(Tinmoi.vn) Hôm 19/5, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã lên án Trung Quốc vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), đồng thời cho biết sẽ nêu vấn đề này với các lãnh đạo tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới sắp diễn ra tại Manila.
Phát biểu với báo giới, ông Aquino chỉ ra rằng, theo điều 5 của DOC, Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN phải “tự kiềm chế” thực hiện những hành động làm phức tạp hoặc gia tăng tranh chấp và ảnh hưởng tới hòa bình, ổn định trong khu vực.
Theo quy định này, Trung Quốc và các nước ASEAN phải kiềm chế “không đưa người lên ở trên các đảo, rạn san hô, bãi ngầm, cồn cát hoang và giải quyết khác biệt theo cách thức mang tính xây dựng”. Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC).
Tổng thống Philippines, ông Benigno Aquino
"Theo quan điểm của chúng tôi, những gì họ đang làm lúc này ở đó là vi phạm những điều mà chúng tôi nhất trí trong tuyên bố DOC. Vấn đề là tuyên bố này không mang tính ràng buộc pháp lý nên chúng ta đi đến một nguyên tắc ứng xử chính thức nhằm giải quyết tranh chấp và ngăn chặn bất kỳ cuộc xung đột tiềm tàng nào (tức Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông COC)", Tổng thống Aquino phát biểu.
Tuần trước, Bộ Ngoại giao Philippines ra tuyên bố về việc Trung Quốc khai hoang trên bãi đá Gạc Ma (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam), bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép từ năm 1988 nhằm xây dựng đường bay hoặc một căn cứ quân sự.
Đề cập hoạt động xây dựng trên diện rộng của Trung Quốc trên Gạc Ma và việc Trung Quốc đưa giàn khoan dầu vào vùng biển của Việt Nam, Tổng thống Aquino cho biết sẽ nêu vấn đề này với các nhà lãnh đạo khác tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Manila trong tuần này.
Một phát ngôn viên Bộ quốc phòng Philippines, ông Peter Paul Galvez, cho biết quân đội nước này đã phát hiện hoạt động tải tạo của Trung Quốc tại Gạc Ma từ đầu năm nay. Một đường băng của Trung Quốc trong khu vực có thể gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh và sự ổn định trong khu vực, ông Galvez nói.
Trung Quốc và 10 quốc gia thành viên ASEAN đã ký kết DOC vào năm 2002 để kiềm chế các hoạt động chiếm giữ các bãi cạn và đá không người ở trên Biển Đông và kiềm chế việc xây dựng các công trình mới vốn có làm phức tạp thêm các tranh chấp.
Trung Quốc và ASEAN đang đàm phán về bộ quy tắc ứng cử chính thức (COC) nhưng tiến trình này đang tiến triển chậm.
Gần đây, Bắc Kinh đã tăng cường các hoạt động để khẳng định chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông. Nhưng Brunei, Malaysia, Philippines, Việt nam và Đài Loan cũng có các tuyên bố chủ quyền ở vùng biển này.
Yên Yên (TH)
