Nhóm phiến quân người Kurd được Mỹ hậu thuẫn đang tiến hành chiến dịch di dời và phá hủy nhà cửa của người dân. Tổ chức Ân xá Quốc tế đã đưa ra bằng chứng cho thấy họ phạm tội ác chiến tranh.
 |
Thành viên của YPG ăn mừng chiến thắng tại Kobane, Syria, ngày 26/1/2015. Ảnh: EPA/STR |
Một báo cáo mới từ nhóm nhân quyền Ân xá Quốc tế cho thấy lực lượng người Kurd tại miền bắc Syria (một trong số các đối tác trên mặt đất của Mỹ, đang chiến đấu chống lại Nhà nước Hồi giáo IS) có thể đã phạm tội ác chiến tranh với chiến dịch hất cẳng và phá hủy nhà cửa nhằm vào người Ả Rập ở địa phương.
Trong báo cáo được phát hành hôm 12/10, tổ chức Ân xá cho biết họ đã tỉm ra bằng chứng cho thấy nhóm vũ trang địa phương (được biết đến tên gọi Đơn vị Bảo vệ Nhân dân hoặc YPG) đã buộc người Ả Rập và người Turkmen ở miền bắc Syria dời khỏi nhà của họ. Tổ chức Đảng Liên minh Dân chủ (PYD) của người Kurd đã biến khu vực phía bắc Syria thành căn cứ của mình, gọi là "Chính quyền Tự trị" từ tháng 1/2014.
"Bằng cách cố ý phá dỡ nhà dân, một số vụ còn cướp phá và đốt cháy toàn bộ ngôi làng, việc đuổi dân chúng mà không cần căn cứ quân sự hợp lý, Chính quyền Tự trị đang lạm dụng quyền lực của mình và coi thường luật nhân đạo quốc tế một cách trắng trợn trong các cuộc tấn công chung quy là tội ác chiến tranh", Lama Fakih, một cố vấn khủng hoảng cấp cao tại Ân xá tuyên bố.
 |
Phân chia kiểm soát tại Syria. Nguồn: Tổ chức Ân xá Quốc tế |
YPG đã nhận được những lời khen ngợi cho cuộc chiến chống IS và Mỹ đã hỗ trợ rất nhiều cho nhóm chiến binh người Kurd này trong suốt cuộc xung đột, bao gồm cả các cuộc không kích, huấn luyện và tài trợ.
Hôm 12/10, YPG tuyên bố họ sẽ gia nhập lực lượng với các nhóm Ả Rập tại Syria (có tên Lực lượng Dân chủ của Syria). "Động thái này đã làm dấy lên suy đoán là lực lượng người Kurd sẽ tham gia vào chiến lược mới của Mỹ, được thiết kế để xâm nhập vào Raqqa, căn cứ hoạt động của IS.
Báo cáo của tổ chức Ân xá cho thấy đôi khi, toàn bộ cộng đồng bị lực lượng người Kurd di dời là để trả đũa. Nhóm người Kurd cho rằng những cộng đồng kia đã nhận được hỗ trợ hoặc có liên quan tới IS hoặc các nhóm khác. Trong khi chính quyền người Kurd lập luận rằng các vụ di dời này đã bị hạn chế và chỉ xảy ra vì lý do an ninh, tổ chức Ân xá lại nói rằng họ có thể chỉ ra các dẫn chứng cho thấy người dân địa phương không chỉ bị đuổi đi mà nhà cửa của họ còn bị phá hủy.
Ví dụ, ảnh vệ tinh mà tổ chức Ân xá có được cho thấy 225 tòa nhà trong làng Husseiniya, gần Tel Hamees vào năm 2014. Tuy nhiên, những bức ảnh vệ tinh của khu vực này chụp 1 năm sau lại cho thấy chỉ còn 14 tòa nhà. Người dân địa phương nói rằng nhà của họ đã bị phá hủy sau khi YPG tiếp quản ngôi làng từ tay IS. "Việc phá hủy này phản ánh trong ảnh vệ tinh không phải do pháo kích mà là bị phá hủy", báo cáo của tổ chức Ân xá nêu rõ.
 |
| Ảnh vệ tinh chụp làng Husseiniya, gần Tel Hamees. Nguồn: Tổ chức Ân xá Quốc tế |
Một ví dụ khác, lực lượng người Kurd đã đổ xăng vào một ngôi nhà và dọa châm lửa trong khi người dân vẫn ở bên trong. Một nhân chứng khác nói với tổ chức Ân xá rằng các chiến binh YPG nói với người dân rằng họ sẽ bị các cuộc không kích của Mỹ tấn không, trừ phi rời khỏi nhà. "Họ nói với chúng tôi là phải rời đi hoặc là họ sẽ bảo liên quân Mỹ rằng chúng tôi là khủng bố và máy bay của liên quân sẽ đánh chúng tôi, đánh gia đình chúng tôi", một nhân chứng cho biết.
Tổ chức Ân xá đã kêu gọi ngừng hoạt động di dời và phá hủy đồng thời nói rằng YPG nên bồi thường cho tất cả những ai có nhà bị phá hủy. Các quan chức Mỹ chưa thể đưa ra bình luận ngay lập tức về điều này.
Việt hợp tác giữa Mỹ và lực lượng người Kurd đã được chứng minh là gây tranh cãi trong cuộc xung đột Syria. Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh quan trọng trong khu vực, coi YPG và PYD la những nhóm khủng bố có liên kết với Đảng Công nhân người Kurd (PKK) - một nhóm ly khai đã chiến đấu tại Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu. Trong khi Mỹ xem PKK là một nhóm khủng bố nhưng lại không coi YPG và PYD như vậy.
Bảo Linh (theo Washington Post)
