Một máy bay ném bom chiến thuật Su-24M của Nga bị Không lực Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi ở Syria hôm 24/11. Moscow và Ankara đang mâu thuẫn nhau khi thuật lại sự việc và tình tiết vụ việc vẫn đang được điều tra.
Dưới đây là toàn bộ những gì chúng ta đã biết cho đến nay.
1. Máy bay Nga bị bắn rơi lúc 9h30 (giờ địa phương) ngày 24/11
"Vào lúc 9h30 sáng ngày hôm nay, chiếc máy bay Nga đang làm nhiệm vụ chống khủng bố đã bị một máy bay của Không lực Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ", tuyên bố trên trang Facebook chính thức của Bộ Quốc phòng Nga viết.
Bộ này nói thêm rằng hành động của Không lực Thổ Nhĩ Kỳ là một "hành động không thân thiện".
 |
| Thông báo trên trang Facebook của Bộ Quốc phòng Nga. Ảnh chụp màn hình |
2. Máy bay bị rơi tại khu vực do phiến quân kiểm soát ở Syria
Máy bay Nga rơi xuống lãnh thổ Syria, khu vực do phiến quân tộc người Turkmen kiểm soát.
Khoảng 2.000 người Turkmen được cho là đang chiến đấu chống lại quân đội của Tổng thống Syria Bashar Assad. Tờ Bloomberg dẫn lời người đứng đầu hội đồng người Syria Turkmen, ông Abdurrahman Mustafa, những người này là một phần của nhóm Quân đội Syria Tự do (FSA).
[mecloud]y6ZVhBt8Eo[/mecloud]
3. Một phi công được cứu, một người thiệt mạng
Phi công Navigator Konstantin Murakhtin đã được cứu thoát sau khi nhảy dù thoát khỏi máy bay. Anh đã được mang về căn cứ không quân của Nga ở Latakia sau chiến dịch giải cứu kéo dài 12 tiếng. Phi công Sergey Rumyantsev, người cũng nhảy ra khỏi máy bay đã bị giết.
Phóng viên Roman Kosarev của hãng RT cho biết: "Phi công (Murakhtin) đã được đưa về căn cứ qua đêm. Chúng tôi gặp nhau vào bữa sáng. Trông anh ấy khá ổn. Các bác sĩ nói sức khỏe anh ấy không còn nguy hiểm".
4. Các phiến quân Turkmen nói rằng họ đã giết chết các phi công khi nhảy dù
Một phó chỉ huy của lữ đoàn người Turkmen ở Syria tuyên bố đã bắn và giết chết cả 2 phi công khi họ đang nhảy dù. Tuy nhiên, phi công Konstantin Murakhtin đã được cứu sống và đang phục hồi tốt.
Một video được đăng lên mạng cho thấy một phi công Nga nằm dưới đấy, vây quanh là nhóm người đàn ông đan ca ngợi thánh Allah.
5. Thổ Nhĩ Kỳ nói máy bay vi phạm không phận của họ, bị cảnh báo 10 lần
Trong lá thư gửi Liên hợp quốc bị rò rỉ lên mạng, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố họ đã cảnh báo tới 2 máy bay 10 lần trước khi chiếc F-16 bắn tên lửa không đối không tiêu nó. Lá thư nói rằng những chiếc máy bay, không rõ quốc tịch, đã tiếp cận không phận Thổ Nhĩ Kỳ, gần thị trấn Yayladagi, tỉnh Hatay.
 |
| Bản đồ vụ việc do Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp. Ảnh: CNN |
"Sau khi vi phạm, chiếc máy bay 1 rời không phận Thổ Nhĩ Kỳ. Chiếc máy bay 2 bị F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ đang tuần tra khu vực bắn hạ trong không phận Thổ Nhĩ Kỳ. Máy bay 2 bị rơi sang phía Syria ở biên giới Syria - Thổ".
Một lá thư tương tự cũng nói rằng chiếc máy bay bị bắn hạ chỉ ở trong không phận Thổ Nhĩ Kỳ trong 17 giây.
 |
| Lá thư Thổ Nhĩ Kỳ gửi cho Liên hợp quốc. Ảnh: WikiLeaks |
Trong tuyên bố được đưa ra sau vụ việc, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện quyền bảo vệ biên giới của mình: "Thổ Nhỹ Kỳ không muốn leo thang sự việc mà chỉ muốn bảo vệ an ninh (biên giới) của mình".
6. Phi công Nga nói máy bay không ở trong không phận Thổ Nhĩ Kỳ, không nhận được cảnh báo nào
Theo Ankara, máy bay Nga bị bắn tại không phận Thổ Nhĩ Kỳ sau khi không chấp hành những cảnh báo. Tuy nhiên, phi công được cứu sống, đại úy Konstantin Murakhtin khẳng định máy bay của anh không đi vào không phận Thổ Nhĩ Kỳ và anh cũng không nhận được cảnh báo trực quan hay qua sóng radio trước khi bị bắn.
"Không thể có chuyện chúng tôi vi phạm không phận của họ dù chỉ một giây. Chúng tôi bay ở độ cao 6.000 m trong thời tiết quang đãng và tôi hoàn toàn kiểm soát được máy bay trong suốt hành trình", anh nói với RT.
Nga vẫn khẳng định máy bay của họ ở trong không phận Syria khi bị bắn hạ.
[mecloud]WG8IKBIlnz[/mecloud]
7. Thổ Nhĩ Kỳ bị cáo buộc xâm phạm lãnh thổ Syria
Tổng tham mưu trưởng của Nga cho rằng thực tế là một máy bay Thổ Nhĩ Kỳ bám sau chiếc Su-24 của Nga đã xâm phạm không phận Syria.
Ngoại trưởng Syria Walid Muallem cũng nói rằng vụ việc cho thấy Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan và chính quyền của ông đang "giúp đỡ cho khủng bố ở Syria". Ông nói thêm rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã xâm phạm lãnh thổ Syria khi tấn công máy bay Nga trong lãnh thổ của họ.
"Nỗ lực tiêu diệt Nhà nước Hồi giáo IS và các nhóm khủng bố khác đã bị Thổ Nhĩ Kỳ cản trở. Đó là lý do tại sao họ lại xâm phạm lãnh thổ Syria một cách thô bạo và tấn công Su-24 ngay trên lãnh thổ nước khác", ông Muallem nói.
8. Thổ Nhĩ Kỳ ngay lập tức kêu gọi các đồng minh NATO
Theo Bộ Quốc phòng Nga, một trong những động thái đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ việc là kêu gọi các đồng minh NATO của họ trong khi phớt lờ yêu cầu đối thoại từ phía Nga. Liên minh NATO đã bày tỏ sự ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ.
"Chúng tôi đứng về phía Thổ Nhĩ Kỳ và ủng hộ việc đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ của đồng minh NATO - Thổ Nhĩ Kỳ", Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói sau cuộc họp khẩn.
Tuy nhiên, một nguồn tin nội bộ nói với hãng RIA Novosti rằng "một số đại diện" của các nước thành viên NATO đã "phản ứng rất thận trọng" trước những khiếu nại của Thổ Nhĩ Kỳ.
[mecloud]X6sfgSusgj[/mecloud]
9. Nga nghi ngờ hành động khiêu khích này đã được lên kế hoạch từ trước
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói rằng việc bắn hạ máy bay Nga dường như là một sự khiêu khích có chủ ý.
"Chúng tôi nghi ngờ rằng hành động này là không chủ tâm. Nó trông như một sự khiêu khích được lên kế hoạch từ trước", ông Lavrov nói. Ngoại trưởng Nga dẫn chứng việc Thổ Nhĩ Kỳ không duy trì đối thoại phù hợp với Nga, nhiều thước phim về vụ việc và những bằng chứng khác.
Ông Lavrov không phải là người duy nhất có suy nghĩ như vậy. Cựu Phó tổng tham mưu trưởng Không quân Mỹ, Trung tướng Tom McInerney nói với Fox News rằng: "Chiếc máy bay không có bất cứ động tác tấn công lãnh thổ nào... Công bằng mà nói, có lẽ nó đã đi tới giới hạn. Nhưng bạn không thể bắn hạ một chiếc máy bay chỉ vì điều đó".
"Tôi thực sự không tin những gì mà Tổng thống Erdogan đang làm. Tôi nghĩ đó là một hành động quá gây hấn và tại Khu vực Bộ Tư lệnh Phòng thủ Không gian Bắc Mỹ (NORAD), chúng tôi không làm điều này. Nó đã được lên kế hoạch trước", ông nói.
Bảo Linh (theo Russia Today)
