Thủ tướng Shinzo Abe, lãnh đạo Nhật Bản đầu tiên đến thăm nước Cộng sản Cuba, đã kêu gọi một phản ứng quốc tế mạnh mẽ và thống nhất về chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên trong cuộc đàm phán hiếm hoi với cựu Chủ tịch Cuba Fidel Castro hôm thứ Năm.
 |
Ông Abe trong cuộc gặp với ông Fidel Castro. Ảnh: Straitstime |
Cuba là một trong số ít các đồng minh ngoại giao của Bắc Triều Tiên, cùng với Trung Quốc, và Cuba cũng một thành viên của phong trào không liên kết được hình thành vào năm 1961 bởi các quốc gia không muốn đứng hẳn về phía Hoa Kỳ hay Liên Xô.
Bắc Triều Tiên đã thử nghiệm vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo với tần xuất chưa từng có trong năm nay và tuyên bố rằng nước này đã làm chủ được khả năng gắn đầu đạn vào một tên lửa đạn đạo, một viễn cảnh đáng lo ngại cho các nước láng giềng là Hàn Quốc và Nhật Bản.
"Thủ tướng đã chỉ ra sự cần thiết của việc cộng đồng quốc tế phải đáp lại những đe dọa này một cách chặt chẽ trong sự hiệp nhất", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nhật Bản Yasuhisa Kawamura nói với các phóng viên sau cuộc họp 70 phút giữa ông Abe với ông Fidel Castro, cựu chủ tịch và anh trai của Chủ tịch Cuba Raul Castro.
Fidel Castro từng đến thăm Hiroshima năm 2003 và để lại lời nhắn trong sổ lưu bút "Có thể những điều dã man như vậy sẽ không bao giờ xảy ra nữa". Ông nói với Abe rằng chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng nên được giải quyết một cách hòa bình thông qua đối thoại, Kawamura nói.
Chuyến thăm của Abe đến quốc đảo Caribbean là một trong một loạt các chuyến thăm của các nhà lãnh đạo phương Tây đến Cuba kể từ khi nước này bắt đầu bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ gần hai năm trước đây. Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã đến thăm Cuba vào tháng Ba. Tuy nhiên, chưa một nhà lãnh đạo phương Tây nào có cuộc gặp với Fidel Castro, người thường chỉ nhìn thấy bên cạnh các đồng minh thân cận.
Thủ tướng Nhật Bản sau đó gặp chủ tịch Raul Castro vào buổi tối để thảo luận về những kế hoạch mà Nhật Bản và Cuba có thể tiến hành để làm sâu sắc thêm quan hệ song phương, đặc biệt là trong các lĩnh vực thương mại và kinh tế, các phương tiện truyền thông nhà nước Cuba cho biết.
Nhật Bản có một lịch sử thương mạu lâu dài với Cuba, nước này nhập khẩu thủy sản, thuốc lá và cà phê từ Cuba, đồng thời Nhật Bản xuất khẩu máy móc thiết bị sang Cuba.
Abe nói trong một cuộc phỏng vấn đăng trên báo Đảng Cộng sản Cuba Granma hôm thứ Năm rằng ông hy vọng có thể mở rộng mối quan hệ kinh tế trong một thời kỳ mới, được báo trước bởi việc bình thường hóa quan hệ giữa Cuba với Hoa Kỳ và các doanh nghiệp Cuba đang chuyển mình.
"Tôi tin chắc rằng các công ty Nhật Bản có thể là đối tác đáng tin cậy, tạo ra sự đóng góp đáng kể vào một Cuba đang đổi mới mô hình kinh tế-xã hội", ông Abe nói.
"Việc cơ cấu lại nợ công của Cuba đối với Nhật Bản sẽ được ký kết trong tuần này,việc này giúp hướng tới mục tiêu trên", ông Abe nói, "một phần của các khoản nợ sẽ được chuyển giao thành các dự án phát triển."
Một số đối tác thương mại dài hạn khác của Cuba đã xóa nợ, hoán đổi và cung cấp thêm những khoản vay mới để cố gắng giành lấy những cơ hội đầu tư trên quốc đảo này.
Các công ty Nhật Bản muốn đạt được một chỗ đứng trong đất nước 11 triệu người dân này, họ sẽ phải cạnh tranh với các đối thủ khác trong khu vực này đang ồ ạt đầu tư vào Cuba trong những tháng gần đây , Nhật Bản đang thăm dò để tìm ra những khoảng trống.
Công ty bất động sản Mitsubishi Corp ( 8058.T ) đã mở một văn phòng tại Havana vào tháng Bảy, nói với Reuters rằng họ mong muốn tham gia thiết lập một số dự án cơ sở hạ tầng ở Cuba mà chính phủ Nhật Bản có thể giúp đỡ tài chính.
"Tôi muốn hợp tác với Cuba ở cả các lĩnh vực công cũng như khu vực tư nhân", ông Abe nói.
Abe đã bay đến Cuba từ New York, nơi ông nói với Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc vào thứ Tư rằng sự đe dọa từ chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên trong năm nay "đã gia tăng đáng kể và nghiêm trọng hơn " so với các thời điểm trong quá khứ.
Quý Vũ (Reuters)
