Virus corona có nguồn gốc từ Vũ Hán, Trung Quốc đang reo rắc nỗi sợ hãi và lo lắng trên toàn thế giới. Trong khi virus ít tấn công vào nhóm trẻ em, nó lại gây ra mối đe dọa đặc biệt cho người trung niên và người cao tuổi, đặc biệt là nam giới.
Tuần này, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc đã công bố phân tích lớn nhất về các trường hợp nhiễm Covid-19 cho đến nay. Mặc dù phụ nữ và nam giới có tỷ lệ nhiễm tương đối ngang bằng nhưng các nhà nghiên cứu vẫn nhận thấy tỷ lệ tử vong ở nam giới là 2,8%, nữ giới là 1,7%.
Khi dịch Sars và Mers bùng nổ, cũng do chủng virus corona gây ra, nam giới cũng bị ảnh hưởng không cân xứng. Theo một nghiên cứu được công bố trên Annals of Internal Medicine, phụ nữ bị ảnh hưởng nhiều hơn nam giới trong dịch Sars năm 2003 tại Hong Kong. Nhưng tỷ lệ tử vong của nam giới lại cao hơn 50%.
Khoảng 32% nam giới đã bị nhiễm Hội chứng Hô hấp Trung Đông (Mers) đã tử vong, tỷ lệ này ở nữ là 25,8%. Những nam giới trẻ cũng có tỷ lệ tử vong cao hơn so với nữ giới cùng độ tuổi trong dịch cúm năm 1918.
Một số yếu tố có thể đang khiến nam giới bị ảnh hưởng nhiều hơn nữ giới trong dịch Covid-19 hiện nay, bao gồm yếu tố sinh học và những yếu tố bắt nguồn từ lối sống.
Những bệnh nhân nam có biểu hiện Covid-19 nhẹ tại một phòng bệnh ở Hồ Bắc. Ảnh: AFP
Khi nói đến phản ứng miễn dịch chống lại nhiễm trùng, đàn ông là phái yếu. "Đây là mô hình mà chúng ta thấy ở nhiều bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, đàn ông luôn có kết quả tồi tệ hơn", theo Tiến sĩ Sabra Klein, chuyên nghiên cứu về khác biệt giới tính trong nhiễm virus và phản ứng tiêm chủng tại trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg. "Chúng tôi đã thấy điều này với những loại virus khác. Phụ nữ chống lại chúng tốt hơn", bà nói thêm.
Phụ nữ cũng tạo ra các phản ứng miễn dịch mạnh hơn sau khi được tiêm phòng và có các phản ứng miễn dịch nhắc lại được tăng cường giúp bảo vệ bản thân họ khỏi những bệnh đã mắc khi còn nhỏ.
Tiến sĩ Janine Clayton, giám đốc Phòng Nghiên cứu Sức khỏe Phụ nữ tại Viện Sức khỏe Quốc gia cho biết: "Có một điều gì đó về hệ thống miễn dịch ở nữ giới mà nó ngày càng mạnh mẽ hơn". Tuy nhiên, phụ nữ lại rất dễ các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp hay lupus. Với những bệnh này thì hệ thống miễn dịch chuyển sang làm việc quá sức và tấn công các cơ quan, mô của cơ thể. Gần 80% các ca mắc bệnh tự miễn là phụ nữ, Tiến sĩ Clayton lưu ý.
Lý do mà phụ nữ có phản ứng miễn dịch mạnh hơn vẫn chưa rõ ràng và nghiên cứu vẫn đang ở giai đoạn đầu, các chuyên gia cảnh báo. Một giả thuyết được đưa ra là hệ thống miễn dịch của phụ nữ mạnh hơn mang lại lợi thế sống sót cho con cái họ. Các con có thể hấp thụ kháng thể từ sữa mẹ để tránh được bệnh tật trong khi hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh vẫn đang phát triển.
Hàng loạt yếu tố sinh học cũng có thể chịu trách nhiệm cho sự miễn dịch. Chẳng hạn, nội tiết tố nữ estrogen dường như đóng vai trò miễn dịch. Thực tế thì phụ nữ mang 2 nhiễm sắc thể X, cái mà có chứa các gene liên quan đến miễn dịch. Dĩ nhiên, đàn ông thì chỉ có một.
Các thí nghiệm cho chuột tiếp xúc với virus corona gây bệnh Sars cho thấy con đực dễ nhiễm bệnh hơn con cái, sự chênh lệch tăng lên theo độ tuổi. Những con chuột đực bị nhiễm Sars ở mức phơi nhiễm thấp hơn, có phản ứng miễn dịch chậm hơn và chậm loại bỏ virus ra khỏi cơ thể hơn. Chúng cũng bị tổn thương phổi nhiều hơn và có tỷ lệ tử vong cao hơn, giáo sư Stanley Perlman, chuyên gia vi sinh tại ĐH Iowa nói.
Khi các nhà nghiên cứu chặn estrogen ở con cái hoặc cắt buồng trứng thì chúng có nhiều khả năng bị tử vong. Nhưng khi chặn testosterone ở con được thì không có gì khác biệt. Điều đó cho thấy estrogen có thể đóng vai trò bảo vệ. "Đó là một mô hình đã được phóng đại về những gì xảy ra ở người. Sự khác biệt giữa đàn ông và phụ nữ là rất tinh vi, ở chuột thì không tinh vi như vậy", Giáo sư Perlman nói.
Các hành vi sức khỏe theo giới tính tại một vài xã hội cũng đóng vai trò tạo ra những phản ứng khác nhau đối với bệnh nhiễm trùng. Trung Quốc có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới, 316 triệu người, chiếm gần 1/3 tỷ lệ người hút thuốc trên thế giới và 40% lượng thuốc lá tiêu thụ trên toàn thế giới. Nhưng chỉ có hơn 2% phụ nữ Trung Quốc hút thuốc so với hơn 50% nam giới.
Đàn ông Trung Quốc cũng có tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường Type 2 và huyết áp cao hơn phụ nữ. Cả 2 bệnh này đều làm tăng nguy cơ biến chứng sau khi nhiễm virus corona. Tỷ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở nam giới Trung Quốc cao gần gấp đôi so với phụ nữ. Tỷ lệ phụ nữ chủ động tìm kiếm sự chăm sóc y tế lại cao hơn nam giới.
Trong những nghiên cứu chưa được công bố, các chuyên gia Trung Quốc nhấn mạnh rằng những bệnh nhân được chẩn đoán chậm, hoặc đã bị viêm phổi nặng khi được chẩn đoán lần đầu thì có nguy cơ tử vong cao nhất. Một nghiên cứu trên 4.021 bệnh nhân bị virus corona đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm, đặc biệt là ở đàn ông lớn tuổi. Và đàn ông thường được đưa nhập viện khi tình trạng bệnh đã tiến triển hơn.
Tuy nhiên, tại các khu vực ở bên ngoài tỉnh Hồ Bắc, tâm chấn dịch, các mô hình nhiễm bệnh lại khác nhau. Người bệnh có tỷ lệ tử vong thấp hơn đáng kể, tỷ lệ nam giới bị nhiễm cao hơn nữ giới rất nhiều.
Đàn ông có thể có "cảm giác an toàn sai lầm" khi nói đến virus corona, giáo sư Akiko Iwasaki đến từ ĐH Yale cho biết.
Theo các chuyên gia, việc thu thập dữ liệu về virus mới theo giới tính là điều quan trọng. Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát, các quan chức y tế đã nhấn mạnh tầm quang trọng của việc rửa tay thường xuyên và đúng chuẩn để ngăn lây nhiễm. Nhưng một vài nghiên cứu đã chỉ ra nam giới, kể cả các nhân viên chăm sóc sức khỏe thường ít rửa tay hoặc dùng xà phòng rửa tay hơn nữ giới.
