đến giờ phút này có thể khẳng định ông đã thành công. Dù cho ông có thất bại trong cuộc bầu cử tháng 11 tới ông có thất bại thì hình ảnh của ông chắc chắn ở một vị trí cao hơn rất nhiều so với vị trí của một tỷ phú bất động sản trước đó.
Nhưng có lẽ chính Trump cũng không thể nào mường tượng ra nổi những hành động của ông đã (vô tình) ảnh hưởng đến giới bảo thủ Mỹ hiện đại cũng như toàn bộ nền chính trị Mỹ tương lai như thế nào.
Nước Mỹ đã không còn được “thảnh thơi” thực sự từ sau vụ khủng bố 11-9-2001. Luôn bị đe dọa và là mục tiêu hàng đầu của các tổ chức Hồi Giáo cực đoan, để “nắm thế chủ động” trong cuộc chiến chống khủng bố, nước Mỹ đã đi vào cuộc chiến với hàng loạt các quốc gia Trung Á với những cuộc chiến tranh liên miên làm dân chúng chán ngán,… Bên cạnh vấn đề khủng bố, nội tại nước Mỹ cũng đang đối mặt với hàng loạt các vấn đề như mâu thuẫn sắc tộc bắt đầu phát triển trở lại, nền kinh tế không còn tăng trưởng như trước, tệ nạn ma túy ngày một khó kiểm soát,… Trên trường quốc tế, sự trỗi dậy của Trung Quốc, sự đối đầu với Nga, sự suy yếu của và xung đột lợi ích của các Đồng Minh như EU, Nhật Bản – Hàn Quốc cũng đang làm giới chức nhà Trắng phải đau đầu,… Nước Mỹ đã không còn là Siêu Cường độc tôn như những thập niên 90 hay đầu những năm 2000.
Có một sự hoang mang đang bao trùm nước Mỹ kéo theo đó là sự chán ngán và tức giận với tâng lớp "Chính trị kinh viện" hiện tại. Đó là mảnh đất màu mỡ cho Trump và chủ nghĩa bảo thủ trỗi dậy mạnh mẽ.
Quý Vũ
