Với mức tăng trung bình 1 độ C mỗi năm do con người làm biến đổi khí hậu, khoảng 1 tỷ người sẽ sống tại những khu vực quá nóng bức, không thể ở nổi nếu không có công nghệ làm mát, theo nhà sinh thái học Marten Scheffer đến từ ĐH Wageningen của Hà Lan.
Bao nhiêu người gặp rủi ro sẽ phụ thuộc vào mức độ giảm phát thải carbon dioxide bẫy nhiệt và dân số thế giới tăng nhanh như thế nào. Theo kịch bản tồi tệ nhất về tăng dân số và ô nhiễm carbon, khoảng 3,5 tỷ người, chiếm 1/3 dân số thế giới năm 2070 sẽ phải sống tại những khu vực cực nóng. Nhưng với những kịch bản khả thi hơn, ít nghiêm trọng hơn thì trong 50 năm nữa, khoảng 2 tỷ người sẽ sống tại những nơi rất nóng nếu không có điều hòa.
"Đó là một con số khổng lồ và khoảng thời gian rất ngắn. Đây là lý do tại sao chúng tôi lo lắng", nhà khoa học khí hậu Natalie Mahowald tại ĐH Cornell nói. Bà và các chuyên gia khác cho rằng nghiên cứu mới rất có ý nghĩa và truyền tải sự cấp bách của biến đổi khí hậu do con người so với những nghiên cứu trước đây.
Trẻ em Karachi, Pakistan hòa mình vào dòng nước để làm dịu cái nóng mùa hè. Ảnh: EPA
Để nghiên cứu biến đổi khí hậu, một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã nghiên cứu con người giống như họ làm với gấu, chim và ong để tìm ra "ổ khí hậu", nơi mà con người và các nền văn minh phát triển. Họ đã nhìn lại 6.000 năm để tìm ra nhiệt độ tốt nhất cho nhân loại: nhiệt độ trung bình hàng năm từ 11-15C. Chúng ta có thể và đang sống tại những nơi khí hậu ấm hơn hoặc lạnh hơn thế, nhưng càng xa điểm tốt nhất, càng khó sống.
Các nhà khoa học đã xem xét những nơi được dự đoán là trở nên khó sống và nóng hơn đáng kể so với điểm nhiệt tốt nhất và tính được ít nhất 2 tỷ người sẽ phải sống trong điều kiện đó vào năm 2070.
Hiện tại, khoảng 20 triệu người sống ở những nơi có nhiệt độ trung bình hàng năm lớn hơn 29C, vượt xa điểm nhiệt tốt nhất. Đó là khu vực chiếm chưa đến 1% đất đai trên Trái đất và hầu hết nằm gần sa mạc Sahara, bao gồm cả Mecca và Arab Saudi.
Nhưng khi thế giới trở nên đông đúc và ấm hơn, nghiên cứu cũng kết luận rằng những mảng đất lớn ở châu Phi, châu Á, Nam Mỹ và châu Úc có khả năng có cùng phạm vi nhiệt độ này. Hơn 1 tỷ người và tới 3,5 tỷ người sẽ bị ảnh hưởng, tùy thuộc vào các lựa chọn làm biến đổi khí hậu của con người trong nửa thế kỷ tới.
Khi có đủ tiền, "bạn thực sự có thể sống trên mặt trăng", Scheffer nói. Nhưng những kế hoạch ấy là "không thể đối với người bình thường, người nghèo và những công dân thế giới trung bình".
