Năm 2014, phóng viên Rupert Wingfield-Hayes của BBC đã có cơ hội qua Biển Đông trên một chiếc thuyền đánh cá và trở thành nhà báo đầu tiên quan sát cận cảnh hoạt động xây đảo nhân tạo trái phép trên các rạn san hô. Vài ngày trước, anh đã trở lại khu vực này trên một máy bay nhỏ và điều này đã khiến Hải quân Trung Quốc nổi giận, dọa phản ứng.
Sau nhiều tháng chuẩn bị và đàm phán, Hayes đã có cơ hội lên một chiếc máy bay nhỏ, xuất phát từ Philippines để tới khu vực này. Nhưng khi đã đóng gói hành lý và chuẩn bị lên đường, anh nhận được điện thoại từ đồng nghiệp Chika với tuyên bố: "Chúng ta đã bị thu hồi phép tới Pagasa".
Trái tim Hayes thắt lại. Anh tự hỏi chuyện gì đã xảy ra. Chính phủ Philippines bị đe dọa? Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tới Philippines. Có lẽ Manila không muốn xảy ra tranh cãi?
Trong thực tế, mọi chuyện còn tồi tệ hơn. Bằng cách nào đó mà Bắc Kinh biết được kế hoạch của các nhà báo.
Nên đọcTiếp đó, Hayes nhận được cuộc gọi từ tổng biên tập BBC ở London: "Đại sứ quán Trung Quốc đã gọi điện đến. Họ cảnh báo sẽ có vấn đền nếu BBC cố tới nơi mà họ là "lãnh thổ bị Philippines chiếm đóng bất hợp pháp" trên Biển Đông".
Hayes tự nhủ anh cần thận trọng hơn nữa.
Và thế là trong 1 tuần, Hayes buộc phải ngồi trong khách sạn, xem tin tức giữa lúc ông Tập tới rồi rời đi. Sau đó, anh tích cực đàm phán và cuối cùng, chính phủ Philippines cũng "mủi lòng". Họ đã khởi hành.
5h30 sáng, 5 người trong đoàn tới đường băng Puerto Princesa trên đảo Palawan của Philippines. 2 phi công, 1 kỹ sư, quay phim Jiro và Hayes. Trước mặt họ là chiếc Cessna 206 động cơ đơn nhỏ bé.
Jiro và Hayes nhìn nhau.
"Chúa ơi. Chúng ta sẽ bay hơn 3 giờ trên đại dương và hạ cánh trên một đảo nhỏ bằng cái này sao?", Hayes nghĩ.
Ngay cả các phi công cũng có vẻ lo lắng bởi không ai cố làm những gì mà chúng tôi đang làm.
Với chiếc máy bay nhỏ được nạp đầy nhiên liệu, được trang bị camera, họ lên đường. Chỉ vài phút sau, họ đã nhìn thấy những dãy núi xanh ngút ngàn của Palawan trước khi tới với màu xanh thăm thẳm của Biển Đông.
Kế hoạch của họ khá đơn giản: từ Palawan, họ sẽ bay trực tiếp tới Pagasa, hạ cánh và tiếp nhiên liệu. Sau đó, họ sẽ bay về phía tây nam, bay quanh Đá Chữ Thập đang bị Trung Quốc kiểm soát. Ở đây, Trung Quốc dường như đang xây một căn cứ hải quân và không quân lớn. Họ sẽ trở lại Pagasa và tiếp nhiên liệu lần nữa. Cuối cùng, họ bay qua Đá Vành Khăn - một đá khác cũng bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép - trở lại Palawan. Vành Khăn là nơi diễn ra hoạt động khai hoang với quy mô lớn trong năm nay.
Mục tiêu của họ là tiến sát các đảo Trung Quốc chiếm đóng trái phép 2 lần, càng sát càng tốt. Và quan trọng là để xem phản ứng của Trung Quốc như thế nào.
Khi chiếc máy bay nhỏ của nhóm phóng viên BBC đáp xuống đường băng bằng sỏi trên đảo Pagasa, tim Hayes đập nhanh, vừa vui mừng, vừa hồi hộp. Khi chuyến bay bay được nửa giờ, Hayes nhìn thấy một dải đất vàng bên ngoài cửa sổ. Đầu dải đất là một lô cốt lớn màu trắng. Anh nhận ra nó ngay lập tức từ các bức ảnh vệ tinh.
"Đó là Đá Gaven!", tôi hét lên với Jiro. "Chúng ta đã bơi qua đây hồi năm ngoái. Họ mới chỉ bắt đầu xây dựng sau đó"
Không lâu sau khi tôi hét lên, từ radio phát ra giọng nói hung dữ: "Máy bay quân sự ở phía tây Đá Nanxun (cách Trung Quốc gọi đá Gaven), đây là Hải quân Trung Quốc. Các anh đang đe dọa an ninh của đồn chúng tôi. Để ngăn sự tính toán sai lầm, hãy rời khỏi khu vực ngay lập tức!".
Phi công của chúng tôi nghiêng sang phía tây. Nhưng những lời cảnh báo vẫn tiếp tục, nhiều hơn, bằng cả tiếng Trung lẫn tiếng Anh, to tiếng hơn và kích động hơn.
Chúng tôi bay về phía tây nam, hướng tới Đá Chữ Thập. Sau một giờ nữa, chúng tôi nhìn thấy nó từ xa - một dải đất rộng màu vàng trên mặt biển.
 |
Ảnh vệ tinh cho thấy hoạt động cải tạo trái phép của Trung Quốc tại Đá Chữ Thập. Ảnh: Digital Globe |
Khi chúng tôi tiến sát đảo còn 20 hải lý, radio lại vang lên: "Máy bay quân sự nước ngoài đang tiến tới phía tây bắc đảo Yongshu (cách Trung Quốc gọi Đá Chữ Thập), đây là Hải quân Trung Quốc, các anh đang đe dọa an ninh của chúng tôi!".
Phản ứng lần này của phi công là ngay lập tức, rẽ sang hướng bắc, tránh xa rạn san hô.
"Chúng ta cần tiến gần hơn!", Hayes năn nỉ cơ trưởng. "Chúng ta cần quay lại, chúng ta không thể quay được gì ở khoảng cách xa như thế này".
Nhưng vô dụng. "Tôi rất tiếc. Chúng tôi có các mệnh lệnh của mình", cơ trưởng nói.
Những lời cảnh báo trước đó đã khiến các phi công dao động. Trái tim Hayes thắt lại. "Chúng ta sẽ chẳng thu được gì cả", Hayes nghĩ.
Trở lại Pagasa để tiếp nhiên liệu lần nữa, Hayes đặt vấn đề với các phi công. "Xem này, chúng ta không vi phạm luật, Trung Quốc sẽ không bắn chúng ta đâu. Các anh phải duy trì hướng bay, phản ứng lại với họ, nói với họ là chúng ta chỉ là máy bay dân sự đang bay trong không phận quốc tế".
Họ đáp: "Anh phải hiểu chúng tôi là phi công dân sự chứ không phải quân sự. Chúng tôi không biết họ sẽ làm gì chúng ta, chúng tôi phải đặt an toàn lên trên hết".
Cuối cùng, sau nhiều giờ đàm phán, họ đồng ý thử lại lần nữa.
Họ cất cánh lần thứ 3 và lần này quay trở lại Philippines.
Từ xa, trăng lưỡi liềm khổng lồ màu vàng hiện ra bên dưới. Đó là hình dạng không thể nhầm lẫn của Đá Vành Khăn (tên Meiji trong tiếng Trung). Các phi công duy trì độ cao 5.000 ft. Cách 12 hải lý, lời cảnh báo lại bắt đầu vang lên.
 |
Còn đây là hình ảnh của Đá Vành Khăn. Ảnh: Digital Globe |
"Máy bay quân sự nước ngoài ở tây bắc đá Meiji, đây là Hải quân Trung Quốc, các anh đang đe dọa đến an ninh của chúng tôi".
Cơ trưởng bình tĩnh đáp lại: "Hải quân Trung Quốc, đây là máy bay dân sự Philippines đang bay tới Palawan, chở các hành khách dân sự. Chúng tôi không phải là máy bay quân sự, chúng tôi là máy bay dân sự một động cơ".
Nhưng nó chẳng thay đổi điều gì. "Máy bay quân sự nước ngoài ở phía bắc đá Meiji. Đây là hải quân Trung Quốc!".
Những lời cảnh báo vẫn tiếp tục.
Nhưng lần này, phi công của đoàn đã bình tĩnh. Họ đi men theo khu vực phía bắc của hòn đảo.
Ở dưới, họ có thể nhìn thấy một đầm phá đầy tàu thuyền, lớn có, nhỏ có. Trên hòn đảo nhân tạo được bồi đắp, họ nhìn thấy những nhà máy xi măng và nền móng của các tòa nhà mới.
Sau đó, họ đi vòng hình đám mây và quan sát được một đường băng mà Trung Quốc mới xây ở đây. Hayes làm một phép tính nhanh và biết một chiến đấu cơ Trung Quốc cất cánh từ đây có thể tới bờ biển Philippines chỉ mất 8-9 phút.
[mecloud]wDCOxazE47[/mecloud]
Bảo Linh (theo BBC)
